نصف جهان: 19 نوامبر روز جهاني «توالت» بود. روزي که از سوي سازمان ملل متحد به اين نام انتخاب شده است. شايد جالب به نظر برسد اما روزي به نام روز جهاني توالت نامگذاري شده است تا بدانيم بسياري از مردم جهان از دسترسي آسان و سلامت به سرويس‌هاي بهداشتي محروم‌اند. اکنون در دنيا 4/5ميليارد نفر هنوز از سرويس بهداشتي مناسب برخوردار نيستند. 1/8ميليارد نفر از آبي استفاده مي کنند که فاضلاب در آن نشت مي کند و 892 ميليون نفر از مردم جهان از سرويس هاي بهداشتي در فضاي باز استفاده مي کنند. اين در حالي است که سرويس‌هاي بهداشتي در بسياري از کشورهاي دنيا به عنوان جاذبه ديده مي‌شوند چون وقتي به اين موضوع جدي نگاه شود گردشگر و توريست به کشور جذب مي‌شود.

بارها براي هر يک از ما اتفاق افتاده است که در سفرهاي شهري و بين‌شهري با معضل بزرگي به نام نياز مطلق به سرويس‌بهداشتي دست و پنجه نرم کرده باشيم. حتي اگر از گفتن لفظ توالت هم خجالت بکشيم اما اين را قبول داريم که رفاه و آسودگي خيال در سفرهاي شهري و بين‌شهري در گرو اين مسئله مهم قرار دارد. اما وقتي حرف از سرويس بهداشتي عمومي بين‌ راهي پيش مي‌آيد چه تصوري در ذهنمان شکل مي‌گيرد؟ حتماً توالت‌هاي کثيف با نور کم و لامپ سوخته و بوي بد و شير آب خراب و صف طولاني و آخر سر کسي که ميز کوچکي براي خودش دست و پا کرده و دقيقاً جلوي در ورودي گذاشته و پول مي‌خواهد و تا پول ندهيد حق خروج نداريد! البته راه دور نرويم؛ سرويس‌هاي بهداشتي درون‌شهري هم دستکمي از توالت‌هاي بين‌ شهري ندارند؛ يا شيلنگ و شير آب و لامپش را به يغما برده‌اند يا تهويه نمي‌شود و ديوارهايش کبره بسته.

با وجود اين گله و شکايت‌هاي بسياري از نابساماني وضعيت اين کثيف‌هاي دوست‌داشتني وجود دارد و سال‌هاست صنعت گردشگري با بحران کمبود سرويس‌هاي بهداشتي رو‌به‌رو است و مورد بي‌مهري و بي‌توجهي مسئولان قرار دارد. چنانکه نبود سرويس بهداشتي در مسيرهاي گردشگري از يک سو و رعايت نشدن اصول تعمير و نگهداري آن از ديگر سو سبب شده مسافران داخلي و خارجي با مشکلات بسياري در اين خصوص رو‌به‌رو شوند. همواره در سطح شهر و به خصوص مسير‌هاي بين‌شهري شاهد گردشگران نگراني هستيم که با اين پا و آن پا کردن درصدد رفع نياز هستند اما امکان مناسبي براي اين مهم پيدا نمي‌کنند. حتي اين موضوع انتقاد مسئولين را هم در پي داشته که «چرا بايد مجتمع هاي بين راهي ما اينگونه باشد؟ چرا مساجد ما بايد زود بسته شوند؟ چرا متروهاي ما امکانات مناسب سرويس بهداشتي ندارند؟» قول مي‌دهيم اين را نشنيده باشيد که گردشگران فرنگي موقع سفر به کشورمان با خودشان قرص ضد ادرار مي‌آورند تا وقتي براي گردش چند ساعتي از هتل بيرون مي‌زنند کارشان به توالت نکشد!

با اينکه ما معتقديم از نظر جاذبه هاي گردشگري جزو ده کشور اول دنيا هستيم اما وضعيت سرويس هاي بهداشتي‌مان مناسب نيست تا جايي که ايران به عنوان کشور بدون سرويس هاي بهداشتي شناخته شده است. اگر درصدد جذب گردشگر و به تبع آن رشد و توسعه ايران هستيم بايد تلاش داشته باشيم چهره ايران را نزد جهانيان تغيير دهيم. بايد توجه داشت که ساخت سرويس‌بهداشتي معضل اين حوزه نيست بلکه چگونگي نگهداري و بهره‌برداري از آن اهميت دارد.