گردشگری در کشور همسایه، ترکیه به صنعتی پرمنفعت تبدیل شده است که این مقوله سبب پویایی اقتصاد، ارزآوری و اشتغال زایی در آن کشور شده بطوریکه طبق اعلام مقامات ترکیه، در نوروز 97 نزدیک به 300 هزار نفر گردشگر به آن کشور سفر کرده‌اند.

این میزان خروج گردشگر از کشور، یک زنگ خطری است که باید با برنامه ریزی مناسب در جهت بهبود کیفیت و تقویت گردشگری و جذب توریسم به منطقه گام برداشت و با توسعه این مهم در بخش داخلی و خارجی، جایگاه منطقه را در عرصه بین الملل ارتقا بخشید.

در نگاهی کوتاه و تحلیلی به میزان سفرهای داخلی در سال های گذشته متوجه می شویم که هر چه قدر زیرساخت ها و بسترهای گردشگری در کشور بهبود یابد، به همان اندازه گردشگری داخلی نیز رشد خواهد یافت.

در منطقه‌ای چون منطقه آزاد تجاری_صنعتی ماکو که از انواع جاذبه های طبیعی، باستانی، فرهنگی و دیگر عامل های جذب گردشگری برخوردار است، باید بتوان این شاخص ها را به عنوان مهم ترین ابزار در جهت تقویت گردشگری داخلی ارتقا بخشید که هر گونه بی توجهی و اهمال کاری در این راستا، فرصت سوزی در این حوزه به شمار می‌رود، چراکه کشور به دلیل فشارهای اقتصادی ناشی از تحریم ها به شدت نیازمند صنعتی جایگزین است تا تکیه صرف بر منابع نفتی و درآمدهای حاصل از آن، جای خود را به منابع درآمدی حاصل از صنعت غیرنفتی که جز گردشگری نیست، بدهد.

امکانات رفاهی در مسیر جاذبه‌های گردشگری مناسب نیست

یکی از مسافران که به قصد ایران گردی در منطقه آزاد ماکو حضور داشت در گفت و گو با خبرنگار ایسنا با اشاره به وضعیت نامطلوب آسفالت مسیرهای جاذبه‌های تاریخی گفت: ایجاد امکانات رفاهی و تفریحی در تمامی بناها و جاذبه‌های دیدنی و همچنین زیبایی مبلمان شهری برای مسافران بسیار حائز اهمیت است که متاسفانه چندان مهیا نیست.

وی گفت: گردشگران و مسافران به دنبال ثبت خاطرات خوب همراه با آسایش هستند و درصورت عدم تامین آن قطعا برای بار دوم با اکراه به آن شهر سفر خواهد کرد.

کیفیت سفرهای داخلی با استاندارد فاصله دارد

حسن یزدانی، مدیر آژانس گردشگری و ایرانگردی نیز در گفت‌وگو با خبرنگار ایسنا معتقد است: اگرچه ارتقای کیفیت سفر در کشور اتفاق افتاده است با این وجود کیفیت سفرهای داخلی با تعریفی که از سفرهای استاندارد وجود دارد، فاصله زیادی دارد.

وی ادامه داد: در گذشته سفر تنها یک نوع جابه جایی بود که بیشتر در مبدا و مقصد تعریف می شد، در حالی که در چند سال گذشته به مسیر سفر و طول راه تا رسیدن به مقصد و جاذبه های آن نیز توجه و تاکید می شود.

یزدانی افزود: کنجکاوی مسافران در جریان سفر و گرفتن اطلاعات برای این که بدانند در طول سفر چه جاذبه‌هایی وجود دارد تا آنها بتوانند از آن بازدید کنند، نشان از این تحول دارد. به ویژه اگر آمار بازدید از مرکزهای فرهنگی، موزه ها و مجموعه های تفریحی، توریستی و تاریخی مورد توجه قرار گیرد، نشان می‌دهد اقبال عمومی به ویژه در چند سال گذشته به طور کامل متفاوت شده است.

جاذبه های ناشناخته گردشگری منطقه آزاد ماکو شناسانده شود

غلامرضا سلیمانی، مدیرعامل سازمان منطقه آزاد ماکو در گفت و گو با خبرنگار ایسنا افزود: برای توسعه صنعت گردشگری منطقه باید به صورت علمی به بررسی راه های افزایش کمیت، کیفیت و بررسی نقاط مثبت و منفی آن پرداخت و این مقوله بایستی بر پایه مطالعات دانشگاهی و تحقیق‌های علمی استوار باشد.

وی بر استفاده از اندیشمندان این حوزه و الگوگیری از موفقیت کشورهایی که توانستند با اتکا بر ارزش های مالی ناشی از گردشگری، اقتصاد خود را بهبود ببخشند، تاکید دارد، لذا این اقدام می‌تواند منشاء اقدامات موثر برای رونق این صنعت در منطقه آزاد ماکو باشد.

