نصف جهان: با گشت و گذار در سطح شهر متوجه می شویم افرادی دیگر نیز در این شهر زندگی می کنند.افرادی که معلولیت جسمی، آنها را از حرکت بازنداشته و نسبت به قبل تحرک و پویایی بیشتری دارند. افرادی که بخاطر یک اتفاق و یک حادثه بخشی از اعضای بدن خود را از دست داده و در جامعه به لفظ «معلول» شناخته می شوند. در صورتی که معلولیت نقشی در زندگی آنها ندارد.

روز جهانی معلولین از سال ۱۹۹۲ که از سوی مجمع عمومی سازمان ملل متحد اعلام شد، هر ساله در ۳ دسامبر برگزار می‌شود.

سوم دسامبر در تقویم شمسی مصادف با 13 آذر است. این بدین معنا نیست که در یک روز خاص به یاد این افراد بیافتیم وبا آنها ترحم ویا همدردی بکنیم بلکه باید در این روز باخود بیاندیشیم تا چه میزان در معرفی این افراد، نیازها و دغدغه های آنها توانسته ایم موفق عمل کنیم؟ تا چه میزان توانسته ایم شهر را برای رفت و آمد آنها مهیا و تجهیز کنیم؟ تا چه میزان برای تسهیل و خدمات رسانی به این افراد نسبت به گذشته پیشرفت داشته ایم؟

شهر اصفهان پرشده از چاله هایی که به اسم پیشرفت شهری حفر شده و یا جهت احداث معابر و خیابانی جدید، بخشی از شهر بسته شده است. افراد سالم به ندرت می توانند در عبور از این موانع جان سالم به در ببرند حالا فرض کنید یک نفر با معلولیت از ناحیه پا وچشم بدون یک همراه بخواهد در این ازدحام و شلوغی اصفهان تردد کند؛ بدون شک در مواجهه با این چاله ها آسیب جدی خواهد دید و یا اینکه مجبور است برای رسیدن به مقصد خود از مسیرهای جایگزین استفاده کند به شرط آنکه مسیرهای دیگر در حال تعمیر و یا کارگران مشغول به کار نباشند.

استفاده از حمل و نقل عمومی به خصوص برای افرادی که از ناحیه پا دچار آسیب و معلولیت هستند عملاً غیر ممکن است؛ درب اتوبوس ها که یک فاصله نیم متری تا زمین دارند و افراد مسن تر پس از چند بار استفاده آرتروزشان «عود» می کند.

تصور کنید یک معلول بخواهد سوار اتوبوس شهری اصفهان بشود، البته ناگفته نماند این افراد سوار می شوند اما دیدن صحنه سوار شدن این افراد برای هر شهروندی عذاب آور است و مسئولین اصفهان هم نسبت به رفع آن هیچ اقدامی نمی کنند و فقط نظاره گر مشکلات مردم هستند. به هر حال کسی از مسافران اتوبوس یا غیر مسافران، فردی که آسیب دیده را در بغل گرفته و وارد اتوبوس می کند و روی صندلی می نشانند. بعد به سراغ ویلچر او می رود و آن را بعد از جمع کردن کنار او می گذارد و می رود. ممکن است حس این فرد که به فرد آسیب دیده کمک کرده، «کمک» باشد اما احتمال دارد این کمک کردن با چاشنی ترحم همراه باشد.

برای پیاده شدن این فرد نیز همان داستان سوار شدن تکرار می شود با این تفاوت که این بار به دلیل پیاده شده همزمان مسافران در آخرین ایستگاه به جز راننده سالخورده اتوبوس کسی حاضر نیست، او مدتی روی صندلی می نشیند تا پیرمرد یک نفر جوان تر را با خود همراه کند تا بتواند او را از اتوبوس خارج کند!

تاکسی ها نیز از این قاعده مستثنی نیستند و صد البته محصول تازه تولد یافته اصفهان، مترو نیز به جمع این فهرست اضافه می شود.

به راستی افرادی که دچار معلولیت هستند در کجای شهر اصفهان می توانند تردد کنند؟ از پل های هوایی؟ از خیابان ها؟ در معابر عمومی؟

حتی در مکان های عمومی نیز برای ورود و خروج این افراد جایی تعبیه نشده است.

حضور در یک اداره دولتی به لازمه ضرورت برای این افراد کابوس است چون نمی توانند در طبقات آن رفت و آمد کنند زیرا آسانسور همیشه خراب است و به جز پله دیگر راهی وجود ندارد. برخی از مراکز درمانی نیز در سطح شهر به تازگی همت گماشته و مکان هایی را برای رفت و آمد آنها ایجاد کرده اند تا بتوانند در مواقع نیاز استفاده کنند.

حال تصور کنید یک فرد با معلولیت بخواهد همراه با خانواده خود برای خرید لباس فرزندان همراه شود؛ شرمندگی پدر کمتر از فرزندان نخواهد بود.

معلولیت ها بر اثر حوادث مختلف روی می دهند اما شاید بتوان آنها را دسته بندی کرد و در رأس آنها معلولیتی حرکتی را قرار داد.

فردی که توان حرکت از ناحیه پا را ندارد به شدت در معرض آسیب است زیرا برای حضور او در شهر باید مقدماتی فراهم شود و به همین خاطر لازم است مسئولان شهری اصفهان در راستای خدمت رسانی به شهروندان، این افراد را نیز به جمع شهروندان اصفهانی اضافه کنند و تمایزی در خدمت رسانی به آنها و دیگر افراد جامعه نگذارند.

روز معلولین یک تابلوی شهروندی نیست که به در و دیوار شهر آویزان کنیم و حالت خطابه خود را مردم قرار دهیم که باید چنان کنند وچنین. روز معلولین یک هشدار است نسبت به دردی که پنهان از جامعه مانده و در شلوغی این روزها آن را فراموش کرده ایم.