نصف جهان: پس از وقفه‌ای سه ساله در برگزاری نمایشگاه بزرگ کتاب اصفهان، بالاخره این نمایشگاه روز چهارشنبه هفته پیش به روی جویندگان کتاب افتتاح شد.

پل شهرستان را که رد کنی، کمی سمت در ورودی نمایشگاه، غرفه سرپوشیده اغذیه فروشی بزرگی مملو از خانواده هاست. جلوتر، بازدیدکنندگان بر روی سکوهای محوطه می نشیند و گپ و گفت می کنند. بیشترشان در مورد کتاب های تازه منتشر شده حرف می زنند یا اگر جوان تر باشند راجع به منابع کنکور آینده خود صحبت می کنند. به در ورودی که می رسی سمت چپش غرفه جوراب فروشی آدم را به فکر می برد که آیا درست آمده ای؟ اینجا نمایشگاه کتاب است؟ این نمایشگاه گرچه در روز‌های آغازین خلوت بود اما در دو روز آخر جان گرفت و حضور بیشتر مردم باعث رونق فروش‌ غرفه‌داران شد.

راهنمایان بی‌خبر از همه جا

یکی از دلایلی که البته باعث سردرگمی مردم و حتی شرکت‌کنندگان شده، نقص در اطلاع رسانی و راهنمایی داخل نمایشگاه است. یکی از غرفه‌داران در همین رابطه به نصف جهان می‌گوید: «من در ابتدای نمایشگاه دنبال کتابی می‌گشتم و برای همین به تیم اطلاع رسانی مراجعه کردم. آنها کتاب را در سیستم خودشان پیدا کردند اما ناشر مورد نظر آن کتاب را نداشت و این نشان می‌دهد که لیست ناشران با نمایشگاه هماهنگ نیست.»

یک ناشر اصفهانی با بیان اینکه در نمایشگاه کتاب تهران بنرهایی از جانمایی غرفه‌ها در ورودی‌های نمایشگاه‌ها نصب کرده‌اند و سیستم راهنمایی کاملی دارد، اضافه می‌کند: «اما اینجا متأسفانه برای پیدا کردن یک غرفه‌ حتماً باید به اطلاع رسانی مراجعه کرد که آنها هم در آدرس دادن مشکل دارند و مردم را سردرگم می‌کنند.» وی همچنین در ادامه مشکل دیگر را کمبود در تبلیغات در سطح شهر و رسانه‌ها برای جذب مردم می‌داند و می‌گوید: «این تبلیغات است که موجب استقبال و ایجاد شور در مردم برای جذب به نمایشگاه می‌شود. اما این نمایشگاه برای تبلیغات تنها به چند بنر در سطح شهر بسنده کرده است که به همین دلیل نمی‌توان از مردم توقع حضوری پررنگ داشت.»

روی صندلی‌های راهرو بین سالن شیخ بهایی و نقش جهان، مرد جوانی با چهره‌ای خسته خود را رها کرده و با موبایلش بلند بلند با کسی که گویا با او به نمایشگاه آمده بود، حرف می زند و می گوید: « یک غرفه راهنمایی گذاشتند دم در که خودشان هم نمی‌دانند اینجا چه خبر است. من که دیگر خسته شدم.خودت بگرد و غرفه را پیدا کن» و تلفن را قطع می کند. در همین حال خانمی هم که از غرفه‌ای فرهنگی-مذهبی خرید می کند، از اطلاع رسانی ناقص و نبود بنر تبلیغات در سطح شهر گله داشته و می گوید که اگر دوست همسرش در نمایشگاه غرفه نداشت به هیچ عنوان نمی‌توانست متوجه شود که نمایشگاه کتابی هم در اصفهان وجود دارد.

