مهلت قانونی ثبت تولد نوزادان در سازمان ثبت احوال ۱۵ روز از زمان تولد است و خانواده‌ها باید در این مهلت اقدام کنند، اما ثبت ولادت نوزاد در داخل و خارج از کشور هر کدام دارای شرایط خاص خود است که در این گزارش به آن پرداخته شده است.

 یکی از وظایف سازمان ثبت احوال کشور ثبت ولادت ایرانیان است و اکنون بیش از ۹۹ درصد از ولادت ها در کشور در مهلت قانونی (۱۵ روز) ثبت می شوند و هموطنان باید دقت داشته باشند که ولادت را در مهلت قانونی ثبت کنند.

در اجرای ظرفیت ثبت وقایع حیاتی قانونی (ولادت، وفات، ازدواج و طلاق)، شبکه اعلام وقایع حیاتی در کشور از سال ۱۳۸۵ و با مشارکت بیش از ۳۵ هزار ثبت یار شکل گرفت که شامل دهیاران، بهورزان، متصدیان آرامستان ها، اعضای شوراهای اسلامی، شورایاران، مسوولان پایگاه های بسیج و مدیران مدارس هستند که این مجموعه در ذیل شورای هماهنگی ثبت احوال استان ها و شهرستان ها به ریاست استانداران و فرمانداران فعال است.

بر اساس ماده ۱۲ قانون ثبت احوال کشور در خصوص ثبت ولادت، ولادت هر طفل در ایران اعم از اینکه پدر و مادر طفل ایرانی یا خارجی باشند، باید به نماینده یا مأمور ثبت احوال اعلام شود و ولادت اطفال ایرانیان مقیم خارج از کشور هم به مأمور کنسولی ایران در محل اقامت و اگر نباشد به نزدیکترین مامور کنسولی و یا سازمان ثبت احوال کشور اعلام شود.

پدر یا جد پدری با ارائه شناسنامه، مادر در صورتی که ازدواج او قانونی به ثبت رسیده باشد، وصی یا قیم یا امین با ارائه مدارک ذیربط، متصدی یا نماینده موسسه ای که طفل به آنجا سپرده شده و صاحب واقعه(ولادت) که سن او ۱۸ سال تمام به بالا باشد، می توانند برای ثبت ولادت و گرفت شناسنامه اقدام کنند.

همچنین انتخاب نام نوزاد به عهده اعلام کننده است و برای نامگذاری یک نام ساده و یا مرکب که یک نام محسوب می شود قابل انتخاب است و انتخاب نام هایی که موجب هتک حیثیت مقدسات اسلامی می شود و همچنین انتخاب عناوین و القاب و نام های زننده مستهجن یا نامتناسب با جنس ممنوع است و انتخاب نام در مورد اقلیت های دینی شناخته شده در قانون اساسی تابع زبان و فرهنگ دینی آنان است و بیان سیادت در مورد ساداتی که سیادت آنها در شناسنامه پدر یا جد پدری مندرج باشد الزامی است.

ماده ۱۲ قانون ثبت احوال کشور در خصوص ثبت ولادت

ولادت هر طفل در ایران اعم از اینکه پدر و مادر طفل ایرانی یا خارجی باشند باید به نماینده یا مأمور ثبت احوال اعلام شود و ولادت اطفال ایرانیان مقیم خارج از کشور به مأمور کنسولی ایران در محل اقامت و اگر نباشد به نزدیکترین مامور کنسولی و یا سازمان ثبت احوال کشور اعلام می شود.

هر یک از اشخاص شامل : پدر یا جد پدری با ارائه شناسنامه، مادر در صورتی که ازدواج او قانونی به ثبت رسیده باشد، وصی یا قیم یا امین با ارائه مدارک ذیربط، متصدی یا نماینده موسسه ای که طفل به آنجا سپرده شده است و صاحب واقعه(ولادت) که سن او ۱۸ سال تمام به بالا باشد، می توانند با مراجعه به ادارات ثبت احوال نسبت به اعلام ولادت و اخذ شناسنامه نوزاد اقدام کنند.

مدارک مورد نیاز در این خصوص نیز شامل: اصل شناسنامه پدر و مادر، گواهی ولادت صادره توسط پزشک یا ماما، پرداخت هزینه طبق تعرفه جاری و حضور یکی از والدین یا جد پدری و چنانچه ازدواج پدر و مادر طفل به ثبت نرسیده باشد اعلام ولادت و امضاء اسناد متفقا به عهده پدر و مادر خواهد بود.

برای اخذ شناسنامه نوزاد تمامی ادارات ثبت احوال سراسر کشور آمادگی دارند در ساعات و ایام اداری پاسخگوی مراجعان باشند و در صورت تکمیل بودن مدارک لازم و مراجعه قبل از ساعت ۱۰ صبح سند سجلی تنظیم و شناسنامه نوزاد در همان روز صادر و تحویل می شود.

