خرید و فروش پایان نامه کار‌ی اقدامی غیر علمی و به نوعی سرقت اطلاعاتی محسوب می شود و دستگاه های ذیربط باید در این حوزه سازوکارهای نظارتی را در دستور کار قرار دهند.

در میان شلوغی‌های خیابان انقلاب با افرادی روبه رو خواهید شد که تراکت‌ به دست مشغول تبلیغ و فروش انواع پایان نامه، پروپوزال و مقالات ISI هستند؛ پایان نامه‌هایی آماده و بدون زحمت که در ازای دریافت مبالغی متفاوت از ۲ تا ۵ میلیون تومان به راحتی برای شما آماده و حاضر است.

خرید پایان نامه؛ یکی از مصادیق غیراخلاقی در دانشگاه/ لزوم به کارگیری نرم افزار همانندیاب در ارزیابی پایان نامه‌ها

پایان نامه‌ای که دانشجویان ارائه داده و از آن دفاع می‌کنند در واقع حاصل یافته‌های علمی و پژوهش‌های تحصیلی آن‌هاست و به‌نوعی‌ ارزیابی علمی آن دانشجو محسوب می‌شود، لذا دارای اهمیتی ویژه و جایگاهی خاص است و می‌تواند راه‌گشای حل بسیاری از مشکلات کشور باشد، اما بسیاری از دانشجویان با شانه خالی کردن از تلاش و پژوهش به دنبال خرید پایان نامه می‌روند، کاری که امروزه در بین دانشجویان رواجی بالا دارد و به دلایلی مختلف از جمله بی سوادی دانشجو، تنبلی، نبود فرصت کافی، کم کاری اساتید راهنما و از همه مهم‌تر نبود برخورد قاطع با دفاتر فروش پایان نامه در حال گسترش است.

منصور غلامی وزیر علوم، تحقیقات و فناوری آذرماه امسال در برنامه‌ای تلویزیونی درباره تصویب قانون فروش پایان نامه در سال گذشته خبر داد و از آیین نامه انضباطی برخورد جدی با این مسئله گفت؛ غلامی اقدام لازم برای مقابله با این کار در بیرون از دانشگاه را نیازمند ضابطه نظامی و همکاری وزارت کشور و نیروی انتظامی دانست و اینکه اقداماتی خوب در این باره با همکاری وزارت ارتباطات و پلیس فتا انجام شده است.

با این حال شاهد فعالیت گسترده و علنی دفاتر فروش پایان نامه هستیم و امیدواریم به زودی با این معضل نظام آموزشی و دانشگاهی کشور برخورد شده و به طور کامل فعالیت این دفاتر تعطیل شود.

در این گزارش سعی داریم این موضوع را از جهات مختلف بررسی کنیم و نظر مسئولان دانشگاه را درباره آن بدانیم؛ به همین دلیل با علی خاکی صدیق رئیس دانشگاه صنعتی خواجه نصیرالدین طوسی گفت وگو کرده‌ایم که در ادامه مشروح آن را می‌خوانید.

خرید پایان نامه؛ یکی از مصادیق غیراخلاقی در دانشگاه/ لزوم به کارگیری نرم افزار همانندیاب در ارزیابی پایان نامه‌ها

استقبال بسیار کم از خرید پایان نامه در دانشگاه‌های معتبر

علی خاکی صدیق رئیس دانشگاه صنعتی خواجه نصیرالدین طوسی در گفت وگو با خبرنگار حوزه دانشگاهی گروه علمی پزشكی باشگاه خبرنگاران جوان، درباره خرید پایان نامه توسط دانشجویان گفت: موضوع نوشتن پایان نامه دانشجویان توسط فردی دیگر و خرید آن‌ها در بین دانشگاه‌های معتبر کشور از جمله ۵ دانشگاه برتر تهران بسیار کم است و گستردگی ندارد.

وی افزود: علت گسترده نبودن خرید پایان نامه در بین دانشجویان دانشگاه‌های برتر را می‌توان دقت اعضای هیئت علمی این دانشگاه‌ها روی پایان نامه‌ها و برگزاری جدی جلسات دفاع بیان کرد. در جلسات دفاعیه اعضای هیئت علمی دانشجو را به چالش کشیده و سوالات جدی درباره پایان نامه مطرح می‌کنند.

