خورشید کیایی: روز دوشنبه آنهایی که به آستارا رفته بودند انگار وسط ونیز بودند. بارش باران که از عصر یک‌شنبه و با شدت بیشتر در صبح دوشنبه در آستارا آغاز شد، موجب آب‌گرفتگی شدید خیابان‌های این شهر مرزی و گردشگرپذیر استان گیلان شد و مسافران را غافلگیر و اختلال جدی در تردد شهروندان ایجاد کرد.

این بارش‌ها 271 میلیمتر بوده که به گفته مسئولین در صد سال اخیر بی‌سابقه بوده و برخی از مردم برای عبور و مرور قایق به آب انداختند و در معابر عمومی با قایق رفت‌وآمد کردند! این شواهد گویای آن است که گرچه هنوز پاییز نیامده اما ال نینو زوتر از موعد پایش را به ایران گذاشته و بارش های سیل آسا شروع شده است.

وقوع شرایط فوق ‌نرمال در فاز ال‌نینو، خبر از وقوع بارش ‌های سنگین و سیل‌آسا دارد و در صورت تحقق پیش‌بینی‌ های فصلی، بخش عمده کشور در پاییز و زمستان پیش‌ رو با بروز شرایط حد اقلیمی، شاهد بارش‌ های شدید و رودخانه ‌های سیلابی خواهند بود.

اولین بار این پدیده در سال 94 در اخبار ایران جای گرفت و مردم در آن سال با روزهای پربارش قبل از فصل بارش مواجه شدند و اکنون بار دیگر این پدیده به نظر می رسد که به ایران رسیده است.

«ال نینو» هر چند سال یکبار باعث ایجاد ناهنجاری‌های بزرگی در آب و هوای سراسر کره زمین می‌شود و امسال طبق پیش بینی‌ها قرار است پاییز و زمستان پربارشی را برای ایران رقم بزند.

حدود یک هفته پیش سخنگوی صنعت آب ایران با اشاره به پیش بینی های انسو، گفته بود: پدیده ال‌نینو به عنوان فاز گرم انسو در جهان حاکم است و اقلیم ایران نیز به طور نسبی از این پدیده متأثر است.

فیروز قاسم زاده، با بیان اینکه تأثیر ال‌نینو در ایران گرم شدن دمای هوا و افزایش بارش در فصول سرد است چندی پیش گفت: با توجه به دمای بالای هوا در فاز ال نینو، ظرفیت رطوبتی هوا فزونی می‌یابد، لذا بارش‌های حادث شده، معمولاً دارای تخلیه رطوبتی بالا و همراه با سیل و طغیان رودخانه‌ها هستند.

طبق بررسی های انجام شده امکان دارد که پاییز و زمستان پیش رو در مناطق جنوب و جنوب شرق کشور در استان های سیستان و بلوچستان، کرمان، هرمزگان، فارس، خراسان جنوبی و یزد که دارای شرایط بارشی نرمال و اندکی بالاتر از نرمال خواهند بود، سایر بخش‌های کشور با افزایش بارش و شرایط فوق‌نرمال روبه رو خواهند بود و وقوع چنین شرایط فوق نرمال در فاز ال نینو خبر از وقوع بارش های سنگین و سیل آسا دارد و در صورت تحقق پیش بینی های فصلی انتظار آن می رود که بخش عمده کشور در پاییز و زمستان پیش‌رو با وقایع حدی اقلیمی مواجه بوده و بارش‌های شدید و رودخانه‌های سیلابی را تجربه کنند. در کنار این موضوع، گرمای بالای فاز ال‌نینو نیز باعث ذوب سریع برف زمستانه خواهد شد و بر شدت سیلاب‌ها تأثیر خواهد گذاشت؛ در چنین شرایطی، حوضه‌های آبریز دارای سد‌های مخزنی بزرگ، می‌توانند ضمن ذخیره‌سازی آب برای مصرف در سایر فصول، با کنترل سیل، جلوی وقوع خسارات جانی و مالی را نیز بگیرند، اما در حوضه‌های فاقد مخازن ذخیره‌ای و کنترل سیلاب، امکان وقوع خسارت محتمل‌تر است.

به گفته سخنگوی صنعت آب ایران آنچه از تجربه سال‌های قبل و وقوع سیلاب در فاز ال‌نینو در سطح ایران و دنیا حاصل شده‌است، معمولاً این سیلاب‌ها دارای دبی‌های بالا و خارج از تاب‌آوری رودخانه‌هاست که البته شرایط بارش‌های حال حاضر در برخی کشور‌های دنیا از جمله ایران، مؤید همین موضوع است، فلذا تمهیدات لازم در تمام حوزه‌های شهری، کشاورزی، صنعتی، حمل و نقل و... باید اندیشیده شود تا میزان خسارات به حداقل میزان برسد.

خساراتی که اکنون تنها 130 خانوار را درگیر کرده که هلال احمر توانسته به آنها اسکان اضطراری بدهد اما نجنبیم و با سرعت بیشتری در برابر ال نینو آماده نشویم معلوم نیست سیلاب ها چه تعداد روستا و شهر را درگیر خود خواهد کرد.

اما در حالی که سخنگوی صنعت آب به مردم هشدار داده و گفته که توجه به پیش بینی های کوتاه مدت و هشدارهای صادره از سوی سازمان هواشناسی می تواند باعث کاهش جدی خسارات سیلاب ها به ویژه خسارات جانی شود در سوی دیگر قضیه رئیس مرکز ملی اقلیم و مدیریت بحران خشکسالی سازمان هواشناسی کشور با تأکید بر اینکه ال نینو تأثیر مستقیم بر ایران ندارد گفته: نباید بی خودی مردم را نگران کنیم.

احد وظیفه گفته: با توجه به احتمال بارش‌های نرمال و فراتر از نرمال در پاییز، احتمال وقوع سیل وجود دارد. اما نباید بی خودی در مردم ایجاد نگرانی کنیم و باید با اطلاعات و داده‌هایی که در اختیار داریم پدیده‌هایی مانند سیل را مدیریت کرده و بهترین بهره را از آن ببریم.