کد خبر: ۲۰۳۶۶۵
تاریخ انتشار: ۱۰ خرداد ۱۴۰۰ - ۱۵:۴۵

ایرج ناظمی: مدتی است که روند تعامل بیماران با طبیب و داروخانه و مراکز آزمایشگاهی در حال پوست اندازی است و نسخه های کاغذی آرام آرام جای خود را به ارتباطات الکترونیکی می دهند. شیوه ای نوین که اقدام پیرامون آن مدتها با وعده همراه بود و سرانجام به تحقق پیوست تا دفترچه های بیمه و دستخط معروف پزشکان به خاطرات بپیوندند.

ولی متاسفانه در همین ابتدای کار معضلاتی بروز پیدا کرده که در صورت عدم توجه به آن، نه تنها این مسیر را با اختلال مواجه خواهد ساخت، بلکه جان بسیاری از بیماران نیز با تهدیداتی جبران ناپذیر همراه خواهد شد.

از جمله این موارد می توان به عدم دسترسی بیماران به نسخه های پزشکان اشاره نمود. موضوعی که حق مسلم بیمار است و باید از آن اطلاع داشته باشد و حداقل از آن به عنوان پرونده پزشکی خود یاد کند. همین موضوع باعث شده تا خطای انسانی در مسیر درمان به عنوان یک احتمال ممکن نادیده گرفته شده و در همین ابتدای کار مثال های فراوانی از آن نقل محافل باشد.

برای روشن تر شدن موضوع در نظر بگیرید که پزشکی برای بیمار خود چند نمونه دارو تجویز کند ولی در هنگام تحویل، اگر یکی از داروها خواسته یا ناخواسته توسط مسئول داروخانه از قلم بیفتد، فرد بیمار از کجا و به چه شکل باید متوجه اشتباه صورت گرفته شود؟ حال در نظر بگیرید که اگر داروی حذف شده، از جمله داروهای ضد حساسیت و یا تلطیف کننده آثار جانبی سایر داروها یا مکمل آنها باشد، چه اتفاقی می افتد؟

همیشه و همواره، روایت های مختلفی از اشتباه در مصرف دارو بر سر زبان ها بوده که گاهی از خطا در نگارش و خوانش نسخه و یا در تحویل دارو نشأت گرفته و در بسیاری از مواقع نیز نظارت و بررسی نسخه های کاغذی مانع از بروز فجایع درمانی شده. ولی آیا با جایگزینی نسخه های الکترونیکی، باز همین شرایط نظارتی فراهم است؟

حتی ممکن است در هنگام نوشتن نسخه توسط پزشکان نیز اتفاقات خاصی به وقوع بپیوندد. به طور مثال پزشک فراموش کند که دارویی را تجویز کند که این موضوع در هنگام نگارش نسخه های کاغذی توسط بیمار قابل رصد بود ولی متاسفانه شرایط فعلی این امکان را سلب نموده است.

در واضح ترین گزارش رسیده به دفتر این روزنامه، بیماری با دریافت پاسخ آزمایش خون خود شاهد آن است که یکی از مهم ترین فاکتورهای مورد نظر در روند درمان از قلم افتاده است. در این میان مشخص نیست که ایراد از فراموشی طبیب بوده یا اشتباه آزمایشگاه و حال باید مسیر رفت و برگشت به مطب پزشک مجددا طی شود؛ آن هم در شرایطی که ممکن است حتی اختلال یک روزه در مسیر درمان برخی بیماری های صعب العلاج، لطمات جبران ناپذیری به همراه داشته باشد.

مثال هایی که در این ایام توسط مردم مطرح می شود، حاکی از آن است که مسیر درمان با گسل های خطرناکی مواجه شده که گاهی ممکن است به قیمت جان بیماران تمام شود و ایجاب می کند که مدرنیته جاری در نگارش نسخه های پزشکی با درایت بیشتری پیگیری شود.

خوشبختانه تکنولوژی مبتنی بر اینترنت در کشور ما به بلوغ خاصی رسیده و نه تنها باعث بهینه شدن مراودات مختلف شده، بلکه استقبال و رضایت عمومی در ارتباطات اقتصادی، آموزشی، اجتماعی، فرهنگی و... را نیز به همراه داشته است که می تواند به مثابه الگویی برای نظام سلامت کشور تلقی شود.

به طور مثال در حال حاضر بیش از پانصد میلیون حساب بانکی وجود دارد که تبادلات مالی مردم را سامان می دهد. در بورس، میلیون ها نفر به فعالیت اقتصادی مشغول شده اند. با شیوع کرونا، شبکه آموزش کشور با چندین میلیون نفر دانش آموز و دانشجو تداوم یافته و دچار توقف نشد و تمام این موارد بر شبکه های مجازی و بسترهای اینترنتی استوار هستند. حال در چنین شرایطی، چرا نباید هر فرد ایرانی صاحب یک بستر اینترنتی و یک پرونده سلامت در نرم افزارهای مجازی باشد تا خود یا سرپرست و پزشک معالج او بتوانند بر مسیر درمان نظارت نموده و مانع از بروز خطاهای انسانی شوند؟

ساختار سنتی پزشکان در کشور ما، از قدرت بالایی برخوردار است و در برابر بسیاری از نوسازی های سیستمی مقاومت می کنند که از آن جمله می توان به سختی جایگزینی دستگاه های کارت خوان دریافت حق ویزیت به جای پول نقد برای محاسبه مالیات اشاره کرد اما سرانجام این سختی هر چه بود به فرجام رسید. در این میان شاید تحمیل مدرنیته نسخه نویسی به این ساختار بسیار سخت تر از دریافت مالیات از پزشکان باشد ولی ایجاد شرایط اطلاع از روند تجویز دارو و درمان، مکمل الزامی طرح نسخه نویسی الکترونیک برای جلوگیری از خطاهای نفسگیر انسانی است. 

علاوه بر این در کشوری که مردم آن از شیر مرغ تا جان آدمیزاد، از نان و میوه و گوشت و مرغ و حبوبات گرفته تا تلویزیون و یخچال و موبایل و بلیت اتوبوس و قطار و هواپیما را از طریق سامانه های اینترنتی تهیه نموده و شام شب و گل و شیرینی مهمانی های شان را در محل کار و زندگی خود دریافت می کنند، چرا باید به وقت بیماری، خیابان به خیابان را در ترافیک و دود و کرونا، با پای پیاده و تاکسی و اتوبوس طی کنند تا داروی درد خود را به دست آورند و تازه با خطا در تجویز یا تحویل هم مواجه باشند؟ 

با این توصیف، آنچه مهم می نماید اصلاح عاجل و اضطراری روند جاری در نسخه نویسی الکترونیک و پیشگیری از خطاهای انسانی و فجایع درمانی برای عقیم نشدن این طرح است و با عبور از این مرحله حتی می توان به کارآفرینی و ایجاد بازار سالم در حوزه توزیع و فروش دارو برای پیشگیری از سوء استفاده های متعدد به ایده پردازی و چاره اندیشی های متعدد پرداخت.

 

 

 

ارسال نظر
نام:
ایمیل:
* نظر:
شماره پیامک:۳۰۰۰۷۶۴۲ شماره تلگرام:۰۹۱۳۲۰۰۸۶۴۰
پربیننده ترین
ویدئو
آخرین اخبار
پرطرفدارها