قبل از آن‌که تولید مجموعه‌های رمضان در رسانه ملی شکل بگیرد، برنامه‌های افطار و سحر به شکل ویژه روانه آنتن می‌شد و هر یک از شبکه‌های سیما با توجه به ماموریتی که برایشان تعریف شده بود، تلاش می‌کردند برای لحظات ملکوتی اذان صبح و مغرب برنامه‌هایی با رویکرد معارفی آماده پخش کنند تا مورد استفاده مخاطبان قرار بگیرد. هر یک از برنامه‌ها ویژگی‌های منحصر به خودشان را داشتند. تم برخی برنامه‌ها جدی و بعضی دیگر کمی از حالت خشک و رسمی فاصله گرفته بود.

اما محوریت اصلی این برنامه‌ها پرداختن به مباحث معارفی و مرتبط با ماه رمضان، آداب روزه داری، احادیث و... بود. تولید این برنامه‌ها به مرور زمان رونق بیشتری به خودش گرفت و برنامه‌سازانی که در این حوزه برنامه‌سازی می‌کردند، تلاش کردند با بهره بردن از ساختارهای متفاوت و متنوع و اجراهای صمیمانه فضای برنامه‌های افطار و سحر را برای مخاطبان متنوع‌تر کنند. مسلماً در این باره مجریان هم سهم عمده‌ای در این برنامه‌ها داشتند. به همین بهانه نقبی به اجرای مجریان برنامه‌های ماه رمضان زدیم و اجرای آنها را مورد بررسی قرار دادیم. 

اجرای عرفانی

شنیدن نام فرزاد جمشیدی، مجری برنامه‌های ملکوتی سحرگاهی مخاطبان را به یاد برنامه‌های یاد خدا، ماه خدا و‌... می‌اندازد. یکی از حسن‌های این مجری آرامش‌اش در هنگام صحبت کردن با مخاطبان است. خیلی راحت جلوی دوربین ظاهر می‌شود، انگار که مخاطبان رو‌به‌روی او نشسته و مشغول صحبت با آنهاست. از دیگر ویژگی‌های این مجری توانمند در حوزه برنامه‌های معارفی، خواندن اشعاری متناسب با مباحث برنامه بود. ضمن این‌که هر وقت حدیثی را در برنامه نقل می‌کرد، حتماً منبع آن هم به مخاطبان معرفی می‌کرد تا مراجعه‌ای داشته باشد و به دانش‌شان اضافه شود. در واقع اجرای این مجری هم عرفانی است و هم مخاطب را به فکر وا می‌دارد.

اجرای همراه با اشک

نام احسان علیخانی در ماه رمضان مساوی است با اشک، گریه و آه. روزی که او اجرای برنامه ماه عسل را پذیرفت، مخاطب تصور نمی‌کرد که بتواند رگ‌‌خواب او را پیدا کند، حتی در روزهای اول این نقد به او وارد شد که می‌خواهد ادای فرزاد حسنی را در بیاورد، اما به مرور زمان نام و برند ماه عسل را از آن خودش کرد. او با انتخاب سوژه‌های خاص تلاش کرده تا مخاطب را همراه خود کند که البته هنوز هم ادامه دارد و با دعوت از مهمانان خاص، اشک مردم را در می‌آورد. البته گاهی هم از افرادی دعوت می‌کند که سرشار از امید هستند. چند سال پیش برای چند روز اجرای این برنامه را به محسن افشانی سپردند، اما او موفق نبود و بعد از چند روز دوباره برنامه به علیخانی داده شد.

اجرای مادرانه

اکرم محمدی‌خواه همان مجری دهه 60 است و بزرگترهای دیروز که زمانی کودک بودند، پای اجرای او قبل از شروع برنامه کودک می‌نشستند. تا این‌که در سال‌های اخیر شبکه دو تصمیم گرفت هر روز برای روزه اولی‌ها در هنگام سحر یک برنامه ویژه آماده پخش کند تا به بچه‌ها این آموزش را بدهد که روزه چه فوایدی دارد. این برنامه با نام‌های سحر اولی‌ها و ماه‌ترین ماه روانه آنتن شد و با اقبال مخاطبان هم رو‌به‌رو شد. با وجود این‌که این برنامه برای کودکان بود، اما مخاطب از هر سنی می‌توانستند بیننده آن باشند. در این برنامه از قاریان کودک دعوت می‌شد و ادبیات دعا و نیایش مناسب بچه‌ها بود.

اجرای مهربان

کاظم احمدزاده، مجری دوست‌داشتنی مخاطبان تلویزیون است. اجرای خودمانی و صمیمانه، از ویژگی‌های این مجری محسوب می‌شود که همیشه لبخند به لب دارد و مهربان است. هیچ‌وقت ادا و اطوار در‌نمی‌آورد و خود واقعی‌اش است. تیپ ظاهری او مذهبی است و حرف‌هایش در جشن رمضان به دل مردم می‌نشیند.

او سال‌ها قبل که اجرای مجریان خشک بود به همراه محمد حسینی که این روزها حال خوشی ندارد و در شبکه‌های معاند فعالیت می‌کند، اجرای صمیمانه را جایگزین کرد. او دو سال متوالی هم برنامه افطار را از بارگاه ملکوتی هشتمین اختر تابناک آسمان امامت و ولایت اجرا می‌کند.

اجرای جزر و مدی

وقتی مخاطب نام فرزاد حسنی را می‌شنود، اولین چیزی که از اجرای او به یادش می‌آید، تسلط او در اجراست. او چند سال پیش اجرای برنامه ماه رمضان جزر و مد ویژه لحظه افطار را عهده‌دار شد که علی زاهدی، تهیه کننده آن بود.