نبود رزومه علمی قوی در بین دانشجویان تحصیلات تکمیلی

رئیس دانشگاه صنعتی خواجه نصیرالدین طوسی ادامه داد: مجموعه‌ای از عوامل مختلف باعث سوق دادن دانشجو به خرید پایان نامه می‌شود؛ بخشی از این عوامل خود دانشجو، بخشی استاد راهنما، بخشی قبول نوشتن پایان نامه توسط برخی افراد و بخشی نبود برخورد قاطع با این کار است.

وی اظهار کرد: دانشجویان تحصیلات تکمیلی که سفارش این کار را می‌دهند نباید از ابتدا در دانشگاه پذیرفته می‌شدند، زیرا این دانشجویان از نظر علمی شایستگی دانشجوی تحصیلات تکمیلی بودن را ندارند، زیرا رزومه علمی قوی و نمراتی خوب ندارند.

خاکی صدیق گفت: دسته‌ای دیگر از دانشجویان که سفارش پایان نامه را می‌دهند افرادی هستند که به دلیل درگیری‌های بیرون از دانشگاه و برای از دست ندادن درآمد‌هایی که دارند به درس توجهی نداشته و پایان نامه‌های خود را سفارش می‌دهند.

خرید پایان نامه؛ یکی از مصادیق غیراخلاقی در دانشگاه/ لزوم به کارگیری نرم افزار همانندیاب در ارزیابی پایان نامه‌ها

رئیس دانشگاه صنعتی خواجه نصیرالدین طوسی اظهار کرد: خرید پایان نامه بیشتر در دانشگاه‌هایی رخ می‌دهد که مسئولیت پایان نامه تعداد زیادی از دانشجویان بر عهده یک عضو هیئت علمی قرار داده است و استاد راهنما به رغم مسئولیتی که دارد وظیفه خود را به درستی انجام نمی‌دهد.

وی افزود: حتی اگر دانشجو ضعیف باشد، این وظیفه استاد راهنماست که به دانشجو کمک کرده و او را از لحاظ علمی بالا بکشد و اگر این اتفاق نیفتد و دانشجو رها شود برای حل مشکل خود به خرید پایان نامه روی خواهد آورد.

برخورد جدی با پایان نامه‌های کپی

خاکی صدیق درباره شیوه برخورد با خرید پایان نامه در دانشگاه گفت: اگر در پایان نامه‌های دانشجویی مصادیق رعایت نکردن اخلاق پژوهشی مشاهده شود، یعنی بخشی یا تمام پایان نامه کپی باشد با آن برخورد خواهد شد و این برخورد بستگی به نوع و مقدار تخلف دارد.

رئیس دانشگاه صنعتی خواجه نصیرالدین طوسی اظهار کرد: برای مقابله با این امر بخشی از کار اطلاع رسانی به دانشجویان از طریق برگزاری جلسات مختلف و بخشی از کار بر عهده استادان دانشگاه است.

مد شدن تحصیلات تکمیلی در کشور

رضا رستمی استاد دانشگاه تهران در گفت وگو با خبرنگار حوزه دانشگاهی گروه علمی پزشكی باشگاه خبرنگاران جوان، درباره علل خرید پایان نامه گفت: این مسئله عللی گوناگون دارد که اولین و مهمترین آن سواد نداشتن دانشجو است، دانشجویی که برای جایگاه دانشجویی نه رشد کافی داشته و نه مسیر طبیعی دانشجو شدن را طی کرده است.

وی افزود: دومین دلیل این موضوع مد شدن تحصیلات تکمیلی در کشور است، کشور ما در حال تولید انبوه تحصیل کرده‌های دانشگاهی بدون بررسی نیاز به آن‌هاست، مد شده است که افراد برای بیکار نبودن درس بخوانند و همه افراد حتی آن‌هایی که انگیزه‌ای برای درس خواندن ندارند وارد دوره تحصیلات تکمیلی شده و به همین دلیل انگیزه‌ای برای ارائه پایان نامه ندارند و تصمیم به خرید آن می‌کنند.

رستمی بیان کرد: دلیل دیگر این مسئله نداشتن جریمه برای هیچ نوع دزدی علمی در زمینه‌های مختلف از جمله مقاله و پایان نامه است و این ضعف قوانین کشور است که به این موضوع دامن می‌زند.

خروج ارز از کشور برای دریافت مقاله علمی

استاد دانشگاه تهران اظهار کرد: چهارمین دلیل بحث کمیت گرایی و مبنا قرار دادن چاپ مقالات و تولید شبه علم در کشور است، زیرا فردی می‌تواند از فوق لیسانس وارد دکتری شود که تعداد مقاله‌های بیشتر را داشته باشد و فردی را که توانمندی لازم را برای ارائه مقاله بیشتر را ندارد نیز نوشتن پایان نامه و مقاله خود را به دیگری واگذار می‌کند و در این حالت نکته قابل توجه این است که برای هر مقاله تا هزار دلار از کشور خارج می‌شود.

