روزنامه «اطلاعات» در شماره روز گذشته خود گفتگويي مفصل با محمدجواد ظريف را منتشر کرد. ظريف در بخشي از اين گفتگو به تلاش هايش براي ثبات بخشيدن به روابط ايران و کشورهاي منطقه اشاره کرده است که   که اين بخش در پي مي آيد:

يک تفکر بسيار اشتباهي در کشور وجود دارد و آن اينکه وزارت خارجه و شخص بنده تا رسيدن به برجام به منطقه توجه نکرده‌ايم. اين هم خلاف واقعيات علي‌الارض است. اولين طرح منطقه‌اي که دادم حدود سه هفته بعد از وزارتم بود که به عربستان ارائه کردم. خداوند درجات شهيد سليماني را عالي کند. ما از قبل با هم رفيق بوديم و وقتي وزير شدم قرار گذاشتيم هفته‌اي يک‌بار با هم ديدار کنيم. در اين ديدارها اولين بحث مطرح اين بود که چگونه مي‌توانيم روابطمان را با سعودي‌ها اصلاح کنيم. به شهيد سليماني گفتم در روابط دوجانبه با عربستان اختلافي نداريم ولي در چهارحوزه با اين کشور دچار اختلاف هستيم، لذا بايد بنشينيم و به نفع مردم منطقه همکاري کنيم که لبنان، سوريه، عراق و بحرين اين چهار محور است. توجه کنيد اين بحث مربوط به مرداد و شهريور سال 92 است. شهيد سليماني گفت: موضوع پنجمي هم وجود دارد و آن مسئله يمن است .آن زمان هيچ خبري در مورد يمن نبود.

از دولت قبل يک مؤسسه تحقيقاتي اروپايي فعال بود که انديشمندان ما و عربستان را دعوت مي‌کرد و آنها با هم گفتگو مي‌کردند. قرار بود اولين جلسه‌شان در دولت يازدهم هم شهريور سال 92 برگزار شود. من بعد از هماهنگي با شهيد سليماني، از طريق شرکت کنندگان در آن ميزگرد به «سعود الفيصل»، وزير خارجه وقت عربستان پيغام دادم که آماده‌ايم بنشينيم با يکديگر در مورد اين پنج مسئله به نفع مردم منطقه به تفاهم برسيم و اگر خيال مي‌کنيد که من قدرت اجرايي ندارم، حاضريم در سطح سردار سليماني هم در اين حوزه با شما گفتگو کنيم. اين پيام منتقل شد و با فاصله کمي الفيصل در يک خط پاسخ داد: «جهان عرب به شما ارتباطي ندارد.»

دومين حرکت ديپلماتيک من مربوط است به ملاقاتم با «داود اوغلو»، وزير خارجه وقت ترکيه که قبل از شرکت در جلسه برجام در نيويورک انجام شد. در آن ديدار که به دليل نگراني از شنودهاي داخل سالن‌هاي سازمان ملل متحد در حال قدم زدن در کنار رودخانه شرقي حاشيه ساختمان سازمان ملل متحد انجام شد، طرح چهار ماده‌اي که با شهيد سليماني براي پايان جنگ سوريه طراحي شده بود را مطرح کردم. البته بايد اذعان بکنم که شش سال از وزارت خارجه دور بودم و در طراحي آن پيشنهاد چهار ماده‌اي هم نقش سردار سليماني پررنگ‌تر از من بود. افزون بر اين، اولين سفر خارجي من بعد از پذيرش وزارت(غير از سفر به سازمان ملل متحد) حضور در عراق بود. پايان سال 92 به همه کشورهاي منطقه به استثناي بحرين و عربستان سفر کردم. روابط ما و بحرين بسيار بد بود، ولي مايل بودم به عربستان بروم اما آنها استقبال نکردند. اکنون هم وقتي از من مي‌پرسند که در دوره‌ کاري‌ام از چه چيزي تأسف مي‌خورم، مي‌گويم يکي از تأسف‌هاي من اين است که بايد ايستادگي مي‌کردم و به عربستان مي‌رفتم.