نبود حضور پررنگ سیستم بانکی

در سالن شماره یک این نمایشگاه در طرف چپ، غرفه بانک شهر برپا شده که بازیدکنندگان می توانند با پرداخت 40 هزار تومان، کارت بانکی خرید کتاب با مبلغ موجودی 50 هزار تومان و با پرداخت 80 هزار تومان، همان کارت را با مبلغ صد هزار تومان دریافت کنند. در این میان یکی از ناشران که از تهران در نمایشگاه اصفهان شرکت کرده است و غالباً رمان‌های تاریخی دارد، گله مند از نبود

سیستم های بانکی در نمایشگاه توضیح می دهد: «تنها یک بانک شهر هست که حضور دارد و کار خود را هم از روزدوم نمایشگاه شروع کرده است. » وی اما یکسره بودن زمان نمایشگاه را یک مشکل می‌داند و می‌گوید: «زمان نمایشگاه همانطور که می‌دانید 12 ساعت است و این باعث خستگی شرکت‌کنندگان می‌شود. بهتر بود حداقل دو یا سه ساعتی را بین این زمان برای استراحت قرار می‌دادند.» او البته از نقطه قوت نمایشگاه هم حرف می زند و به خصوص از نورپردازی داخل نمایشگاه بسیار راضی است.

فرهنگسازی حرف اول را می‌زند

یکی دیگر از غرفه‌دارانی که خود در اصفهان نمایشگاه دائمی کتاب دارد، در حرف‌هایش بیشتر از فرهنگسازی و تقویت زیرساخت‌ها برای ترویج فرهنگ کتابخوانی سخن به میان می‌آورد. وی در همین رابطه خاطر نشان می‌کند: «نمایشگاه کتاب، نمایشگاه غذا و پوشاک نیست که همه قشر مردم را در بر بگیرد. افرادی که برگزارکننده اینگونه نمایشگاه‌ها هستند باید با استفاده از تبلیغات جوری فرهنگسازی کنند که باعث ترغیب مردم برای آمدن به اینجا شود.» این ناشر سن و سال دار که مویی در حوزه نشر اصفهان سفید کرده، درباره ساعت برگزاری نمایشگاه عقیده دارد: «سال های گذشته زمان به این شکل بود که از 9 صبح شروع می‌شد تا 12 ظهر و سپس با وقفه‌ای چهار ساعته دوباره تا 9 شب ادامه داشت که این امر شاید باعث کاهش بازدید می‌شد. اما امسال به نظر من یکسره شدن زمان نمایشگاه اقدام مؤثر و خوبی بوده است.«

البته این طولانی بودن زمان برگزاری نمایشگاه مزیت دیگری هم دارد تا خانواده ها کنار هم غذایی نوش جان کنند. در همین راستا مسئول غرفه انتشارات «جامی» از وضعیت فروش کتاب به‌شدت ناراضی است و می گوید: «مخاطبان ما از سال‌های قبل کمتر شدند. ساندویچ‌فروشی‌ بیرون بیشتر از غرفه‌های ناشران عمومی فروش داشتند. امیدواریم کتاب به سبد خرید خانواده‌ها برود.«

بی ربط های نمایشگاه

در خروجی سالن سوم، دو غرفه کاملاً بی ربط به این نمایشگاه برپا شده است. در غرفه اول عسل به فروش می رسد و فروشنده می گوید به دلیل استقبال مردم در نمایشگاه قبل در اینجا حضور دارد و معتقد است حضور آنها به دلیل علمی بودن کارشان، نامربوط به نمایشگاه نیست. غرفه دوم دمنوش های گیاهی را به فروش می رساند و غرفه دار می گوید هدف ما فرهنگسازی است ودر تمام نمایشگاه ها حضور داریم. او نیز از استقبال مردم از محصولاتش می گوید و اینکه معتقد است کارش به دلیل آشنا کردن مردم با مواد گیاهی بی ربط به موضوع این نمایشگاه نیست!

در گوشه ای از سالن2، دو خانم جوان و با استند شرکت اسنپ مشغول راهنمایی و آموزش استفاده از این نرم افزار به بازدیدکنندگان هستند. یکی از آنها می گوید دومین نمایشگاهی است که شرکت می کنیم و مردم استقبال خوبی از این نرم افزار داشته اند.

به نظر می رسد نمایشگاه بزرگ کتاب اصفهان که بزرگ‌ترین رویداد فرهنگی استان محسوب می‌شود، با تمام تلاش‌هایش هنوز نتوانسته جایگاه خود را به عنوان یک نمایشگاه مرجع کتاب در کشور تثبیت کند و این در حالی است که اصفهان به عنوان پایتخت و یکی از قطب‌های اصلی فرهنگ ایران شایسته است که حداقل فاکتورهای یک نمایشگاه بین‌المللی را داشته باشد تا بتواند نه تنها از سراسر کشور که از نقاط دیگر جهان نیز مردم را به خود جلب کند.