نصف جهان: بافت های فرسوده و ناکارآمد شهری مناطقی از شهر است که طی سالیان گذشته عناصر متشکله آن اعم از تأسیسات روبنایی، ‏زیربنایی، ابنیه، خیابان ها و دسترسی ها، دچار فرسودگی و ناکارآمدی شده و ساکنان آن از مشکلات متعدد ‏اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و کالبدی رنج می برند. این بافت های فرسوده و ناکار آمد در شهر اصفهان بیش از سایر شهرهای ایران ‏است و آن به دلیل تاریخی بودن این شهر است ومتأسفانه مسئولان شهری نیز نتوانسته اند از این فضاها به درستی استفاده کنند و به ‏مرور تبدیل به بافت های فرسوده و ناکارآمد شهری شده است.‏

منصور فخاران، رئیس اداره عمران و بهسازی شهری اداره‌کل راه و شهرسازی اصفهان با بیان اینکه ۱۰ درصد کل مساحت بافت ناکارآمد کشور یعنی 33/7379 هکتار در استان اصفهان متمرکز است، گفت: از سوی دیگر در استان با مشکل حاشیه‌نشینی خصوصاً در چهار شهر اصفهان، خمینی‌شهر، نجف‌آباد و شهرضا مواجهیم که درمجموع دارای سه هزار و783 هکتار سکونتگاه غیررسمی هستند.

سکونتگاه های غیر رسمی در اصفهان از کجا آمد؟

-رشد جمعیت: جمعیت شهری استان اصفهان در عرض پنج سال رشد 2/13 درصدی داشته است. استان اصفهان در سال 1385دارای 21شهرستان بود که این روند در عرض پنج سال با افزایش دو شهرستان تعداد شهرستان‌هایش به 23 رسید. براساس آمار منتشر شده از سوی دفتر آمار و فناوری اطلاعات وزارت کشور جمعیت شهری استان اصفهان در سال85 در حدود سه‌میلیون و 804هزار و 920نفر بود، اما رشد جمعیت شهری آن در عرض پنج‌سال به چهارمیلیون و 308هزار و 255 نفر رسیده؛ نکته جالب در این است که رشد جمعیت شهری استان اصفهان تقریباً با رشد جمعیت شهر اصفهان همسان است. جمعیت شهر اصفهان در سال85 یک‌میلیون و 602هزار و 110نفر بود. این رقم در سال90 به یک‌میلیون و 814هزار و 390نفر رسیده و رشدی برابر با استان اصفهان را برای این شهر رقم زده است.

- گروه های کم در آمد در ساختار اجتماعی شهراصفهان: مدیر کل تعاون، کار و رفاه اجتماعی استان اصفهان طی چند سال گذشته اعلام کرده است: درحدود ۶۰ درصد از جمعیت استان را جمعیت کارگری تشکیل می‌دهد که با گذشت دو سال از این گفته و با احتساب تعطیلی و ورشکست شدن بیش از نیمی از کارگاه ها و مراکز صنعتی، حضور این گروه بیش از پیش درساختاراجتماعی شهر اصفهان قابل لمس و درک هستند.

- سوداگری و روند فزاینده قیمت زمین و مسکن.

- ساختارغلط تقسیمات شهری و سازمان فضایی شهراصفهان: ساختار تقسیمات شهری و سازمان فضایی آن نیزبر توسعه بافت های حاشیه ای و غیررسمی و جایگاه آن در شهرتأثیر می گذارد.

اولین نکته در این زمینه، الحاق شهر رهنان به شهر اصفهان و افزایش مناطق شهر از 11 به 14 منطقه است که دردهه های گذشته روی داده است. به طور کلی سازمان فضایی شهر متشکل از چهار محدوده هم پیوند است. این

محدوده ها عبارتند از: محدوده مرکزی شهر؛ محور زاینده رود و چهارباغ عباسی، محدوده مناطق رو به رشد و حاشیه ای؛ توسعه مربوط به 20 سال اخیر و ادغام روستاها و زمین های کشاورزی به محدوده شهر، محدوده های ویژه؛ نیازمند مداخله هماهنگ و محدوده اراضی کشاورزی شمال اصفهان.

سکونتگاه های غیر رسمی اصفهان کجای شهر هستند؟

بدون شک بیشتر ما با آمدن حاشیه نشینی در شهر اصفهان یاد محله زینبیه می افتیم اما هستند مکان های دیگر که شاید فراموش شده اند از جمله:

لمجیر1، دولت آباد، مهدیه ،امیرعرب، لمجیر2، گرکان، اطشاران، هفتون، ولیعصر، کردآباد، جی شیر، اتوبان ذوب آهن و...

هسته قومی سکونتگاه های غیر رسمی را چه کسانی تشکیل می دهند؟

اکثریت این مناطق شامل گروه های بومی، لر و شهرکردی، ترک و فریدنی و افغانی است که هریک درحدود یک پنجم جمعیت هسته های اصلی

قومی محله ها را در بر می گیرد و مهاجران سایر مناطق به استان اصفهان و سایر استان ها نیز یک گروه

حاشیه ای محسوب می شوند که در این نظرسنجی معاودین عراقی درصد بسیار کمی را تشکیل می دهند.

در سکونتگاه‌های غیررسمی اصفهان چه می‌گذرد؟

با سفر به این مناطق آن هم در نزدیکی شهر اصفهان، گفته های مسئولین یک به یک جلو چشمتان ظاهر می شوند که و عده آبادانی می دهند اما در این سکونتگاه های غیر رسمی اصفهان خبری از آب و آبادانی نیست.

نتايج نشان مي دهد كه عواملي چون وضعيت مالي ضعيف، وضعيت بد مسكن، محل زندگي، نبود شغل مناسب، گرايش افراد به مشاغل كاذب و همچنين پايين بودن درآمد كـه همگـي تـصويري از سـيماي اسـكان غيررسمي شهرهاست، زمينه را براي ارتكاب جرم هايي نظير سرقت، قاچاق و كـسب در آمـد از راه نامـشروع فراهم مي كند و این مکان ها را تبدیل به كانون جرائم و آسيب هاي اجتماعي می کند.

تبـديل شـدن ايـن مناطق به كانون جنايت،فساد و فحشا و به تبع آن سرايت آسيب هاي اجتماعي اين منـاطق به جامعه از مواردي است كه ضرورت بررسي اثـرات حاشـيه نـشيني بـر افـزايش جـرم در اصفهان را ايجاب مي نمايد.