نفتکش ایرانی سانچی پس از حدود هشت روز سوختن به روی آب، به‌طور کامل در آب‌های چین غرق شد.» این متنی است که روز گذشته سرخط خبرهای ایران بود و مردم ایران را سوگوار کرد. این نفتکش روز یک شنبه به دلیل حجم زیاد حریق غرق شد و تا ساعت ها شعله هایش از دل دریا زبانه می کشید اما در نهایت دیروز در دل دریا آرام گرفت و عملیات پاکسازی آغاز شد.

عصر شانزدهم دی‌ماه سال جاری این نفتکش با شناور فله بر چینی موسوم به «کریستال» در شانگهای چین برخورد کرد و حدود هشت روز در آتش سوخت. سرانجام روز یک شنبه خبر غرق شدن این شناور و جان باختن همه کارکنان آن (30 ایرانی ودو بنگلادشی) اعلام شد. بررسی های کارشناسی در این زمینه با هدف تعیین بروز علل واقعه در دست اقدام است. این در حالی است که از همان ساعات اولیه بعد از غرق شدن کشتی سانچی، گمانه زنی ها درباره علت به وجود آمدن این حادثه و حواشی مربوط به آن در رسانه ها مورد توجه قرار گرفت.

اگر جعبه سیاه برداشته نمی شد ابهام به وجود می آمد

رئیس هیئت مدیره شرکت ملی نفتکش درباره علت این حادثه گفت: تا زمانی که جعبه سیاه باز نشود اظهار نظرها درباره علت حادثه گمانه‌زنی است.

سید احمد مقیمی اظهار داشت: به‌طور معمول جعبه سیاه باید در کشور صاحب پرچم که پاناما بود و زیر نظر ما باز شود. وی افزود: اگر جعبه سیاه سانچی برداشته نمی‌شد ابهام بزرگی ایجاد می‌شد و چینی‌ها به‌دلیل پیش‌بینی آینده حادثه، جعبه سیاه را برداشتند.

معاون امور دریایی سازمان بنادر ودریانوری نیز دراین باره گفت: جعبه سیاه با حضور نماینده سازمان بنادر، نماینده پاناما و چین پلمب شد و پس از طی کردن روند حقوقی، در کشور محل حادثه بازگشایی خواهد شد و اطلاعات آن با حضور کمیته ذینفعان بازخوانی می شود. هادی حق شناس افزود: این روند می تواند از یک تا سه ماه طول بکشد که کاملاً به روند حقوقی مربوط می شود.

 قطع ارتباط راداری نفتکش سانچی چند ساعت قبل حادثه

روزنامه آمریکایی «وال‌استریت‌ژورنال» به نقل از منابع مختلف گزارش داد نفتکش ایرانی سانچی و کشتی باری چینی شنبه هفته گذشته از چند ساعت قبل از حادثه هیچ سیگنالی برای ایستگاه کنترل ترافیک دریایی ارسال نکرده بودند.

به گزارش تسنیم، این منابع ذکر کرده‌اند که مشخص نیست آیا سیستم شناسایی خودکار هر دو کشتی پیش از حادثه خاموش شده بود یا عملکرد آن مختل شده بود و یا اینکه ایستگاه کنترل ترافیک دریایی نتوانسته سیگنال آنها را دریافت کند. به گفته یک منبع، سانحه برخورد مرگبار دو کشتی ساعت 8 شب به وقت محلی رخ داد اما آخرین سیگنالی که از سانچی دریافت شده بود مربوط به 10 و46دقیقه صبح بود. کشتی باری چینی نیز آخرین سیگنال خود را ساعت 3و58دقیقه بعدازظهر ارسال کرده بود.

این در حالی است که حق شناس، معاون امور دریایی سازمان بنادر و دریانوری در این باره تصریح کرد: اولین بار است چنین شایعه ای شنیده می شود. وی افزود: منطقه مذکور یک مسیری پرتردد است و هیچ نقطه کور ارتباطی وجود ندارد. آنجا مثلث برمودا نیست. در نهایت باید بگویم نقطه کور بودن محل برخورد دو کشتی از حیث سیگنال های ناوبری مورد تأیید نیست.

خدمه نمی توانستند کاری انجام دهند

سخنگوی شرکت ملی نفتکش نیز در سخنانی در مورد علت برخورد دو فروند شناور گفت: تصادف بین شناورها دلایل مختلفی دارد، از جمله مسائل فنی، راهبری، سوء تفاهم بین کشتی ها، متوجه نشدن حرف های یکدیگر و موانع اطراف کشتی ها.

محسن بهرامی کاپیتان اسبق کشتی نفتکش اضافه کرد: زمانی که برخورد بین دو خودرو باشد هر دو در زمانی کوتاه می توانند تغییر مسیر بدهند اما در مورد کشتی تغییر مسیر حداقل چهار تا پنج دقیقه زمان می برد، بنابراین حتی اگر کشتی باری دیده می شد زمان برای تغییر مسیر کم بود. با اتمام این گفته ها باید منتظر جعبه سیاه ماند تا دلیل اصلی این حادثه مشخص شود.

