مدير پايگاه ميراث فرهنگي «هورامان» با اشاره به آماده کردن پرونده ثبت جهاني هورامان در يونسکو به برخي موانع و چالش ها در اين زمينه از جمله تغيير معماري پلکاني به خطي بر اثر بي توجهي سازمان راهداري در ارائه مجوز براي ساخت و ساز در حريم جاده انتقاد کرد.

بخش بزرگي از هورامان در استان کرمانشاه و بخش کوچک تري در حلبچه در خاک عراق واقع است. از مناطق مهم شهري آن نيز مي‌توان به پاوه، نوسود، نودشه، بياره و حلبچه اشاره کرد، که البته در شهرهايي نظير مريوان، کامياران، سنندج، کرمانشاه، جوانرود و تهران نيز از طريق مهاجرت مردم هورامي زبان ساکن شده‌اند. کهن‌ترين آثار سکونت انسان در بررسي‌ها و کاوش هاي باستان‌شناسي در اطراف روستاي هجيج، ناو و اسپريز يافت شده و مربوط به دوران پارينه سنگي است که طبق گزارش باستان شناسان بيش از 40 هزار سال تا حدود 12 هزار سال قدمت دارند.

پويا طالب نيا در نشست بررسي وضعيت منطقه هورامان در جمع خبرنگاران اعزامي به کردستان اظهار داشت: منطقه هورامان به عنوان يکي از قديمي ترين يکجانشيني در تاريخ بشريت است و هم اکنون با توجه به ثبت ملي چند اثر در اين منطقه به دنبال ثبت ملي هورمان در يونسکو هستيم و در حال تکميل پرونده آن هستيم که البته با مشکلاتي نيز مواجه هستيم.

وي ادامه داد: به هر حال ساخت خانه هاي با معماري پلکاني و از جنس سنگ نسبت به مصالح ديگر بسيار گران تر است به طوري که ساخت يک چنين خانه اي با سنگ مبلغي برابر با 50 هزار تومان هزينه مي برد ولي با آجر مبلغي برابر با پنج هزار تومان، بنابراين بايد در اين زمينه افراد ساکن اين مناطق از نظر مالي مورد حمايت قرار گيرند تا انگيزه خود براي ساخت خانه هاي سنگي را از دست ندهند.

طالب نيا همچنين به مشکل ساخت خانه هاي خطي برخلاف ساختار خانه هاي پلکاني گريزي زد، گفت: ساختار معماري خانه هاي مناطق هورامان که در بر گرفته از بيش از 60 تا 70 روستاست و حتي تا مناطقي از عراق نيز گسترش دارد، پلکاني است، يعني اگر سه طبقه بنا وجود داشته باشد بناي سوم 120 متر، بناي دوم 100 متر و بناي اول بايد 80 متر مساحت داشته باشد ولي هم اکنون شاهد ساخت انواع خانه ها با مصالح آجر و به صورت خطي هستيم به طوري که در حريم جاده خانه هاي زيادي در حال ساخت است و به نوعي اين خانه ها در اين امتداد، روستاها را به هم وصل مي کنند که اين کار دقيقاً با فلسفه معماري پلکاني هورامان اشکال دارد و مي تواند چالشي براي عدم ثبت جهاني هورامان در يونسکو شود.