هوای کلانشهرهای کشورمان چند سالی است که مُخل حیات شده و ساکنان این مناطق به دلیل وجود آلاینده ها روزهای نفسگیری را تجربه می کند؛ درکنار تصمیماتی که در سطح کلان کشور برای مقابله با این مشکل اتخاذ می شود عده ای نیز توصیه هایی از جمله استفاده از ماسک دارند.

آلودگی هوا عبارت است از وجود هر نوع آلاینده اعم از جامد، مایع و گاز در هوا به طوری که کیفیت زندگی را برای انسان و دیگر جانداران به خطر اندازد. آلودگی هوا معضلی است که با صنعتی شدن جوامع ظهوریافته تقریباً در تمام فصول سال شاهد آن هستیم اما این مقوله درفصل سرما و کاهش نزولات جوی و نبود وزش باد، بیشتر نمایان می شود.

با افزایش آلودگی هوا درشهرها و به ویژه شهرهای بزرگ، اولین راه حلی که به ذهن هر فرد برای تردد درمحیط های بازمی افتد استفاده از ماسک است اما این روزها دیده شده که افراد علیرغم استفاده از ماسک، باز احساس تنگی نفس، سردرد و حالت تهوع می کنند.

دکتر مصطفی قانعی فوق تخصص ریه درباره استفاده از ماسک های معمولی در شرایطی که هوای کلانشهرها برپاشنه آلودگی می چرخد، گفت: این ماسک ها فقط ذرات بالای ده میکرون را به دام می اندازد که خودِ بینی هم این کار را می کند. وی در گفتگو با ایرنا افزود: اما گازهای آلاینده از ماسک ها معمولی عبور می کند و تأثیری برای جلوگیری از ورود هوای آلوده به ریه ها ندارند.

دبیرستاد ویژه توسعه زیست فناوری معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری افزود: وقتی که حرف از آلودگی هوا می شود منظورمان از آلودگی ها شامل ذرات معلق و گازهاست؛ ذرات معلق شامل ذرات بالای ده میکرون، زیر ده میکرون، زیر پنج میکرون و سه میکرون است.

وی بیان کرد: بخش دوم از آلاینده های هوا مربوط به آلاینده هایی گازی شکل مانند ازون، منواکسیدکربن، کربن دی اکسید، سولفوردی اکسید است؛ وقتی از ماسک استفاده می کنیم گازهایی که آلاینده و مضر هستند از ماسک عبور می کنند اما بعضی از ذرات معلق بستگی به قدرت نفوذناپذیری ماسک ازآنها عبور نمی کنند.

قانعی اظهارداشت: ماسک های معمولی که مردم در شرایط آلودگی استفاده می کنند، ذرات بالای ده میکرون را فقط می تواند به دام بیاندازند که معمولاً خود بینی هم این کار را می کند و فقط گرد وغبار وارد ریه نمی شود ولی گازهای آلاینده از این ماسک ها عبور می کنند.

وی با اشاره به اینکه برای جلوگیری از ورود گازهای آلاینده به ریه نیاز به ماسک های خاص که از «کربن اکتیو» درست شده می باشد، گفت: این ماسک ها در زمان جنگ برای جلوگیری از ورود گازهای شیمیایی به ریه استفاده می شد و اکنون در برخی ازمحیط های خاص وصنعتی استفاده می شود.

قانعی ادامه داد: هنگام استفاده ازماسک نباید راهی برای نفوذ یا ورود مستقیم هوای آلوده به ریه وجود داشته باشد و باید هوا ازطریق ماسک فیلتر شده و به درون ریه راه یابد؛ اما ماسک های موجود دربازار برروی صورت به طور کامل قرار نمی گیرد و راه عبور هوا از بالا وکناربینی باز و فقط جلوی دهان بسته است.

فوق تخصص ریه درخصوص عملکرد ماسک های نانویی و فیلتردار نیز گفت: فیلترکردن ذرات معلق بسته به قدرت نفوذناپذیری ماسک دارد؛ در حال حاضر برروی ماسک ها مشخصات قدرت نفوذ ناپذیری ماسک ها مشخص شده است، آنچه به عنوان ماسک های معمولی مردم استفاده می کنند فقط ذرات معلق بزرگ و گردو غبار از آنها رد نمی شود اما ماسک های نانویی در مقیاس با ماسک های معمولی می توانند بعضی از ذرات کوچک را نیز فیلتر کند.

دبیرستاد ویژه توسعه زیست فناوری یادآورشد: حتی ماسک های نانویی و فیلتردار نیز قادر به تصفیه گازها نیستند و فقط می توانند ذرات معلق هوا را تصفیه کنند.

قانعی تأکید کرد: تنها راه حفظ سلامتی در شرایط آلودگی هوا، کم کردن مواجهه با آلودگی است یعنی فرد از خانه بیرون نیاید واگر براساس شرایطی مجبور به بیرون آمدن از خانه است، درمناطقی که اعلام می شود بالاترین آلودگی را دارد وارد نشود و اگر وارد شد تلاش کند تعداد نفسی که می کشد کمتر باشد و حرکت سریع نداشته باشد.