129 سال پیش در چنین روزی، چارلی چاپلین نابغه کمدی سینمای جهان به دنیا آمد. کسی که نام و آوازه‌اش فراتر از سینماست و حتی خیلی از مردم ناآشنا با سینما هم به‌صورت گذری هم که شده فیلم‌های او را دیده‌اند یا دست‌کم نام او را شنیده‌اند. او شاید مشهورترین و محبوب‌ترین هنرمند تاریخ سینما میان نسل‌های مختلف باشد. چاپلین به کمدی مفهوم و غنا بخشید و آن را از سطح فیلم‌های صرفا خنده دار و سرگرم‌کننده فراتر برد.

در گزارش امروز صفحه سینمای جام‌جم و به بهانه تولد این اسطوره سینمای کمدی، نگاهی فهرست‌وار داریم به کمدین‌های سینمای ایران؛ چه بازیگرانی که بیشتر به‌عنوان کمدین شناخته می‌شوند و چه بازیگران تراز اولی که در کنار نقش‌های جدی، نقش‌آفرینی‌هایی کمیک در فیلم‌هایی کمدی هم در کارنامه دارند. این فهرست صرفا به عنوان نمونه است و می‌توانست بیش از این باشد.

موقعیت مناسبی است که ما و شما به مناسبت خوب زادروز چاپلین، مراتب سپاس و امتنان خود را نثار همه بازیگرانی کنیم که در طول سال‌های مختلف حیات سینما، با هنر خود خنده را بر لبان ما نشانده‌اند، بویژه کمدین‌های سینمای ایران، از ابتدا تا امروز.

اکبر عبدی

اکبر عبدی از بااستعدادترین بازیگران تاریخ سینمای ایران بویژه سینمای کمدی است. شهرت و محبوبیت او ابتدا از تلویزیون و برنامه‌هایی چون مثل‌آباد، محله برو بیا و بازم مدرسه‌م دیر شد، شروع شد و بعد در سینما هم امتداد یافت.

ویژگی: چاقی، گریم خوربودن صورت، تبحر در ایفای نقش‌های زن‌پوش، بازی در نقش‌های کودکانه به‌دلیل صدای زیر بخصوص در اوایل دوران کاری

فیلم‌های مهم: اجاره‌نشین‌ها، مادر، دزد عروسک‌ها، روز فرشته، آدم برفی، نان و عشق و موتور1000، پاکباخته، ای ایران، اخراجی‌ها، سفر جادویی، ناصرالدین شاه آکتور سینما، هنرپیشه، دلشدگان، مدرسه پیرمردها و ...

دوران اوج: از سال 65 تا 74

علیرضا خمسه

علیرضا خمسه یکی از کمدین‌های مشهور و محبوب دهه‌های 60 و 70 در سینما و تلویزیون ایران بود. خیلی‌ها او را با هنرنمایی در مجموعه تلویزیونی هوشیار و بیدار به یاد می‌آورند. خمسه بازیگری را به‌صورت آکادمیک آموخته و بویژه در زمینه پانتومیم، دارای تخصص است.

ویژگی: لاغری در مقابل چاقی عبدی در دهه‌های شصت و هفتاد، بینی بزرگ و استفاده هوشمندانه از میمیک و اغراق‌های متناسب با نقش و فیلمنامه

فیلم‌های مهم: روز باشکوه، شکار خاموش، آپارتمان شماره 13، دو نفر و نصفی، جیب‌برها به بهشت نمی‌روند، من زمین را دوست دارم، مهریه بی‌بی، پاکباخته و ...

دوران اوج: از سال 67 تا 76

مهدی هاشمی

مهدی هاشمی کمدین صرف نیست، اما شور و نرمی و تبسمی تقریبا در بیشتر نقش‌هایش وجود دارد و بازیگری شیرین و دوست داشتنی از او می‌سازد. این قدرت بازیگری اوست که طیف نقش‌آفرینی‌های متعدد و متفاوتش در فیلم‌های جدی و کمیک و کودکانه را گسترش می‌دهد.

ویژگی: استفاده درست از چشم‌ها و ابروهای پرپشت، نگاه شوخ و شنگ، فن بیان قوی و اثرگذار، ریزاندامی و قد کوتاه

فیلم‌های مهم: خارج از محدوده، شکار خاموش، الو‌الو من جوجوام، دو فیلم با یک بلیت، همسر، معجزه خنده، هیچ، آلزایمر، ضد گلوله، رژیم طلایی، تلفن همراه رئیس‌جمهور، یک دزدی عاشقانه و ...

