«وقتی می‌گویند خیابانی در خرم آباد، در ساری، شیراز یا محله بلاغی قزوین کشیده می‌شود باید بدانیم ارزش‌هایی که تخریب می‌کنیم به هیچ وجه قابل بازگشت نیستند و برای مقابله با این اتفاقات باید سطح آگاهی در جامعه را ارتقاء داد.»

به گزارش ایسنا، در نشست کارگاه آموزشی بازآفرینی بافت‌ها و گورستان‌های تاریخی شهرها که توسط دفتر حفظ و احیاء بناها، بافت‌ها و محوطه‌های تاریخی با حضور معاون میراث فرهنگی کشور، معاون معماری و شهرسازی وزیر راه و شهرسازی، مدیر کل دفتر حفظ و احیاء بناها، بافت‌ها و محوطه‌های تاریخی، مدیرکل دفتر ثبت آثار تاریخی و کارشناسان این دو حوزه برگزار شد، نسبت به غفلت از ارزش‌ها و ثروت‌های شهرهای تاریخی تاکید شد.

محمدسعید ایزدی، معاون معماری و شهرسازی وزیر راه و شهرسازی با بیان این‌که تعدادی از بافت‌های تاریخی کشور دستخوش تغییر و تخریب عظیم شده‌اند، بیان کرد: درحال حاضر ارزش‌ها و ثروت‌هایی که در شهرهای تاریخی داشتیم دچار افول و مخاطراتی شده و وضع موجود بیانگر آن است که از این ویژگی‌ها غفلت شده و دستگاه‌های مختلف اقدام به تخریب آنها کرده‌اند.

او این نابسامانی‌ها در شهرها و بافت‌های تاریخی کشور را فقط مختص شهرها ندانست و افزود: این اتفاق نشان دهنده نداشتن تعادل در بهره‌گیری از کل منابع کشور است، به گونه‌ای که اکنون ما در کشور با فقر و مشکلات اجتماعی شهری که یکی از پرچالش‌ترین موضوعات شهری است دست به گریبانیم. این درحالی است که متاسفانه متوجه رفتارهای غلط خود در جریان توسعه شهرها نیستیم.

وی ادامه داد: درحال حاضر شاهد آن هستیم که دستگاه‌ها بدون کوچکترین دانشی دست به تخریب بافت‌های تاریخی کشور می‌زنند و همه‌ی وجوه آن را که شامل میراث کالبدی، طبیعی و معنوی می‌شود، تخریب می‌کنند. خوشبختانه چندی پیش با کمک معاون میراث فرهنگی کشور جلوی یک خطای بزرگ و خیابان کشی در قلب بافت تاریخی ساری را گرفتیم.

ایزدی همچنین به شیوه‌های مواجهه با شهرهای تاریخی اشاره کرد و افزود: تهیه طرح جامع و طرح تفصیلی یکی از شیوه‌های ما در مواجهه با شهرهای تاریخی هستند اما با اینکه این طرح‌ها شهر را نظام‌مند و دارای برنامه کرده‌اند اما متاسفانه جلوی هیچ تخریبی را آنگونه که انتظار داشتیم، نگرفتند.

او گفت: آسیب شناسی حکم می‌کند که در نظام و انگارهای شهری تجدیدنظر کنیم و به جای توجه به کمیت‌ها به کیفیت‌ها توجه کنیم. به طوری‌که به نظر می‌رسد به سمت رویکردهایی پیش برویم تا با مردم برای سرمایه و آینده آنها مشارکت کنیم. سیاستی که در ادبیات جهانی سیاست بازآفرینی گفته می‌شود.

معاون معماری و شهرسازی در ادامه سخنانش به گورستان‌های تاریخی اشاره کرد که محل تعامل اجتماعی افراد ساکن در آن منطقه بوده است و افزود:‌ گورستان‌های تاریخی مانند تخت فولاد در این شرایط هستند. در گذشته مردم گپ‌وگفت‌های خود را در این محل انجام می‌دادند اما متاسفانه ما این ارزش‌ها را از دست دادیم و در حال حاضر در شرایطی هستیم که به هیچ‌وجه نمی‌توانیم هیچ تعرض دیگری را تحمل کنیم.

او تاکید کرد: وقتی می‌گویند خیابانی در خرم آباد، در ساری، شیراز و محله بلاغی قزوین کشیده می‌شود باید بدانیم ارزش‌هایی که تخریب می‌کنیم به هیچ وجه قابل بازگشت نیستند و برای مقابله با این اتفاقات باید سطح آگاهی در جامعه را ارتقاء داد.

ایزدی با اشاره به اینکه هم اکنون باید به سمتی برویم که آموزش مهارت فنی و آگاهی رسانی باید در اولویت قرار گیرد، تاکید کرد: به جای دولت محور بودن باید از جریان‌های مردمی و اجتماعی حمایت کرد. آگاهی‌رسانی و مجموعه اتفاقات مرمتی در مرکز محله‌ای تاریخی مانند «نایین» باعث شد تا مردمی که مسکن مهر را برگزیده بودند ترغیب شوند دوباره به بافت تاریخی این شهر برگردند.

معاون معماری و شهرسازی وزارت راه و شهرسازی به پروژه‌های خوب سازمان میراث فرهنگی و وزارت راه و شهرسازی اشاره کرد که هم پیوند با بافت تاریخی است و گفت: این پروژه‌های کارشناسی شده کمک می‌کند تا این مسیر تنزل را رو به صفر هدایت کنیم و این اتفاق نخواهد افتاد مگر با گفتمان‌سازی در جامعه.

ایزدی بر آمادگی وزارت راه و شهرسازی همگام با سازمان میراث فرهنگی و گردشگری به عنوان وظیفه و درمان مشکلات مبتلابه شهرهای تاریخی مانند سال‌های گذشته و پرقوت‌تر در راستای حفاظت و حراست از معماری ایرانی اسلامی کشور تاکید کرد.

بی‌نظمی و بی‌برنامگی تبدیل به چالش شهرهای تاریخی شده

محمدحسن طالبیان - معاون میراث فرهنگی سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری - نیز با بیان این‌که خوشبختانه وزارت راه و شهرسازی در موضوع حفاظت و مرمت و توجه به میراث بسیار موثر عمل کرده است، از این نمونه اقدامات را حساسیت ویژه برای پیگیری موضوعات مربوط به حفاظت از میراث فرهنگی در شورای عالی دانست و گفت: کمتر دوره ای را دیده‌ام که دستگاه‌ها اینگونه به حفاظت توجه کنند. جامعه نیز در این خصوص مطالبه می‌کند اما باز این مقدار کم است و باید این همکاری و هماهنگی افزایش پیدا کند.

وی تاکید کرد: امیدواریم این بی‌نظمی و بی‌برنامگی که هم اکنون تبدیل به چالش شهرهای تاریخی شده با مشارکت جدی مردم مسیر دیگری پیدا کند.