نصف جهان: سازمان فرهنگي اجتماعي ورزشي شهرداري اصفهان و پژوهشگاه فقه معاصر قم پس از امضاي يک تفاهم‌نامه قرار است در حوزه حقوق شهرنشيني همکاري‌هايي دوطرفه داشته باشند.

پس از انعقاد تفاهم‌نامه همکاري پژوهشي ميان روساي سازمان فرهنگي اجتماعي ورزشي شهرداري اصفهان و پژوهشگاه فقه معاصر قم و همچنين حضور مسئولان اين پژوهشگاه در اصفهان، دو طرف بر انجام کار کارشناسي و هدفمند در زمينه حقوق شهرنشيني تأکيد کردند.

معاون فرهنگي شهردار و رئيس سازمان فرهنگي اجتماعي ورزشي شهرداري اصفهان در اين خصوص گفت: تحقق شهروندي فرهنگي در شهر فرهنگي هدف استراتژيک سازمان فرهنگي اجتماعي ورزشي شهرداري اصفهان بوده که طي سال‌هاي گذشته نگارش و اجراي سندي به نام شهروندي فرهنگي را آغاز کرده است. شهروندي عبارت است از صورت تکامل‌يافته شهرنشيني و شهرنشينان وقتي که به حقوق يکديگر احترام مي‌گذارند و به مسئوليت‌هاي خويش در برابر شهر و جامعه شهري عمل مي‌کنند به شهروند ارتقا مي‌يابند.

محمد عيدي افزود: با اين تفسير شهروندي فرهنگي هم به‌نوعي عمل به تکاليف و مسئوليت‌هاي فرهنگي قلمداد مي‌شود. يعني شهروندي که نسبت به مسئوليت‌هاي فرهنگي خود واقف است و به آنها عمل مي‌کند و در فرآيند ساخت فرهنگ تنها يک کنش‌پذير نيست، بلکه کنشگر است، شهروند فرهنگي به حساب مي‌آيد. خروجي سند شهروندي فرهنگي در واقع  شهرونداني است که به مسئوليت‌هاي فرهنگي خودشان در قبال شهر عمل مي‌کنند و به تکاليف و حقوق فرهنگي‌شان واقف هستند.

   6زيرمؤلفه شهروندي فرهنگي

وي با بيان اينکه شهروندي فرهنگي بر سه المان زيست‌پذيري، معناگرايي و مردم‌گرايي متمرکز است، ادامه داد: شهروندي فرهنگي شش زيرمولفه شهروند هويت‌مدار، شهروند سالم، شهروند پويا و مشارکت‌جو، شهروند مطالبه‌گر، شهروند خلاق و شهروند اخلاق‌گرا را در بر مي‌گيرد که به‌درستي و با تحليل بحران کرونا  ضرورت تحقق يک مولفه شهروندي فرهنگي يعني شهروند سالم، تمام‌قد احساس مي‌شود.

معاون فرهنگي شهردار اصفهان تصريح کرد: نگاه شهروندي فرهنگي نيز به‌عنوان مجموعه اهداف استراتژيک سازمان فرهنگي اجتماعي ورزشي شهرداري اصفهان به مقوله فرهنگ، نگاهي مسئله‌محور است. در اين سند نظام مسائل شهري حول شهروندي فرهنگي استخراج شده است. با توجه به گستردگي مسائل استخراج شده در ساختار شکست شهروندي فرهنگي که شامل 201 مسئله بود و با بهره‌گيري از ماتريس دلفي در نهايت 27 مسئله و مأموريت اصلي براي اين سازمان ترسيم شد.

 عزم راسخ براي انجام کار کارشناسي و هدفمند

عيدي در ادامه امضاي تفاهم‌نامه ميان اين سازمان و پژوهشگاه فقه معاصر را نشان از عزم راسخ دو مجموعه براي انجام کار کارشناسي و هدفمند دانست و بيان کرد: آمادگي همکاري با پژوهشگاه فقه معاصر در حوزه‌هاي گوناگون را داريم و مجموعه تاريخي، فرهنگي و مذهبي تخت فولاد اصفهان ظرفيت‌هاي گسترده‌اي دارد که مي‌تواند يکي از محورهاي اين همکاري‌ قرار گيرد. همچنين کتب خطي فقهي زيادي در اصفهان وجود دارد که در معرض از بين رفتن است که بايد به‌صورت ديجيتال درآمده و حفظ شود . اميدوارم اهتمامي صورت گيرد تا محتواي اين کتب در ويکي‌شيعه نيز قرار گيرد.

قائم‌مقام پژوهشگاه فقه معاصر نيز در اين زمينه با اشاره به تأثير آموزش غيرمستقيم بر شهروندان در مراکز گوناگون سازمان فرهنگي اجتماعي ورزشي شهرداري اصفهان اظهار داشت: بايد کاري کرد مردم به صورت دروني به کتابخواني و برنامه‌هاي فرهنگي رو بياورند که اين آموزش غيرمستقيم توسط اين سازمان انجام شده است.