بهرامی تأکید کرد: محل سانحه، یکی از مسیرهای پرتردد است بدین جهت در مناطق شلوغ حجم سیگنال زیاد است و امکان اختلال در آن وجود دارد. حتی این احتمال هست که در چنین مسیرهای سیگنال دیده نشود، اما با قطعیت می توان گفت سیستم ناوبری هیچ مشکلی نداشته است.

چرا سانچی نتوانست از برخورد با کشتی چینی فرار کند؟

کاپیتان اسبق کشتی نفتکش درباره اینکه چرا نفتکش سانچی نتوانست قبل از برخورد با کشتی چینی مسیر خود را منحرف کند، توضیح داد.

محسن بهرامی کاپیتان اسبق کشتی نفتکش گفت: انفجار اولیه در نفتکش سانچی همه سیستم‌های ایمنی را از بین برد. وی افزود: سیستم‌های ایمنی زمانی قابل استفاده هستند که حریق قابل کنترل باشد اما نوع محموله و انفجار آن جلوی هرگونه عکس العمل را از کارکنان سانچی گرفت.

کاپیتان بهرامی گفت: برخورد کشتی‌ها به ‌دلایل مختلف اتفاق می‌افتد اما حادثه‌ای به این شکل جز یک مورد که آن نیز موجب کشته شدن همه کارکنان نفتکش شد مشابه دیگری نداشته است. وی افزود: منطقه حادثه منطقه پرتردد و تعداد کشتی‌های ماهیگیری در آنجا زیاد است و وجود چند صد کشتی ماهیگیری قدرت مانور نفتکش را کم می‌کند.

کاپیتان اسبق کشتی نفتکش گفت: اگرچه سرعت کشتی‌های باری و نفتکش کم است اما آنها توان مانور کمی نیز دارند. برای تغییر مسیر چهار پنچ دقیقه زمان نیاز است. وی افزود: البته اظهار نظرها گمانه‌زنی است و باید جعبه سیاه کشتی بررسی شود. اینکه گفته می‌شود برخورد به‌ دلیل اختلال در سیستم ای‌آی‌اس بود چنین نیست زیرا برای کشتی‌های بزرگ این سیستم قابل اتکا نیست و آنها از رادار استفاده می‌کنند. ای‌آی‌اس به ناوبری کمک می‌کند اما برای آن حیاتی نیست.

بعید بود کسی از پرسنل نفتکش ایرانی زنده بماند

کاپیتان عسکری، مدیر پروژه جستجوی دریایی استان هرمزگان که سابقه 15 سال دریانوردی و کاپیتانی کشتی‌های اقیانوس‌پیما را در کارنامه دارد و در گفتگو با ایسنا در باره اینکه امکان فرار سرنشینان کشتی ایرانی به‌وسیله قایق‌های نجات وجود داشته یا خیر اظهار داشت: احتمال این موضوع بسیار ضعیف است. چون قبل از حادثه زمان زیادی برای فرار وجود نداشته و انفجارهای پی‌درپی مانع از تصمیم‌گیری به‌موقع در این زمینه شده است.

وی افزود: به گفته فرمانده چینی در زمان برخورد، انفجار در نفتکش ایرانی رخ‌داده است و موج وسیعی را ایجاد کرد و حرارت این انفجار طبق نظر کارشناسان به 900 درجه سانتیگراد هم رسیده و در این شرایط بعید بود کسی از پرسنل کشتی زنده بماند.

وی بابیان اینکه جسد فرد پیداشده در آب نشان می‌دهد این فرد دارای لباس مخصوص غوطه‌وری بوده است، اضافه کرد: وقتی این فرد این لباس را بر تن داشته پس فرصت کافی برای پوشیدن و نجات خود با پریدن در آب وجود داشته و اینکه فرد دیگری همراهش نبوده می‌توان پیش‌بینی کرد تنها این فرد زنده مانده و بهترین راه را در پریدن در آب یافته اما حال چه اتفاقی می‌افتد که وی باز هم زنده نمی‌ماند و مجالی برای فرصت نمی‌یابد باید بررسی شود، اما امکان زنده‌بودن سایر پرسنل واقعاً اندک و رو به صفر بوده است.

این مدرس دریانوردی گفت: با توجه به اینکه کشتی چینی حامل کالای غیر خطرناک بوده، پس از تصادف امکان خارج‌سازی آنها وجود داشته اما در کشتی ایرانی با توجه به وقوع چند انفجار، این امکان به وجود نیامده است.

حق شناس، معاون امور دریایی سازمان بنادر و دریانوری نیز درباره چگونگی نجات 21 خدمه کشتی چینی گفت: کارکنان کشتی کریستال پس از برخورد با نفتکش سانچی به آب می‌پرند و به‌وسیله قایق و بالگرد نجات می‌یابند و کشتی چینی نیز که به موتور آن آسیبی وارد نشده بود به ساحل برده شد.