وی درباره نقش قانون برای جلوگیری از این امر گفت: اصل قانون بر این است که چنین پایان نامه‌ای اصلا نباید دفاع شود و این فرد نباید مدرک بگیرد، اما چون هیچ قوانین محکمی وجود ندارد و یا اعمال نمی‌شود و مکانیسم‌های کنترلی وجود ندارد این تخلف صورت می‌گیرد.

رستمی بیان کرد: باید نرم افزاری وجود داشته باشد که مقاله دانشجو را آپلود کرد تا مشاهده شود چه میزان از آن کار دیگران است، این نرم افزار به راحتی در دنیا استفاده می‌شود و ما قبل از رسیدن به قانون باید بتوانیم راهکار‌های دزدی را ببندیم و آن به وسیله نرم افزار‌های همانندیاب امکان پذیر است که می‌تواند تشخیص دهد چه میزان از نوشته اورجینال است و چه میزان کپی شده کار دیگران است.

استاد دانشگاه تهران اظهار کرد: اگر دولت، وزارت علوم و مراکز متولی پژوهش بتوانند این آیتم را برای هیئت علمی فراهم کنند که لازمه دفاع از پایان‌نامه است و آیتم یازدهم را در دفاع از پایان‌نامه تاییدیه از سایت‌های معتبر مبنی بر اینکه مشابه کار پایان نامه وجود ندارد قرار دهند.

وی افزود: اگر پایان‌نامه‌ها بر مبنای نیاز جامعه باشد و مراکز خصوصی، دولتی، کارخانه‌ها و سازمان‌ها از این پایان‌نامه‌ها دفاع کنند، مسلما هیچکس به این کار یعنی خرید پایان نامه روی نمی‌آورد.

رستمی گفت: مسلما فردی که نوشته پایان نامه دانشجویان را قبول می‌کند کسی است که نیاز مالی داشته و یک سری توانمندی برای انجام این کار را دارد یعنی یا دانشجوی دکتری و یا استاد دانشگاه است.

خرید پایان نامه خلاف قوانین اسلامی است

در ادامه حجت‌الاسلام والمسلمین محمد جواد نوروزی مدرس حوزه و دانشگاه در گفت وگو با خبرنگار حوزه دانشگاهی گروه علمی پزشكی باشگاه خبرنگاران جوان، درباره خرید پایان‌نامه توسط دانشجویان گفت: بر اساس فرمایشات حضرت امام رضوان‌الله تعالی علیه این مسئله از چند جهت ایراد و اشکال دارد، یکی این که خلاف قوانین و مقررات جمهوری اسلامی ایران است و از این حیث اشکال داشته و یک کار حرام است.

وی بیان کرد: این موضوع اگر از جهت دیگر مورد توجه قرار گیرد پایان نامه بخشی از مراحل تلاش علمی یک فرد است و چه بسا پیامد‌های شغلی و مالی که متوجه فرد است مورد شبهه است، زیرا از راه حرام یک مدرک را بدست آورده است و از این حیث می‌توانیم موضوع را مورد بحث قرار دهیم، خرید پایان نامه توسط دانشجویان از ابعاد گوناگون دارای اشکال است.‌

همان طور که بیان شد و مسئولان دانشگاه درباره دلایل معضل خرید پایان نامه صحبت کردند، باید با این موضوع و چالش هر چه زودتر برخورد جدی شده و ریشه کن شود؛ زیرا در کنار دلایلی که دانشجویان برای این کار دارند خرید پایان نامه ضربه‌های مهلک و سنگینی را به نظام آموزشی کشور وارد کرده و بی‌سوادی و تنبلی دانشجویان را گسترش می‌دهد و دانشجویان به خود اجازه می‌دهند حتی مقاله‌های علمی خود را به دیگران سفارش دهند.

برخورد قاطع و جدی با خرید پایان نامه و الزام دانشجویان به انجام پایان نامه‌های هدفمند، علاوه بر اینکه به نفع دانشجویان و افزایش سواد و آگاهی آنان است و باعث حل مشکلات صنعت به کمک دانشگاه و رشد کشور در زمینه‌های مختلف خواهد شد و می توانیم بیش از پیش در دنیا توانمندی جوانان خود را به رخ جهانیان کشیده و جایگاه خود را در دنیا تثبیت کنیم.