ایده اصلی برنامه هم متعلق به حسنی و درباره حضور زن و شوهرهای جوانی بود که برای اولین بار ماه رمضان را با هم تجربه می‌کنند. ضمن این‌که فضای برنامه هم صمیمانه بود، اما بعد از روی آنتن رفتن چند قسمت از برنامه اختلاف حسنی و زاهدی باعث خروج او از این برنامه شد و از قسمت هفتم جزر و مد مخاطبان شاهد اجرای جوانی به نام احسان علیخانی در این برنامه بودند.

اجرای ادبی

رسالت بوذری با این‌که ظاهرش مذهبی است، اما همیشه اجرای لطیفی داشته و هر زمان در ویژه برنامه‌های افطار جلوی کارشناس مذهبی برنامه می‌نشیند به راحتی حرف می‌زند. انگار که فرد معمولی کنار او نشسته و مشغول صحبت کردن با اوست. بوذری تسلط خوبی در اجرای برنامه‌های افطار دارد. همچنین به ادبیات هم مسلط است و ادبیات و معارف را به زیبایی با هم تلفیق کرده و در اجرا از آن بهره می‌برد و همین باعث شده تا هم اجرای او متمایز شود و هم این‌که مخاطب برنامه‌های او را دوست داشته باشد. از سوی دیگر اجرای او احساسی است. او در برنامه‌هایش همیشه از اجرای خشک پرهیز کرده است.

اجرای خودمانی

علی ضیا جوانی است که به اجراهای صمیمانه و راحت شناخته شده است و مردم هم او را با این سبک اجرا می‌شناسند. روزهایی که او پا به دنیای اجرا گذاشت، مخاطب به خاطر سر به زیر بودن او تصور نمی‌کرد، بتواند در این عرصه دوام بیاورد. اما او تلاش کرد تا اجرای برنامه‌هایش با حضور مهمانان ویژه گاهی هم برای مخاطب به سمت چالشی حرکت کند، حتی این چالش ها به فضای مطبوعات و مجازی هم کشانده شد . ضیا چند سال پیش اجرای برنامه ماه عسل را در شبکه سه داشت که در روزهای اول اجرای این برنامه به او این انتقاد وارد شد که می‌خواهد ادای احسان علیخانی را در بیاورد، ولی او در مقابل این انتقاد گارد نگرفت و سعی کرد کار خودش را در این برنامه انجام بدهد.

اجرای پر مونولوگ

وقتی مخاطبان تلویزیون برای اولین بار چهره حسن سلطانی گوینده قدیمی و پر سابقه خبر را برای اجرای برنامه‌های سحرگاهی دیدند، برایشان جالب بود؛ زیرا تصور نمی‌کردند گوینده‌ای که سال‌ها او را در عرصه خبر دیده‌اند، حال اجرای یک برنامه ملکوتی سحرگاهی در ماه بهار قرآن را داشته باشد. ضمن اینکه کار او در تلویزیون به نوعی خط‌شکنی بود. گرچه سلطانی در چنین برنامه‌هایی تلاش کرده بود از فضای خشک و رسمی به قول معروف صورت سنگی خبر بیرون بیاد و برنامه را لطیف‌تر اجرا کند، اما همچنان حالت جدیت را حفظ کرده بود. ضمن این‌که بیشتر برنامه‌های سحرگاهی او با مونولوگ همراه بوده و همین گاهی مخاطب را خسته می‌کرد.

اجرای جوان‌پسند

سیاوش عقدایی که با شروع ماه رمضان برنامه ماه و ماهی را ویژه افطار برای شبکه یک اجرا می‌کند، بیشتر به عنوان گوینده رادیو در نزد مخاطبان شناخته شده است. بویژه‌ برنامه کاوشگر او در رادیو جوان حسابی گل کرده و مخاطبان هم با علاقه شنونده این برنامه او هستند که سرک به دنیای شگفت‌انگیز علم و دانش می‌زند. عقدایی تا به امروز برنامه‌های رادیویی متنوعی را اجرا کرده که ازجمله می‌توان به «فارنهایت، سیزده، سی»، «خط فاصله» و ... اشاره کرد. شبکه یک در راستای جوان‌گرایی تصمیم گرفت که امسال برنامه افطار را به یک مجری جوان بسپارد که با وجود این‌که چند روز از ماه رمضان گذشته، اما اجرای صمیمانه او توانسته با مخاطب ارتباط خوبی برقرار کند.

اجرای شاعرانه

مخاطبان او را به نام سهیل محمودی می‌شناسند، در حالی که نامش سیدحسن ثابت محمودی است. او شاعر و نویسنده برنامه‌های ادبی و فرهنگی رسانه ملی بود ضمن این‌که تالیفات زیادی هم در این عرصه دارد. گرچه بیشتر مخاطبان تلویزیون او را با برنامه کاروان شعر و موسیقی می‌شناسند، اما هر‌از‌گاهی هم برنامه‌های افطار ماه رمضان را اجرا کرده کرد. یکی از ویژگی‌های او هنگام اجرا، طبع شاعرانه‌اش است و با توجه به این‌که اشعاری در برنامه می‌خواند، همین باعث می شد که برنامه برای مخاطبان لطیف و شاعرانه باشد. گاهی هم در کنار او ساعد باقری اجرا داشته و او هم با خواندن اشعاری در برنامه به حس شاعرانه برنامه کمک زیادی کرده بود. /فاطمه عودباشی