به بهانه نمایش فیلم «شب، داخلی، دیوار» ساخته وحید جلیلوند در جشنواره ونیز، مروری داریم بر کارنامه کارگردان‌هایی که فعالیتشان را همچون جلیلوند از اجرا شروع کرده‌اند و در ادامه مسیرشان به سمت کارگردانی کج شد.

وحید جلیلوند

 فیلم «شب، داخلی، دیوار» سومین ساخته وحید جلیلوند پس از دو فیلم سینمایی «چهارشنبه ۱۹ اردیبهشت» و «بدون تاریخ، بدون امضا» است که پنجشنبه ۱۷ شهریور برای اولین بار در بخش مسابقه اصلی جشنواره ونیز ۲۰۲۲ به نمایش درآمد. وحید جلیلوند پیش از اینکه به عنوان کارگردان وارد میدان شود فعالیتی جدی در عرصه گویندگی و اجرا و سپس بازیگری داشت. علاوه بر وحید جلیلوند کارگردان‌های مختلفی را می‌شناسیم که نقطه شروع فعالیت‌شان از عرصه اجرا یا گزارشگری بوده است.

به بهانه نمایش فیلم «شب، داخلی، دیوار» ساخته وحید جلیلوند در جشنواره ونیز، مروری داریم بر کارنامه کارگردان‌هایی که فعالیتشان را از اجرا شروع کرده‌اند و در ادامه مسیرشان به سمت کارگردانی کج شد.

وحید جلیلوند با اینکه در رشته نمایش تحصیل کرده اما بیش از همه شهرتش را بابت اجرای برنامه‌های رادیویی از جمله «باغی در صدا» و «جنگ سپیده» و برنامه گفت‌وگو محور «چهل دقیقه بدون قضاوت» به دست آورد؛ برنامه‌ای ساختارشکن که مدت زمان زیادی روی آنتن باقی نماند. جلیلوند در دوره فعالیت در رادیو و تلویزیون، از مجریان موفقی به حساب می‌آمد که تسلط بر واژگان، صدای خاص و ایجاد چالش، از مشخصه‌های اصلی اجرایش بود. در کنار اجرا، مستند هم می‌ساخت و تئاتر روی صحنه می‌برد. او به بازیگری هم علاقه مند بود. شاخص‌ترین بازی‌اش در سریال «نردبام آسمان» محمدحسین لطیفی، در نقش غیاث‌الدین جمشید کاشانی بود. او سال ۹۳ برای اولین بار فیلم «چهارشنبه ۱۹ اردیبهشت» را ساخت و دو سال بعد «بدون تاریخ، بدون امضا» را کارگردانی کرد. حالا هم که با «شب، داخلی، دیوار» در جشنواره ونیز حضور دارد.

احسان علیخانی | کارگردانی رئالیتی‌شو

از اوایل دهه هشتاد به عنوان مجری مطرح شد. او ابتدا با آزمون و خطا پیش رفت و بعد از اجرای «جزر و مد» سپس «ماه عسل» موقعیت خودش را تثبیت کرد. علیخانی در «ماه عسل» مدل تازه‌ای از اجرا ارائه کرد و نشان داد می توان با حضور مردم برنامه‌ای جذاب روانه آنتن کرد؛ فرمولی که هم زمان تولید «ماه عسل» و هم بعد از آن بارها تکرار شده اما هیچ‌گاه به اندازه این برنامه موفق نبوده است. علیخانی بعد از سالها اجرای «ماه عسل» مسابقه بزرگ «عصرجدید» را برگزار کرد که این تجربه هم برایش موفقیت‌آمیز بود. علیخانی تهیه‌کنندگی برنامه‌های تلویزیونی را بارها تحربه کرد و سال ۱۳۹۵ هم به عنوان یکی از تهیه‌کنندگان فیلم «بدون تاریخ، بدو امضا» دست به فعالیت زد. او سال گذشته اولین تجربه‌اش را در عرصه کارگردانی هم انجام داد. «جوکر» به کارگردانی احسان علیخانی تولید شد و بسیار مورد توجه قرار گرفت.

