پساب تصفیه خانه فاضلاب شهری این شهرستان هم چنان در زمین های اطراف جولان می دهد.

محیط زیست به همه محیط‌ هایی که در آن‌ها زندگی جریان دارد گفته می‌شود.  مجموعه‌ای از عوامل فیزیکی خارجی و موجودات زنده که با هم در کنش هستند محیط زیست را تشکیل می‌دهند و بر رشد و نمو و رفتار موجودات تأثیر می‌گذارند.

حفاظت محیط زیست در قرن بیست و یکم به عنوان یکی از هشت هدف توسعه هزاره و یکی از سه پایه توسعه پایدار شناخته می‌شود و امروزه اهمیت این موضوع بر کسی پوشیده نیست.

با این وجود جاری شدن پساب تصفیه خانه فاضلاب شهری بر گستره زمین های زراعی اطراف آن، فاجعه زیست محیطی است که با وجود هشدارهای پی در پی و جلسات مکرر هم چنان بر تن خاک زر خیز فریدن چنگ اندازی می کند.

استمرار این موضوع  و عدم حل آن، بار دیگر این نگرانی را در پی داشته است که مزیت های نسبی فریدن، از هوای پاک و خاک و آب گرفته تا کشاورزی و زراعت  در معرض فاجعه های زیست محیطی است.

در حال حاضر خروجی پساب تصفیه خانه فاضلاب شهر داران، که قرار بود به صورت بهداشتی در اختیار کشاورزان قرار بگیرد، علی رغم هشدار کارشناسان اداره محیط زیست و جهادکشاورزی شهرستان برای آلودگی میکروبی و ویروسی و در پی آن تهدید زنجیره غذایی، همچنان به روی خاک زمین های کشاورزی روان است.

آنچه جای تامل دارد این است که با وجود مطرح شدن این مشکل در جلسات مختلف اداری، هنوز  اقدام عملی قابل قبولی برای رفع این مشکل صورت نگرفته است.

از طرفی پیش بینی ها حاکی از آن است که با تکمیل طرح های فاضلاب شهری مرکز شهرستان و در پی آن افزایش خروجی تصفیه خانه، در صورتی که راهکاری برای کنترل پساب اندیشیده نشود، در آینده ای نزدیک فاجعه ای جدی گریبانگیر منطقه خواهد بود.

انتقاد کشاورزان از عدم شفافیت موضوع

در گفتگو با تعدادی از کشاورزانی که مشغول زراعت بر روی زمین های اطراف تصفیه خانه هستند، مشخص شد عده ای از آنان که در جهت استفاده از پساب بهداشتی و تصفیه شده اقدام به لوله کشی و ایجاد تجهیزات پمپاژ کرده اند، از متحمل شدن این ضررها گله دارند.

همچنین برخی از آن ها از آسیب وارد شده به محصولات کشت شده خویش به دلیل جاری بودن این پساب در زمین های زراعی  سخن می گویند.

کشاورزان هم چنین با بیان اینکه قرار بود این پساب پس از آزمایش و تصفیه در اختیار آن ها قرار بگیرد از تاخیر در روشن شدن وضعیت این پساب انتقاد دارند.

برخی از کارشناسان نیز اصرار کشاورزان برای استفاده از این پساب جهت آبیاری را درست نمی دانند و معتقدند از این پساب فقط باید برای فضاهای سبز و غیر مثمر استفاده شود.

پساب فاضلاب شهری به شدت آلوده است

یک کارشناس گیاه پزشکی- در گفتگو با خبرنگار ایمنا در این خصوص می گوید: استفاده از آب های با کیفیت پایین یا غیر متعارف در نتیجه کمبود آب است که مورد توجه قرار  می گیرد.

وی با بیان این که استفاده مجدد از پساب فاضلاب به عنوان یکی از منابع غیر متعارف آب نیز یکی از این موارد است، می افزاید:  مسئله آلودگی خاک و کاربرد فاضلاب به منظور آبیاری محصولات کشاورزی از مواردی است که در سالیان اخیر مورد توجه قرار گرفته است و علی رغم مزایا و فوایدی که کاربرد فاضلاب در بر دارد خطرات آن را نیز بایستی در نظر داشت.

وی می افزاید:  پساب فاضلاب در این منطقه یا از میان اراضی کشاورزی عبور می کند و یا این که برخی از کشاورزان با نصب تلمبه های سیار و یا حفر کانال های فرعی، پساب تیره جاری در این کانال را به سوی اراضی مزروعی هدایت می کنند.