دوران اوج: از سال 65 تا 75، هاشمی از سال 88 و با هیچ، به پختگی و اوج دیگری در بازیگری رسید

علی صادقی

علی صادقی از نوجوانی مشغول بازیگری در تلویزیون بود و شاید اولین تصویری که از او به یاد داریم در سریال «بهترین تابستان من» است. همکاری او با رضا عطاران در سریال‌های متهم گریخت، خانه به دوش و بزنگاه، به شهرت و محبوبیتش اضافه کرد.

ویژگی: جوان شوخ و شنگ و حاضرجواب و به سخره گیرنده طرف مقابل در بیشتر آثار، تکیه بر بداهه‌گویی و میمیک

فیلم‌های مهم: خالتور، پاتو کفش من نکن، 50 کیلو آلبالو، پیتزا مخلوط، هوو، بعداز ظهر سگی‌سگی، تیغ زن، یک فراری از بگبو، شیر و عسل

دوران اوج: در سینما اوجی به آن معنا نداشته و حضور بامزه‌اش را با همان کیفیت همیشگی حفظ کرده است.

رضا عطاران

رضا عطاران مهم‌ترین کمدین سینمای ایران در این چند سال اخیر است و صرف حضور او فارغ از کیفیت فیلمنامه و فیلم، می‌تواند مخاطبان زیادی را به سالن‌های سینما بکشاند. عطاران شهرتش را با بازی و کارگردانی سریال‌های تلویزیونی به‌دست آورد و این اعتبار و محبوبیت را در سینما هم حفظ کرده است.

ویژگی: او همچون اکثر کمدین‌های کلاسیک تاریخ سینما، یک تیپ همیشگی را در بستر و قصه‌ای جدید بازنمایی می‌کند؛ یک مرد گیج و ساده دل و صمیمی که بدبیاری‌ها و شارلاتان بازی‌های بامزه‌ای دارد. کمدی‌های او به ویژه از جنس مردم است و به همین دلیل طرفداران زیادی هم دارد.

فیلم‌های مهم: هوو، کلاهی برای باران، تیغ زن، خروس جنگی، نیش زنبور، بعدازظهر سگی‌سگی، ورود آقایان ممنوع، اخلاقتو خوب کن، اسب حیوان نجیبی است، بی‌خود و بی‌جهت، چه خوبه که برگشتی، ردکارپت، خوابم می‌آد، گینس، نهنگ عنبر، من سالوادور نیستم، نهنگ عنبر 2؛ سلکشن رویا، دراکولا، طبقه حساس، مصادره و ...

دوران اوج: همین دوران

پرویز پرستویی

پرویز پرستویی یکی از بزرگ‌ترین بازیگران تاریخ سینمای ایران است و از معدود بازیگرانی است که توانایی توامان بازی در نقش‌ها و فیلم‌های جدی و کمیک را دارد. برای همین کارنامه او همان‌قدر که نقش جدی خوب دارد، پر از نقش‌های درجه یک کمدی هم است.

ویژگی: استفاده درست از میمیک و فن بیان و صدای پرطنین و قد و قامت کوتاه در نقش‌های کمدی، ضمن این‌که گریم‌های او در آثار کمدی هم به بیشتر دیده شدن نقش‌هایش کمک کرده است

فیلم‌های مهم: آدم برفی، مارمولک، لیلی با من است، مرد عوضی، مومیایی3، عزیزم من کوک نیستم، لس‌آنجلس تهران و ...

دوران اوج: از سال 73 تا 87

جواد رضویان

جواد رضویان از جمله بازیگران کمدی است که ابتدا در تلویزیون و در آثاری چون سیب خنده و مجید دلبندم چهره شد و بعد با بازی در فیلم و سریال‌های دیگر بویژه پاورچین به محبوبیت بیشتری رسید.