در سال 93 در مجمع عمومي سازمان ملل متحد به هتل محل اقامت سعود الفيصل رفتم و با او ملاقات کردم. از نظر جسمي شرايط بدي داشت و حتي نتوانست در صحن سازمان ملل متحد سخنراني کند. در آن ديدار به ايشان گفتم که مي‌توانيم راجع به گذشته صحبت کنيم و يا راجع به آينده همه حرف بزنيم. به ايشان گفتم که چنين پيامي به شما دادم و معني ندارد که شما جواب دهيد که جهان عرب به ما ارتباطي ندارد. بعدها در مقاله اي درمجله «آتلانتيک» (بدون اشاره به پيامي که بين ما و عربستان تبادل شده بود) نوشتم که اتفاقاً جهان عرب به ما ربط دارد چون تمام ناامني و اقتصاد و... متأثر از تحولات در جهان عرب است. به سعود الفيصل گفتم اگر بخواهيم گلايه بکنيم ليست ما هم به اندازه شما طولاني است اما مي‌توانيم راجع به آينده حرف بزنيم و در ‌آن جلسه توافق کرديم که گفتگو را ادامه دهيم، ولي ظاهراً سعود الفيصل موفق نشد مقامات داخلي سعودي را قانع کند.

در پايان سال 93 رئيس جمهوري کشورمان به عمان سفر و در آنجا اولين طرح گفتگوي منطقه‌اي را ارائه کرد و بعد قرار شد جزئيات را به وزير خارجه آن کشور بدهم و به فاصله يکي دو هفته متني را براي او به عنوان «چارچوب فکري براي امنيت خليج فارس» همراه با بيانيه‌اي با عنوان «بيانيه مکه» فرستادم. اين اتفاق در اوج مذاکرات برجامي رخ داد و اين در حالي است که دوستان مي‌گويند توجه به منطقه نداشتيم. در آغاز سال 94 شاهد افزايش تنش و شروع جنگ در يمن بوديم، لذا پيشنهاد چهار ماده‌اي خود را درباره جنگ ارائه کرديم. آمريکا با عربستان صحبت کرد که جنگ متوقف شود. «الجبير» سفير سعودي‌ها در واشنگتن موافقت کرده بود، ما هم آماده کمک به پايان جنگ بوديم اما «بن‌سلمان» آن را رد کرد.

بعد از برجام وزير خارجه قطر پيام داد که ايران با 1+5 مذاکره مي‌کند، پس چرا با 1+6 (اعضاي شوراي همکاري خليج فارس و ايران) مذاکره نمي‌کند؟ به محض اينکه از وين برگشتم به عمان و قطر رفتم و گفتم حاضرم با 1+6 هم مذاکره کنم که آن هم به دليل وقوع حادثه منا امکانپذير نشد و بعد از آن فاجعه حمله به سفارت سعودي در تهران رخ داد.

بعد از انتخاب «ترامپ» پيشنهادي که توسط امير فقيد کويت براي گفتگوي ايران و شوراي همکاري خليج فارس مطرح شده بود و حتي وزير خارجه آن کشور به تهران آمده و طرح آن را به دکتر روحاني داده بود و رئيس جمهوري ايران هم بعد از آن به عمان و کويت سفر کردند و پاسخ مثبت را داده بودند، اما متأسفانه پس از انتخاب ترامپ در اجلاس منامه توسط کشورهاي تندروي عضو شوراي همکاري رد شد؛ و شاه بحرين گفت چون آقاي ترامپ آمده است و مي‌تواند قدرت ايران را تعديل کند صبر کنيم و بعد از آن با تهران مذاکره کنيم. يعني همواره آنها با نگرش به خارج حاضر به مذاکره نبودند، اما ما از پاي ننشستيم و رئيس جمهوري «طرح صلح هرمز» را ارائه کرد و قبل از آن هم، بنده «مجمع گفتگوهاي منطقه‌اي» و «عدم تجاوز» را در کويت مطرح کردم.