این کارشناس ادامه می دهد:  تیرگی خاک و آب، بوی زننده و نیز کف حاصل از پمپاژ آب بر روی جوی های آب در جوار زمین های کشاورزی، حاکی از آلایندگی پسابی است که صرف آبیاری زمین هایی می شود که محصولات آن روانه بازار مصرف می شود.

وی نسبت به آلودگی پساب های فاضلاب شهری هشدار می دهد و می گوید: پساب های فاضلاب شهری انواع موجودات ریز، میکروب ها و ویروس‌ها  و چند نوع مواد  شیمیایی معین وجود دارد که عمده‌ترین آن آمونیاک   و نیز مقداری اوره است و به همین دلیل این فاضلاب ها باید از مسیرهای سر بسته به محل تصفیه هدایت گردند.

وی تاکید می کند: پساب فاضلاب تنها در شرایط استاندارد قابلیت استفاده برای گیاهان و درختان غیرمثمر و فضای سبز را دارا است و این در حالی است که پساب تصفیه خانه فاضلاب داران در شرایطی غیر استاندارد وارد اراضی کشاورزی می شود .

این گیاه پزشک می افزاید: در فاضلاب ها وجود عناصر سنگین و افزایش مقدار آن ها در طی زمان و همچنین تجمع این عناصر در سیستم زنده می تواند اشکالات بسیاری را ایجاد نماید و ارتباط میان فلزات سنگین که به صورت آلاینده به خاک وارد می شوند و میزان جذب این عناصر توسط گیاهان مختلف به صورت یک مسئله مهم و قابل بررسی است.

لزوم تشکیل جلسه با مدیران آب منطقه ای استان

صفر بدیع زمانی معاون فرماندار فریدن نیز با اشاره به جلسه بررسی خروجی پساب فاضلاب شهر داران در چند روز اخیر،   می گوید: در این خصوص جلسات متعددی  در فرمانداری شهرستان برگزار شد ولی متاسفانه تاکنون راهکاری برای رفع این معضل اتخاذ نشده است.

وی می افزاید:  زمین های اطراف تصفیه خانه دارای مالکیت خصوصی و متعلق به کشاورزان است که خروجی پساب در زمین های کشاورزی رها شده  و نارضایتی کشاورزان را به دنبال داشته است.

بدیع زمانی با بیان این که در این جلسه مقرر گردید انتقال خروجی پساب فاضلاب شهر داران ازداخل زمین های کشاورزی واملاک خصوصی کشاورزان در دستورکار آب منطقه ای استان قرار گرفته واجرایی شود، اظهار می کند:  همچنین  مقرر شد در اسرع وقت جلسه ای باحضور مدیران عامل آب وفاضلاب شهری وآب منطقه ای استان باموضوع خروجی پساب فاضلاب شهر داران برای ساماندهی وضعیت موجود تشکیل و راهکارهای لازم کوتاه مدت وبلند مدت اتخاذ شود.

ورود دادستان شهرستان به موضوع

خبرها حاکی از آن است که دادستان شهرستان فریدن با توجه به حساسیت  این مشکل؛ به موضوع ورود پیدا کرده  و برای تعیین تکلیف وضعیت موجود فرصت ۲۰ روزه  درنظر گرفته است.

بر این اساس؛ مسئولان مربوطه باید برنامه ای مدون برای خروجی پساب شهر داران درکوتاه مدت وبلندمدت اتخاذ نمایند و درصورت عدم اتخاذ تصمیم مناسب ازطریق قضایی اقدام لازم صورت می گیرد.

جایی برای سهل انگاری و تردید نیست!

آنچه قابل تامل است آن که با وجود گذشت زمان زیادی از این معضل زیست محیطی تا کنون راهکار عملی و نتیجه بخش برای رفع آن انجام نشده است.

پر واضح است با استمرار بی توجهی و سهل انگاری در حل  پدیده های زیست محیطی منطقه، سلامت همگانی  با تهدید جدی مواجه خواهد شد و ممکن است مشکلات تازه ای در میان انبوه دردهای فریدن پدیدار گردد.

از طرفی تاکید مداوم مسئولان به بهره مندی از مزیت گردشگری فریدن، نیازمند فراهم کردن بسترهای لازم از جمله توجه جدی به محیط زیست منطقه است.

به نظر می رسد  مسئولان و متولیان  مربوطه برای مبارزه با این تهدید بزرگ و نیز برنامه ریزی جهت رفع آن به اندازه کافی زمان داشته اند و دیگر جایی برای تردید، اهمال کاری و یا مصوبه های بی نتیجه وجود ندارد؛ چرا که بحث سلامت مردم در میان است؛ بنابراین لازم است با مطالعه و ارزیابی دقیق این معضل و بسیج همه امکانات و ظرفیت ها اقدامات لازم برای حل این معمای کهنه صورت گیرد.