نامگذاری نوزاد

بر اساس قانون سازمان ثبت احوال، انتخاب نام نوزاد به عهده اعلام کننده است و برای نامگذاری یک نام ساده و یا مرکب که عرفا یک نام محسوب می شود قابل انتخاب است و همچنین انتخاب نام هایی که موجب هتک حیثیت مقدسات اسلامی می شود و همچنین انتخاب عناوین و القاب و نام های زننده مستهجن یا نامتناسب با جنس ممنوع است و انتخاب نام در مورد اقلیت های دینی شناخته شده در قانون اساسی تابع زبان و فرهنگ دینی آنان است و همچنین ذکرسیادت در مورد ساداتی که سیادت آنها در شناسنامه پدر یا جد پدری مندرج باشد الزامی است.

نحوه مراجعه و دریافت شناسنامه

برای اخذ شناسنامه نوزاد تمامی ادارات ثبت احوال سراسر کشور آمادگی دارند در ساعات و ایام اداری پاسخگوی مراجعان باشند و در صورت تکمیل بودن مدارک لازم و مراجعه قبل از ساعت ۱۰ صبح سند سجلی تنظیم و شناسنامه نوزاد در همان روز صادر و تحویل می شود.

طبق قانون مهلت اعلام واقعه ولادت و دریافت شناسنامه حداکثر ۱۵ روز از تولد نوزاد است.

بر اساس توصیه های سازمان ثبت احوال و از آنجائیکه پس از صدور شناسنامه تغییر نام به سادگی امکان پذیر نیست، مناسب است در هنگام نامگذاری تمامی جوانب امر به ویژه رعایت فرهنگ اسلامی، ایرانی، و شخصیت آینده طفل خود را مد نظر قرار دهید.

صدور شناسنامه مستلزم تنظیم سند سجلی است، با توجه به اهمیت موضوع لازم است قبل از امضاء اسناد مربوطه از صحت مندرجات اطمینان حاصل کنید و به هنگام دریافت شناسنامه از صحت مندرجات آن نیز اطمینان داشته باشید.

صدور شناسنامه مجدد محدودیت قانونی دارد، بنابراین در حفظ و نگهداری آن دقت لازم را داشته باشدو درج هرگونه مهر، نشانه و نوشتار در شناسنامه های نوزاد (نمونه جدید) اکیدا ممنوع است و همچنین دست بردن در مندرجات شناسنامه به هر صورت اکیدا ممنوع و با متخلفین برابر قانون رفتار خواهد شد و ودیعه گذاشتن شناسنامه به هر جهت و در هرجا ممنوع است.

بر اساس توصیه های سازمان ثبت احوال و از آنجائیکه پس از صدور شناسنامه تغییر نام به سادگی امکان پذیر نیست، مناسب است در هنگام نامگذاری تمامی جوانب امر به ویژه رعایت فرهنگ اسلامی، ایرانی، و شخصیت آینده طفل خود را مد نظر قرار دهید.

برای چه اطفالی می‌توان شناسنامه صادرکرد؟

برای اطفالی که پدر ایرانی باشد، اطفالی که در ایران از پدر و مادر نامعلوم به دنیا آمده باشد و اطفالی که در ایران از پدر و مادر خارجی که یکی از آنها در ایران به دنیا آمده اند متولد شود می توان شناسنامه صادر کرد.

تعریف سند سجلی و شناسنامه چیست؟

سند سجلی، سندی رسمی است که ولادت هر فرد درآن ثبت و براساس آن شناسنامه صادرمی شود و همچنین شناسنامه مدرک هویت و تابعیت هر فرد ایرانی است.

ثبت ولادت ایرانیان خارج از کشور

برابر بند ۲ ماده ۹۷۶ قانون مدنی، اطفالی که پدر آنها ایرانی است اعم از اینکه در ایران یا خارجه متولد شده باشند ایرانی محسوب می شوند و همچنین برابر ماده ۱۲ قانون ثبت احوال، ولادت اطفال ایرانیان مقیم خارج از کشور باید به مأمور کنسولی ایران در محل اقامت و اگر نباشد به نزدیکترین مأمور کنسولی و یا به سازمان ثبت احوال کشور اعلام شود.

همچنین در تبصره ماده ۱۵ قانون ثبت احوال آمده است که مهلت اعلام ولادت ۱۵ روز از تاریخ ولادت طفل است، روز ولادت و تعطیل رسمی بعد از آخرین روز مهلت به حساب نمی آید و در صورتیکه ولادت در حین سفر زمینی یا هوایی یا دریائی رخ دهد مهلت اعلام آن از تاریخ رسیدن به مقصد محسوب می شود.