حجت‌الاسلام و المسلمين مصطفي دري درباره مفاد تفاهم‌نامه سازمان فرهنگي اجتماعي ورزشي شهرداري اصفهان و پژوهشگاه فقه معاصر افزود: در پژوهشگاه فقه معاصر از منظر فقهي و حقوقي به مسائل نوپديد جامعه در سطح ملي و بين‌المللي مي‌پردازيم که يکي از اين مسائل که توسط يک گروه بررسي مي‌شود، موضوعات مربوط به شهر و شهرنشيني است که شامل مسائل فرهنگي، عمران و شهرسازي، حمل‌ونقل و ترافيک، خدمات شهري و ساير مسائلي است که مديريت شهري و عموم شهروندان با آنها مواجه هستند.

وي تصريح کرد: در تفاهم‌نامه اخير مقرر شد در پژوهشگاه فقه معاصر درباره مسائلي که شهرداري اصفهان در حوزه حقوقي و فقهي با آنها مواجه مي‌شود پژوهش انجام دهيم و شهرداري اصفهان نيز در حوزه موضوع‌شناسي ياري‌گر پژوهشگاه فقه معاصر باشد.

حقوق شهروندي يا حقوق شهرنشيني است

قائم‌مقام پژوهشگاه فقه معاصر با بيان اينکه آنچه شهرداري با آن مواجه بوده حقوق شهروندي نيست بلکه حقوق شهرنشيني است، اضافه کرد: حاکميت بايد در قبال شهروندان حقوق شهروندي را رعايت کند اما حاکميت محدود به مديريت شهري نيست و شامل تمام دستگاه‌هاي دولتي و اجرايي مي‌شود؛ بنابراين آنچه از نهاد شهرداري انتظار مي‌رود رعايت حقوق شهرنشيني است.

دري ادامه داد: از طرفي ديگر حقوق شهروندي منوط به تابعيت است يعني افرادي که تابعيت کشور ايران را دارند از حقوق شهروندي ايران برخوردارند در حالي که ممکن است اصلاً ساکن ايران نباشند يا روستانشين يا جزء عشاير باشند، اما حقوق شهرنشيني منوط به سکونت است و افراد ساکن در شهرها از حقوق شهرنشيني برخوردارند حتي اگر تابعيت جمهوري اسلامي ايران را نداشته باشند. بنابراين آنچه بر عهده شهرداري‌ها بوده رعايت حقوق شهرنشيني است و البته به‌عنوان يکي از دستگاه‌هاي مديريتي کشور بايد حقوق شهروندي را نيز رعايت کند.

معرفي پژوهشگاه فقه معاصر

به گفته دري، پژوهشگاه فقه معاصر داراي سه پژوهشکده و 9 گروه پژوهشي است که وجه اشتراک آنها، پرداختن به مباحث فقه‌هاي معاصر و مسائل جديدي است که فرا روي انسان و جامعه معاصر قرار دارد.

دري فقه تربيت و فرهنگ، محيط زيست، منابع طبيعي و انرژي، شهرنشيني و گردشگري، سياست و حکومت، هنر و رسانه، خانواده، تربيت و زنان و اقتصاد و مديريت را از جمله عناوين گروه‌هاي پژوهشي اين پژوهشگاه دانست که وظيفه توليد محتوا در حوزه فقه‌هاي معاصر را بر عهده دارند. گروه فقه حقوق شهروندي کلان‌پروژه‌ "فقه حقوق و تکاليف شهروندي" را از سال گذشته آغاز کرده که به‌صورت ريزپروژه‌هايي در حال انجام است و نتيجه آن مجموعه کتاب‌هاي فقه حقوق شهروندي خواهد بود که براي نخستين بار به صورت فقهي و حقوقي به مباحث حقوق شهروندي مي‌پردازد.

وي همچنين با اشاره به فعاليت‌هاي گسترده دانشنامه ويکي‌‌شيعه افزود: ويکي‌‌شيعه نخستين دانشنامه علمي شيعه با استانداردهاي دانشنامه‌نويسي است و سازمان فرهنگي اجتماعي ورزشي شهرداري اصفهان مي‌تواند از اين ظرفيت استفاده کند.

موسس و مشاور دانشنامه ويکي‌شيعه نيز درباره اين دانشنامه گفت: ويکي‌شيعه در هر 24 ساعت حداقل 300 هزار بازديد دارد که در ايام عاشورا و ماه مبارک رمضان حتي به 700 هزار بازديد هم رسيده است. آمادگي داريم در ويکي‌شيعه عالمان مدفون در تخت‌فولاد اصفهان را معرفي کنيم تا هم محتواي ويکي‌شيعه تقويت شود و هم مردم با تخت‌فولاد آشنا شوند.

حجت‌الاسلام و المسلمين محمدکاظم حقاني فضل ادامه داد: مسائلي که شهرداري‌ها با آنها سروکار دارند گاهي جنبه فقهي پيدا مي‌کند که مي‌توان آنها را به پژوهشگاه فقه معاصر ارجاع داد تا درباره آن پژوهش صورت گيرد تا به جواب موردنياز شهرداري‌ها و مردم رسيد. فقه شيعه با سوال پرورده و پربار مي‌شود و اميدوارم زمينه اين همکاري مشترک فراهم شود.