حسین پاکدل | کارگردانی تئاتر

تصویر حسین پاکدل بیشتر از هرچیز برایمان به واسطه اجرای برنامه‌های تلویزیونی آشناست. او در دهه شصت به عنوان مجری دقیق و مسلط تلویزیون شناخته می‌شد که معمولا بعد از هر برنامه سر می‌رسید و برنامه‌های بعد را اعلام می‌کرد. او در سال‌های ۱۳۶۶ تا ۱۳۷۳، مدیریت پخش شبکه اول سیما را بر عهده داشت. از اواسط دهه هفتاد فعالیتش را در سینما و تئاتر بیشتر کرد. چندین نمایشنامه نوشت و در چند فیلم و نمایش و سریال تلویزیونی به عنوان بازیگر حضور یافت. از اواسط دهه هشتاد ارتباطش را با اجرا قطع کرد اما کماکان حضورش در سریال‌های تلویزیونی ادامه پیدا کرد. تا اینکه سال ۱۳۹۵ به عنوان کارگردان، نمایش «کابوس حضرت اشرف» را روی صحنه برد. کتاب «یاغی» نوشته حسن پاکدل امسال منتشر شد.

شهاب حسینی | کارگردانی سینما

شهاب حسینی از اواسط دهه هفتاد به عنوان گوینده رادیو کارش را شروع کرد و بعد از سال ۱۳۷۷ مجری برنامه نوجوانانه «اکسیژن» شد. بعد از آن در چند برنامه دیگر مثل «زنگ صبح»، «سایه‌روشن» و … هم اجرا کرد تا اینکه سال ۱۳۷۹ با بازی در سریال «پس از باران» وارد عرصه بازیگری شد. بعد از آن با بازی در نقش اصلی سریال «پلیس جوان» به شهرت زیادی رسید. حسینی از ابتدای دهه هشتاد وارد سینما شد و همزمان به عنوان بازیگر در سینما و تلویزیون فعالیت می‌کرد. سال ۱۳۹۳ یعنی شانزده سال بعد از اولین حضور در جایگاه مجری تلویزیون، اولین فیلمش را با نام «ساکن طبقه وسط» کارگردانی کرد. حسینی سال ۱۳۹۹ بار دیگر به عرصه اجرا بازگشت و برنامه «هم‌رفیق» را اجرا کرد.  او علاوه بر ساکن «طبقه وسط» چند فیلم دیگر راهم در ایران و امریکا جلوی دوربین برده که هنوز اکران عمومی نشده‌اند.

جهانگیر کوثری | کارگردانی سینما  

جهانگیر کوثری در دهه ۵۰ بازیکن راه آهن و تاج بود. سال‌ها به عنوان گزارشگر اول تلویزیون ایران فعالیت می‌کرد. در ذهن علاقه‌مندان به فوتبال، بسیاری از بازی‌های مهم دهه ۶۰ و اوایل دهه ۷۰ با گزارش کوثری به یادگار مانده است. کوثری مدتی هم اجرای برنامه «ورزش از نگاه دو» و «مردم ایران سلام» را بر عهده داشت. همیشه در کنار گزارشگری و اجرا، در سینما هم فعالیت‌هایش را به صورت موازی ادامه می‌داد. از سال ۱۳۵۰ به عنوان دستیار کارگردان کارش را شروع کرد و تا اواخر دهه پنجاه چند فیلم کوتاه ساخت. بعد از آن به صورت جدی تهیه‌کنندگی را ادامه داد. کوثری اولین بار سال ۱۳۹۹ فیلم سینمایی «رگ‌های آبی فروغ فرخزاد» را کارگردانی کرد که با حواشی زیادی روبه‌رو شد.