نصف جهان: ما ايراني‌ها، لقب مهمان‌نوازترين مردم دنيا را داريم، اين را هر كدام از ما بارها از توريست‌هاي مختلف شنيده‌ايم كه آنچه در طول سفر برايشان بيش از همه جذاب بوده، محبت و مهمان‌نوازي ايراني‌هاست. اما اين يك روي سكه است. طرف ديگر و البته ناخوشايند اين است كه ظاهراً آنطور كه با مسافران آن سوي مرزها مهربانيم، با خودمان نيستيم. اگر با اين گزاره مخالفيد كافي است درگيري‌هاي روزانه در كوچه و خيابان بر سر كوچك ترين مسائل مثل جاي پارك، طرز رانندگي يا دعواهاي آپارتمان‌نشيني و همسايگي را مرور كنيد. اگر اينها هم قانعتان نمي‌كند، شايد بد نباشد نظرسنجي مؤسسه «گالوپ» را يادمان بيايد كه همين دو سال پيش انجام شد و ايران را جزو يكي از پنج كشور اول دنيا در رده‌بندي عصبانيت قرار داد. موضوعي كه همان زمان هم بحث‌برانگيز شد و عده‌اي گفتند اين نظرسنجي‌ها همه جوانب را در نظر نمي‌گيرد و تنها به چند پرسش و پاسخ كلي اكتفا مي‌كند بنابراين نبايد جدي‌اش گرفت. اما حتي فارغ از اين نظرسنجي، مي‌شود نگاهي داشت به آمار درگيري هايي که در سال‌هاي اخير در كشورمان اتفاق افتاده است.

آمارهاي سازمان پزشكي قانوني درباره نزاع كه بر اساس تعداد مراجعه به اين سازمان ثبت شده نشان مي‌دهد در سال‌هاي اخير، آمار دعوا و درگيري اگرچه كم نبوده اما رو به كاهش داشته، به طوري كه از عدد 607 هزار و 340 كه در سال 1392 در شهرهاي مختلف ايران ثبت شده، به عدد 589 هزار و 603 در سال 1393 رسيده و بعد از آن با ثبت آمار 564 هزار و 223 در سال 1394، 547 هزار و 21 در سال 1395 و عدد 544 هزار و 470 در سال 1396، روند نزولي را طي كرده. تا اينجاي كار يعني خوشحالي از كم شدن تعداد درگيري‌ها، يعني نشانه‌اي براي كاهش عصبانيت و پرخاشگري. اما نكته قابل توجه در آمارهاي مربوط به نزاع، ميزان نزاع‌هاي ثبت شده بعد از سال 1396 است كه رو به افزايش داشته است.

در واقع بر اساس آمار ثبت شده، در هفت ماه سال 1396 تعداد نزاع 351 هزار و 707 بوده و در همين مدت در سال 1397 با 6/1 درصد رشد به عدد 372 هزار و 993 رسيده است. در هشت ماه سال 1396 نيز تعداد نزاع 390هزار و 972 بوده و در همين مدت در سال 1397 با 6/6 درصد رشد به عدد 416 هزار و 799 رسيده است. مقايسه تعداد نزاع‌هاي ثبت شده در 9 ماه سال 1396 و 1397 نيز با اعداد 428 هزار و 370 و 458 هزار و 440 نشان‌دهنده 7 درصد رشد در سال 1397 است. همچنين در ده ماه سال 1396 تعداد 465 هزار و 853 نزاع انجام گرفته كه در مقايسه با مدت مشابه در سال 1397، نشان‌دهنده 6/6 درصد رشد است.

اما چرا خشونت كه در سال‌هاي گذشته روندي كاهشي داشته، ناگهان دوباره شيب صعودي گرفته؟ شايد يكي از مهمترين دلايل اين موضوع را بتوان در مسائل اقتصادي دانست، همانطور كه جامعه‌شناس‌ها معتقدند خشم و خشونت يك موضوع فردي است ولي وقتي از حدي فراتر مي‌رود ديگر يك موضوع اجتماعي است و بايد عوامل زمينه‌ساز آن را در نظر گرفت. شايد به همين دليل است كه مي‌توان افزايش آمار مربوط به نزاع در سال 1397 را با شروع گراني‌ها در آن سال مرتبط دانست.

ابراز نگراني كارشناسان اجتماعي از تأثير منفي وضعيت نامناسب اقتصادي بر سلامت روان افراد جامعه در حالي است كه افزايش قيمت‌ها همچنان ادامه دارد و اگرچه مسئولان از تلاش براي كاهش نرخ تورم و بهبود شاخص‌هاي اقتصادي در سال جديد مي‌گويند اما جديدترين گزارش صندوق بين‌المللي پول كه چند روز قبل منتشر شد، رشد اقتصادي ايران در سال 2019 را منفي 6 درصد پيش‌بيني کرده است.