کد خبر: ۲۶۱۵۳۴
تاریخ انتشار: ۰۷ آذر ۱۴۰۱ - ۱۸:۲۹

دريا قدرتي پور: کشت برنج در اصفهان به يک پارادوکس جدي تبديل شده است. در حالي که از کشت برنج به عنوان يک کشت آب بر نام برده مي شود اما رئيس شوراي اسلامي شهر لنجان، به تازگي اعلام کرده که برنج لنجان کم‌آب بر است و کشت جايگزين ندارد.

مجتبي اديبي اين گفته ها را چند روز پيش در جمع خبرنگاران اظهار کرد. رئيس شوراي اسلامي شهر لنجان در تأکيد گفته هايش اين توجيه را داشت که به اين خاطر که دشت سده لنجان حالت آبرفتي و جلگه‌اي دارد و زاينده رود از مرکز آن مي گذرد به همين دليل زمين هاي اين دشت به جز برنج، براي کاشت محصولات ديگر چندان مناسب نيست.

او در حالي از کم آب بر بودن کشت برنج در اين منطقه صحبت کرده که چندي پيش مدير زراعت سازمان جهاد کشاورزي درست برخلاف نظر او کشت برنج را زراعتي آب‌بر معرفي کرده و گفته آنطور که تجربه نشان مي‌دهد هر هکتار برنج به حدود 14 تا 20 هزار متر مکعب آب نياز دارد؛ البته اين ميزان آب بسته به بافت خاک و تهيه بستر از سوي کشاورزان متغير است.

اين رقم زماني عجيب‌تر مي‌شود که بدانيم از هر هکتار از زمين‌هاي زراعي شهرستان لنجان استان اصفهان، چيزي حدود 3 تا 4 تن برنج برداشت مي‌شود و اين ميزان نشان مي‌دهد که بر اساس گفته هاي مدير زراعت سازمان جهاد کشاورزي در هر هکتار زمين که به کشت برنج اختصاص يافته است، چيزي حدود 24 ميليون ليتر آب مصرف مي‌شود اما با وجود اين، کشاورزان همچنان به کشت هاي جايگزين رغبتي ندارند و ترجيح مي دهند همچنان برنج بکارند.

ماجرا از اين قرار است که سودآوري بالاي برنج حتي نسبت به محصولاتي مانند زعفران و بادام و پسته وموارد ديگر باعث شده که کشت‌هاي جايگزين اقبالي نداشته باشند اما سود به نسبت آبي که نياز دارد چندان به صرفه نيست.

اين همان موضوعي است که مدير زراعت سازمان جهاد کشاورزي هم بر آن صحه گذاشته و گفته: درآمد کشت برنج براي کشاورزان بسيار زياد است؛ بنابراين از کشت برنج به شدت استقبال مي‌کنند، به اين معني که از هرهکتار شاليزار چهار تن محصول برداشت مي‌شود که 120 ميليون تومان درآمد براي کشاورزان دارد و همين امر موجب شده برنجکاران کشت خود را تغيير ندهند.

فيروز نيا اين را هم گفته که جهاد کشاورزي با روش‌هاي گوناگون سعي کرده کشاورزان را به سمت کشت‌هاي جايگزين ترغيب کند و البته برخي تسهيلات را براي برنجکاران در نظر نگيرد. به عنوان مثال کود‌هاي شيميايي و بذر رايگاني که در اختيار ساير کشاورزان قرار مي گيرد، به برنجکاران اعطا نمي‌شود اما به اين دليل که در حال حاضر قانوني براي برخورد قهري با برنجکاران وجود ندارد مسئولان جهاد کشاورزي تنها مي توانند آنها را توجيه کنند و به همين خاطر است که فيروزنيا گفته: نمي‌توانيم مزرعه‌اي که کشت برنج کرده را شخم بزنيم.

 دود از بي قانوني بلند مي شود؟

حدود چهارسال پيش قانون ممنوعيت کشت برنج در استان هاي کشور به جز دو استان مصوب و اعلام شد اما به اين دليل که اجراي آن نيازمند يکسري اهرم‌هاي اجرايي بود، شفافيتي براي اجراي آن اعمال نشد و به همين خاطر و به اين علت که سودآوري کشت برنج زياد بود همچنان در اصفهان برنج کاشت مي شود.

احمد شوقي، کارشناس کشاورزي تنها راهکار برون رفت از اين مسئله را فراهم کردن زيرساخت ها براي کشاورز مي داند. به گفته اين کارشناس آنچه اهميت دارد شرايط فعلي است که چگونه بايد يک کشاورز خود را با آن هماهنگ کند. قبل از کشاورز، مسئولان و متوليان مربوطه قرار دارند که بايد زيرساخت‌ها و شرايط لازم را فراهم کرده باشند تا کشاورز بدون بهانه و ترس از آينده، کشت محصول آب‌بر را کنار بگذارد يا در حد امکان، کشت را محدود کند و محصولي را جايگزين سازد که احتياج به آب کمتري دارد.

اين کارشناس تصريح مي‌کند: اين‌گونه کشاورز هم انگيزه لازم را براي تغيير الگوي کشت در خود مي‌بيند، به‌خصوص که از فروش محصول خود با نرخ مناسب هم اطمينان داشته باشد.اين در حالي است که دراين زمينه فقط فعاليت‌هاي ترويجي صورت مي‌گيرد يا آب بهاي کشت برنج با تعرفه بيشتري محاسبه مي‌شود، البته کشاورزان متخلف هم شناسايي شده و به سازمان آب منطقه‌اي معرفي مي‌شوند و اين کافي نيست.

استاديار گروه علوم زراعت و اصلاح نباتات دانشکده کشاورزي دانشگاه صنعتي اصفهان هم از جمله کارشناسان ديگري است که راهکاري متفاوت را ارائه مي دهد و معتقد است: سازگاري الگوي کشت با محيط زيست، قابل قبول بودن از نظر اقتصادي و شناخت کشاورز با گياه جايگزين سه مؤلفه کشاورزي بر مبناي توسعه پايدار است.

حميدرضا عشقي زاده مشخص شدن سهم آب را مهمترين راهکار براي حل اين موضوع دانسته و عنوان کرده که چاه‌هاي بدون مجوز بايد مسدود و چاه‌هاي مجوزدار داراي کنتور شود تا ميزان آب قابل استفاده براي تعيين نوع کشت مشخص شود و در استان اصفهان بايد به جاي برنج به سمت توليد محصولات علوفه اي، کم آب بر و زودرس برويم و براي کشاورزان حاشيه زاينده رود که برنج مي‌کارند، کاشت کنجد، حبوبات و گياهان دارويي همچون سياه دانه و ارقام زود بازده ذرت مناسب است و کشاورزان نبايد به فکر سود‌هاي آني باشند.

اکنون با اينکه صاحبنظران حوزه آب هشدار مي دهند کشت محصولاتي همچون برنج در مناطقي که با بحران آب مواجه هستند هيچ توجيهي ندارد و با توجه به خشکسالي‌هاي پياپي و کاهش سطح آب‌هاي زيرزميني، برنامه الگوي کشت براي اصفهان نياز اساسي است اما براساس اظهارات متوليان استان، اين موضوع چندان مورد توجه کشاورزان قرار نمي‌گيرد؛ چون آنها صاحب زمين و امکانات هستند و ملزم به تغيير الگوي کشت نيستند.

 

ارسال نظر
نام:
ایمیل:
* نظر:
شماره پیامک:۳۰۰۰۷۶۴۲ شماره تلگرام:۰۹۱۳۲۰۰۸۶۴۰
پربیننده ترین
ویدئو
آخرین اخبار