مدیرعامل منطقه آزاد ماکو با اشاره به ایجاد اندیشکده توسعه‌ای با استفاده از اساتید دانشگاه شریف در منطقه افزود: شاید بتوان بر اساس مشاهده‌های عینی، تمرکز، تجربه گرایی و رصد دقیق سفرها در داخل کشور تا حدودی به ویژگی‌های گردشگری داخلی دست یافت اما بطور دقیق نمی توان نتیجه گیری کرد، و باید مطالعات علمی و پژوهشی در این خصوص صورت گیرد تا بتوان در حوزه گردشگری تحولی اساسی در منطقه انجام داد.

وی خاطرنشان کرد: یکی دیگر از اقداماتی که باید در این خصوص انجام داد معرفی جاذبه‌های ناشناخته این منطقه است که بعنوان آثار تاریخی ثبت شده اند و در صورت معرفی و تشویق ماکو به گردشگران ایرانی یقینا یکی از مقاصد سفر مردم در داخل قرار می گیرد.

سلیمانی ادامه داد: افزودن زیرمجموعه های متنوعی چون گردشگری سلامت به بسته های گردشگری موجود و رونق آن، خواهد توانست در ارتقای وضعیت صنعت گردشگری مفید واقع شود.

جذاب تر شدن سفر دغدغه امروز مسافران است

مهدی عبدالهی، مدیرگردشگری سازمان منطقه آزاد ماکو نیز گفت: افزایش تعداد گردشگر و اقامت در نوروز 97 نسبت به سال پیش از آن و بازدید از بناهای تاریخی نشان می دهد، سفر دیگر به جابه جایی، خلاصه نمی شود. افراد به دنبال جذاب تر کردن سفرهای خود هستند و توجه به حوزه های میراث فرهنگی و تاریخی بیشتر شده و این یعنی هویت یابی و جذاب تر کردن سفر به طور قطعی رخ داده است.

وی ادامه داد: در زمینه اقامتگاه‌ها نیز چادر خوابی و برپایی کمپ ها و مدارس نشان می دهد که باید هزینه‌های سفر را کاهش داد، البته ناگفته نماند برخی افراد حتی با وجود رفاه اقتصادی ترجیح می دهند که سفر را در دل طبیعت و با بر پا کردن چادر تجربه کنند.

وی افزود: هرکجا که چادر دیده شد، نباید برداشت کرد که کیفیت سفر پایین آمده است چرا که در همه جای دنیا، چنین تجربه هایی از سفر وجود دارد، به ویژه در اروپا و آمریکا که گردشگران در آخر هفته ها با یک کوله پشتی و از روی نقشه در مقاصد خاص چادر برپا می کنند که این یک مدل از سفر رفتن محسوب می شود.

مدیرگردشگری سازمان منطقه آزاد ماکو گفت: اسکان مسافران نوروزی در اقامتگاه های ارزان قیمت، خوابگاه ها، مهمانپذیرها و مسافرخانه ها و یا در چادرها در سالن های ورزشی در منطقه آزاد ماکو نشان از علاقمندی آنان به حداقل یک شب اقامت در منطقه دارد که در صورت تامین زیرساخت‌های گردشگری می توان انتظار داشت مسافران شب اقامت به چندین برابر آمار فعلی برسد.

گردشگری پزشکی هنوز با مطلوب ها فاصله دارد

عزیزی، یک فعال حوزه گردشگری و پزشک عمومی نیز گفت: گردشگری سلامت از حوزه هایی است که با تکیه بر آن می توان سبب رونق صنعت گردشگری شد. بخش هایی که مربوط به «گردشگری پزشکی» است، هنوز با ایده آل‌ها و مطلوب ها فاصله دارد و باید پیوند جدی تری میان دانشگاه علوم پزشکی، وزارت امور خارجه، میراث فرهنگی و نظام پزشکی شکل بگیرد تا بتوان همه خدمات بیماران و افرادی را که آمده‌اند، از خدمات درمانی استفاده کنند، مهیا کرد.

وی تصریح کرد: در مناطق مرزی بخصوص منطقه آزاد تجاری صنعتی ماکو به دلیل همجواری به جمهوری نخجوان و ترکیه برای جذب توریست درمانی نیازمند انجام دادن کارهای اصولی است و آژانس‌های مسافرتی و دفاتر خدماتی باید تعریف درستی از آن ارایه کنند، اما بخشی که مربوط به گردشگری سلامت یعنی گذران اوقات فراغت، دوره های ریکاوری، بازتوانی های روحی- جسمی و غیره است، قابلیت ماکو در این زمینه زیاد است؛ در این بخش دهکده های سلامت، آب های درمانی موجود در منطقه و دیگر مراکز مختلفی که شکل گرفته است، خدمات خوبی می توان ارائه داد.

این فعال گردشگری اضافه کرد: اینک بخش قابل توجهی از سرمایه گذاری های گردشگری کشور با تمرکز بر گردشگری سلامت « health tourism » در حال شکل گرفتن است، مسئولین منطقه آزاد ماکو باید نگاه ویژه ای در این زمینه داشته باشند.