هر یک ازاین اشخاص شامل: پدر، جد پدری با ارائه شناسنامه، مادر در صورتی که ازدواج او قانونی به ثبت رسیده باشد (توسط دفاتر ازدواج در داخل کشور و یا نمایندگی های جمهوری اسلامی ایران در خارج از کشور)، در صورتیکه ازدواج پدر و مادر به ثبت نرسیده باشد حضور والدین الزامی است و سرپرست قانونی (وصی یا قیم یا امین) برای افراد صغیر و محجور با ارائه مدارک مستند که سمت او احراز شده باشد، می توانند با مراجعه به نمایندگی های جمهوری اسلامی ایران در خارج از کشور و یا ادارات ثبت احوال نسبت به اعلام ولادت و اخذ شناسنامه نوزاد اقدام کنند.

مدارک مورد نیازنیز شامل :اصل شناسنامه های پدر و مادر، اصل گواهی ولادت خارجی که به تأیید نمایندگی جمهوری اسلامی ایران در کشور محل تولد نوزاد رسیده باشد(پس از صدور شناسنامه اصل گواهی ولادت خارجی مسترد خواهد شد) و پرداخت هزینه طبق تعرفه جاری و چنانچه تنظیم سند و صدور شناسنامه در نمایندگی های جمهوری اسلامی ایران انجام گیرد طبق تعرفه ای نمایندگی اقدام خواهد شد.

نحوه مراجعه برای اخذ شناسنامه اطفال متولد شده در خارج از کشور

برای اخذ شناسنامه اطفال متولد شده در خارج از کشور می توانید در خارج از کشور به نمایندگی جمهوری اسلامی ایران در محل اقامت یا نزدیکترین کنسولی و درداخل کشور نیز در تهران، به اداره کل ثبت احوال امور خارجه واقع در خیابان امام خمینی (ره) نبش خیابان شیخ هادی ساختمان شماره ۶ ثبت احوال و در در سایر استان ها به اداره ثبت احوال شهرستان مرکز استان مراجعه کنید.

بهتر است که اعلام ولادت در ظرف مهلت مقرر ( ۱۵ روز) صورت پذیرد و همچنین به منظور پیشگیری از بروز هرگونه مشکلی همانگونه که ذکر شد رعایت نکات مربوط به نامگذاری الزامی است بنابراین قبل از دریاقت شناسنامه ایرانی از دریافت مدارک خارجی برای اطفال خود با اسامی مغایر قانون جدا خودداری کنید.

چنانچه قصد دارید برای دریافت شناسنامه فرزند خود در ایران اقدام کنید، حتما قبل از ورود به ایران با مراجعه به نمایندگی جمهوری اسلامی ایران نسبت به ثبت واقعه ازدواج در شناسنامه خود و همسرتان مبادرت و همچنین گواهی ولادت صادره را به تایید نمایندگی جمهوری اسلامی ایران در محل اقامت خود برسانید.

برای اخذ شناسنامه اطفال متولد شده در خارج از کشور می توانید در خارج از کشور به نمایندگی جمهوری اسلامی ایران در محل اقامت یا نزدیکترین کنسولی و درداخل کشور نیز در تهران، به اداره کل ثبت احوال امور خارجه واقع در خیابان امام خمینی (ره) نبش خیابان شیخ هادی ساختمان شماره ۶ ثبت احوال و در در سایر استان ها به اداره ثبت احوال شهرستان مرکز استان مراجعه کنید.

صدور شناسنامه برای اطفالی که در خارج از کشور متولد می شوند در صورتی امکان پذیر است که پدر طفل ایرانی باشد و صدور شناسنامه مستلزم تنظیم سند سجلی است با توجه به اهمیت موضوع لازم است قبل از امضاء سند سجلی از صحت مندرجات آن اطمینان حاصل کنید و همچنین صدور شناسنامه مجدد محدودیت قانونی دارد لذا در حفظ و نگهداری آن دقت لازم را معمول به کار ببندید و دست بردن در مندرجات شناسنامه به هرصورت اکیدا ممنوع و با متخلف برابر قانون رفتار خواهد شدو درج هرگونه مهر، نشانه و نوشتار در شناسنامه اکیدا ممنوع است. به استثناء مراجع ذکر شده در تبصره ۴ ماده ۳۶ قانون ثبت احوال کشور و در صورتی که ازدواج والدین به ثبت نرسیده باشد و مادر طفل نیز شناسنامه ایرانی نداشته باشد شناسنامه فرزند منحصرا با مشخصات کامل پدر و نام کوچک مادر صادر خواهد شد و ذکرسیادت در مورد ساداتی که سیادت آنها در شناسنامه پدر یا جد پدری مندرج باشد الزامی است.