دریا قدرتی پور: از هر طرف کوچه طویل تلفنخانه که بروی، می‌رسی به یک کوچه باریک که بعید است در آن‌یک مغازه عرضه‌کننده لوازم‌التحریر نباشد. اینجا بورس لوازم‌التحریر فروشی‌هاست و همه، این کوچه را به همین نام می‌شناسند؛ گرچه اجناس دیگر هم در این منطقه فروخته می‌شود اما تلفنخانه از قدیم بازار انبوه فروشان لوازم‌التحریر بوده است.

بخش بزرگی از بازار پرشده از فروشگاه‌های بی‌شمار که یک رنگین‌کمان بزرگ را مثال می‌زنند و به تبعیت از سال‌های گذشته در این روزها رونقی دوچندان دارند، گرچه نه خریداران راضی‌اند و نه فروشنده‌ها. آنهایی که دستشان به دهنشان می‌رسد تنها کسانی هستند که در این بازار خشنودند؛ شهروندانی که با بچه‌هایشان به دنبال کالای لوکس می‌گردند و ابایی از گران شدن لوازم‌التحریرها ندارند.

گشتی در فروشگاه‌های لوازم‌التحریر هم‌زمان با آغاز مهرماه، هرچند دال بر رونق گرفتن بازار خریدوفروش این دست از کالاهایی است که مایحتاج دانش آموزان در طول سال است اما گرانی اجناس به تبعیت از سایر بخش‌های بازار، فروش گسترده لوازم‌التحریر خارجی است که نشان می‌دهد شعار حمایت از کالای ایرانی در این حوزه چندان موردتوجه مسئولان قرار نداشته است و انتقاد خانواده‌ها از نرخ‌های بالا و شکایت فروشندگان از خریدوفروش اقلام موردنیاز دانش آموزان در مدارس همه نشان از نابسامانی وضعیت بازار این صنف بوده که نیازمند ساماندهی است.

احمدرضا، فروشنده باسابقه این کوچه است. به قول خودش این شغل را نسل‌اندرنسل داشته‌اند. مغازه‌اش نسبتاً بزرگ است و از شیر مرغ تا جان آدمیزاد در آن هست؛ از تراش ها و پاکن های فانتزی گرفته تا دفترچه‌های ساده و لوکس. مغازه نه‌چندان مدرنش شلوغ است و هر بار که می‌خواهد درباره اوضاع بازار لوازم‌التحریر صحبت کند باید جواب مشتری‌ها را هم بدهد و بااینکه دو شاگرد دیگر دارد اما نمی‌تواند جوابگوی همه‌چیز باشد. فروشگاهش تقریباً به دو بخش تقسیم می‌شود که لوازم گرانقیمت و لوکس را از لوازم ساده‌تر جدا کرده است.

او یک مداد برمی‌دارد و سر و تهش را نشان می‌دهد و مارک رویش را با دقت می‌خواند: «این را می‌بینید! تا شب این مداد را بتراشید خودتان می‌فهمید که چقدر کیفیت دارد.»

مارک روی مداد همه‌چیز را مشخص می‌کند. روی مداد نوشته‌شده «Made in Germani» و اینجاست که همه‌چیز دستت می‌آید و کشور سازنده مشخص می‌کند که چرا قیمت مداد گران‌تر از معمول است.

فروشنده اما توجیه بیشتری دارد: «با دلار می‌خریم با ریال می‌فروشیم. جنس باکیفیت همین است. ارزان‌ترها یا درجه سه چینی است یا ایرانی‌هایی که بدون کیفیت ساخته می‌شود. البته جنس ایرانی خوب هم داریم اما از بس اسمش دررفته که خوب نیست همه دنبال جنس خارجی می‌گردند، حتی اگر جنسش بدتر از ایرانی‌ها باشد. اسمش که خارجی باشد حالا هرچه هم که بگویی این چینی بی‌کیفیت است هیچکس باورش نمی‌شود.»

فروشنده دل‌پری دارد: «قبلاً که تورم اینقدر نبود و دلار ارزان‌تر بود، اجناس خارجی هم قیمت‌هایشان نجومی نشده بود و بسیاری از مشتری‌ها ترجیح می‌دادند که جنس باکیفیت بخرند، اما حالا اکثراً روی به خرید چینی آورده‌اند که فقط اسمش است اما کیفیت قابلی ندارد.»

در بازار لوازم‌التحریر نه کسبه حال خوبی دارند و نه مشتری‌ها، نه خرده‌فروشان و نه عمده‌فروشی‌ها و نه آنهایی که اقلام و لوازم لوکس دارند و نه معمولی‌ها. هیچکس حتی در فصل رونق خریدوفروش دل‌خوشی از وضعیت بازار ندارد.

یکی دیگر از فروشنده‌ها سن و سال کمتری را در این بازار گذرانده، او هم از وضعیت بازار چندان راضی نیست و می‌گوید: «ببینید! حالا یعنی بره‌کشانمان است اما چه بره‌کشانی؟ ما کلی چک برگشتی داریم که فکر نکنم با فروش امسال هم بتوانیم آنها را پاس کنیم. البته هستند کسانی که برای یک قمقمه 800 هزار تومن بدهند یا برای یک جامدادی، میلیونی خرج کنند اما تعدادشان کم است و مردم دیگر بضاعت قبل را ندارند و ترجیح می‌دهند که اقلام غیرضروری را از سبدشان حذف کنند. این لاکچری ها هم‌روی دستمان مانده درحالی‌که سال‌ها قبل همه دنبال اجناس لاکچری و متفاوت بودند.»

البته بماند که دانش آموزان برخلاف والدینشان هنوز هم به دنبال لوازم‌التحریرهای فانتزی هستند. این موضوع را یکی از والدینی می‌گوید که در حال خرید برای فرزندش است: «بچه من توقعش بالا است؛ بچه‌های امروزی دنبال ظاهر زیبا هستند ولی با این گرانی‌ها نمی‌شود. دخلمان به خرجمان نمی‌خورد. شاید تا چند سال پیش می‌شد کاری کرد اما حالا دیگر نمی‌شود.»

پادشاهی قیمت‌ها در بازار لوازم‌التحریر اصفهان، حالا خیلی به چشم می‌آید. تورمی که نسبت به سال‌های پیش لجام‌گسیخته‌تر شده و از سر و کول بازار لوازم‌التحریر هم بالا رفته است.

یک فروشنده دیگر درباره وضعیت قیمت‌ها و مقایسه با سال گذشته، می‌گوید: «اجناس خارجی تا 2 الی 3 برابر گران شده، مثل همه کالاهای دیگر، همین موضوع سبب شده تا بسیاری از خانواده‌ها خیلی کمتر از سال‌های گذشته خرید کنند، درواقع امسال مغازه زیاد شلوغ نیست، آن‌هایی که برای خرید می‎‌آیند نیز به دنبال تهیه ارزان‌ترین اجناس هستند.»

بااینکه ماه مهر رسیده اما هنوز هستند کسانی که در حال خرید لوازم‌التحریرند و به قول فروشنده‌ها تقریباً تا پایان سال تحصیلی بالاخره تک‌وتوک مشتری دارند اما نه اینکه راضی باشند.

اگر به مغازه‌هایی که کرکره‌شان پایین است نگاه کنی، دستت می‌آید که بااینکه در این روزها بازار جان گرفته اما بی‌جان‌تر از قبل ادامه می‌دهد و خاک رکود روی کوچه تلفنخانه هم نشسته است.