ویژگی: چهره همیشه خندان و ردیف دندان‌های همیشه نمایان، استفاده از لهجه

فیلم‌های مهم: شارلاتان، شاخه گلی برای عروس، کلاهی برای باران، ده رقمی، چارچنگولی، اخراجی‌ها2، اخلاقتو خوب کن

دوران اوج: از سال 83 تا 89

حمید فرخ‌نژاد

حمید فرخ‌نژاد هم از آن بازیگران توانا در ایفای نقش‌های کمدی و جدی است و بخوبی می‌تواند در فیلمی شما را با یک بازی مقتدر میخکوب کند و تحت تاثیر قرار دهد و در فیلمی دیگر همین اقتدار را با رنگ و لعابی نمکین به سخره بگیرد و باعث خنده تماشاگر شود. او هم یکی از چهره‌های پولساز حال حاضر سینمای ایران است.

ویژگی: استفاده از لهجه و فن بیان قوی، مکث‌ها و بهره خوب و شوخ و شنگ از چشم‌ها، نگاه‌های خیره خنده‌آور و ادای بامزه کلمات، او در کمدی موقعیت بسیار بامزه و دوست داشتنی است

فیلم‌های مهم: خوب بد جلف، گشت ارشاد، گشت2، تگزاس، ما شما را دوست داریم خانم یایا و ...

دوران اوج: همین دوران

امین حیایی

امین حیایی یکی از پرکارترین بازیگران تاریخ سینمای ایران است و برای سه دهه موفق شده خودش را در سطح اول سینمای حرفه‌ای و تجاری نگاه دارد. او بازیگر محبوبی است و باوجود استعداد بازیگری که در فیلم‌های کارگردان‌هایی چون مهرجویی و نعمت‌الله هم بروز کرده، ترجیح داده بیشتر در فیلم‌های سرگرم‌کننده بدنه فعالیت کند.

ویژگی: لحن شوخ و شنگ و تودماغی به سبک سینمای جاهلی قدیم، ایست و راه رفتن خاص که معرف همه شما عزیزان است، همان که خود حیایی در برنامه دورهمی هم چشمه‌ای از آن را به نمایش گذاشت!

فیلم‌های مهم: عروس خوش‌قدم، مهمان مامان، کما، شارلاتان، مهمان، زن‌ها فرشته‌اند، دایره زنگی، سن‌پترزبورگ، پوپک و مش ماشاالله، رژیم طلایی، شام عروسی، ناردون، ثبت با سند برابر است و ...

دوران اوج: از سال 78 تا 88

جواد عزتی

جواد عزتی با کارهای مهران مدیری در تلویزیون و شبکه نمایش خانگی بویژه نقش پیرمردی به نام بابااتی استعداد کمدی‌اش را نشان داد. مجموعه دردسرهای عظیم هم بر شهرت او افزود و پس از آن موفقیت او در سینمای ایران شتاب بیشتری گرفت و با پیشنهادات بهتری از قبل مواجه شد. عزتی البته در کنار نقش‌های کمدی، در نقش‌های جدی هم حضور قابل قبولی دارد. او سال قبل یکی از پولسازترین بازیگران سینمای ایران بود.

ویژگی: صدای زیر و شوخی‌ها، لبخندها و خنده‌هایی که در قالب کاراکتر، تماشاگران را هم به خنده می‌اندازد و همراه می‌کند

فیلم‌های مهم: همه چی آرومه، فرشته‌ها با هم می‌آیند، زاپاس، پارادایس، خرگیوش، اکسیدان، هزارپا، در مدت معلوم

دوران اوج: همین دوران

غفوریان و کمدین‌های دیگر

فهرست کمدین‌های سینمای ایران بیش از اینهاست و در حد اسم باید به نام‌هایی چون مهران غفوریان، رضا شفیعی‌جم، حمید لولایی، بیژن بنفشه‌خواه، محمدرضا هدایتی، بهاره رهنما، بهنوش بختیاری، مریم امیرجلالی، یوسف تیموری، سروش صحت، اردشیر کاظمی، مجید صالحی، مهران رجبی، محمدرضا شریفی‌نیا، گوهر خیراندیش، فرهاد آییش، پژمان جمشیدی، سعید آقاخانی، رامبد جوان،ارژنگ امیرفضلی، امیر نوری، فتحعلی اویسی، محسن تنابنده، پیمان قاسمخانی، امیر جعفری، نادر سلیمانی، نصرالله رادش، هادی کاظمی، سام درخشانی، احمد مهرانفر، سیامک انصاری، مهران مدیری و... اشاره کرد که در فیلم‌های سینمایی مختلف در مقام کمدین ظاهر شده‌اند./علی رستگار