نصف جهان: طی چند روز گذشته حداقل دو مقام رسمی کشور به طور همزمان درباره الگوی غذایی که در داخل کشور اجرا می شود هشدارهایی داده اند. این دو مقام ضمن مقایسه ایران با کشورهای توسعه یافته، خواستار تغییر در شیوه مصرف موادغذایی ایرانی ها شده اند. هشدارهایی از این جنس اولین بار نیست به رسانه ها راه می یابد. آنچنانکه پیش از این پزشکان، جامعه شناسان، تولیدکنندگان مواد غذایی و متخصصان تغذیه هم بارها درباره تبعات خورد و خوراک ما هشدارهایی داده بودند اما نه تنها تغییری در روال جاری تغذیه ای مردم به وجود نیامد بلکه به استناد اظهارات جدید این دو مقام ارشد، اوضاع بدتر هم شده است.

دور ریز مواد غذایی به اندازه ۱۰ کشور اروپایی

دبیر انجمن علمی اقتصاد شهری ایران گفت: ایرانی ها برابر با ده کشور اروپایی دورریز مواد غذایی دارند.

سید محسن طباطبایی مزدآبادی در گفتگو با مهر با اشاره به بند ۸ سیاست های کلی اقتصاد مقاومتی مبنی بر «مدیریت مصرف با تأکید بر اجرای سیاست‌های کلی اصلاح الگوی مصرف»، گفت: متأسفانه همانطور که پیش تر عنوان کرده بودیم وضعیت اسراف در مواد غذایی به ویژه در شهرهای کشور به شدت اسفناک است و هیچ سنخیتی با الگوی جامع اقتصاد مقاومتی ندارد.

وی با تأکید بر اینکه پدیده اسراف آثار منفی در دو حوزه اقتصادی و فرهنگی برای شهرها دارد، گفت: البته باید به این امر نیز اذعان کنیم که اسراف به یک بیماری جهانی و مسری تبدیل شده است که روز به روز شکاف فقر و تبعیض را تشدید می کند.

دبیر انجمن علمی اقتصاد شهری ایران با تأکید بر اینکه در سطح جهان قریب به ۸۷۰ میلیون نفر غذای کافی برای خوردن ندارند، خاطرنشان کرد: فقر تغذیه ای هر سال منجر به مرگ 2/6 میلیون کودک کمتر از پنج سال می شود که برابر با یک سوم جمعیت کودکان جهان است.

مدرس دانشگاه خوارزمی به وضعیت ایران در زمینه دورریز مواد غذایی نیز اشاره کرد و با بیان اینکه متأسفانه بر خلاف آیین و سنت دینی، جامعه ما از شاخص های مطلوب فاصله گرفته است، افزود: ایرانی ها برابر با ده کشور اروپایی دور ریز مواد غذایی دارند.

طباطبایی با اشاره به اینکه ضایعات مواد غذایی در ایران سالانه قریب به ۳۵ میلیون تن است، افزود: این آمار در حالی است که کل اتحادیه اروپایی ۹۰ میلیون تن مواد غذایی را دور ریز می کنند!

این کارشناس شهری، در زمینه کاهش دورریز مواد غذایی گفت: برای مثال در کشور ایتالیا رستوران ها ظرف هایی به نام «کیسه خانواده» در اختیار مشتریان قرار می دهند تا افراد غذای اضافه را همراه خود ببرند.

وی با اشاره به اینکه فرانسه نیز قانونی برای ممنوعیت دورریز مواد غذایی فروخته نشده در سوپرمارکت ها تصویب کرده است، یادآور شد: در این کشور اگر مالکان فروشگاه هایی که مواد غذایی را به فروش می رسانند با بنگاه های خیریه قرارداد همکاری برای اهدای مواد غذایی در آستانه انقضا نداشته باشند جریمه خواهند شد!

دبیر انجمن علمی اقتصاد شهری ایران به فروشگاه های زنجیره ای ماد غذایی «وال مارت» آمریکا نیز اشاره کرد و گفت: در این فروشگاه ها میوه و سبزیجات لکه دار با قیمت به صرفه ای به فروش می رسد که با استقبال شهروندان نیز مواجه شده است.

مدرس دانشگاه خوارزمی با تأکید بر اینکه برای یک جامعه اسلامی ناپسند است که ۳۵ درصد از محصولات کشاورزی آن تبدیل به ضایعات شود، گفت: چطور می توانیم ادعا کنیم در مسیر اجرای الگوی اقتصاد مقاومتی قرار داریم وقتی غذای ۱۵ میلیون ایرانی دورریز می شود.

افزایش مصرف فست فود برخلاف غربی ها

معاون اجتماعی وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکی گفت: مصرف فست فود در کشورهای غربی که مبدع این نوع غذاها هستند رو به کاهش است اما در ایران با سابقه قوی غذاهای سالم سنتی، مصرف این غذاهای مضر رو به افزایش است.

محمدهادی ایازی در گفتگو با ایرنا افزود: در اغلب کشورهای غربی برنامه های متعددی اجرا می شود که مصرف غذاهای آماده و فست فودها کم شود و نه تنها تلاش می کنند از میزان کالری و مواد مضر این نوع غذاها کم کنند، بلکه سواد سلامت مردم را بالا می برند تا کمتر از این نوع غذاها مصرف کنند.

معاون اجتماعی وزیر بهداشت ادامه داد: اما بر خلاف این رویکرد کشورهای غربی باید پرسید که چرا در کشور ما مصرف فست فودها و غذاهای آماده اینقدر زیاد شده و همچنان در حال افزایش است.

وی گفت: در بسیاری از کشورهای توسعه یافته تلاش می کنند، قوطی های نوشابه را کوچک تر کنند تا مردم نوشابه کمتری مصرف کنند یا قند موجود در نوشابه را کم می کنند تا قدری از ضررهای نوشابه کم شود اما در کشور ما سال هاست این نوع فعالیت ها مغفول مانده است.

ایازی ادامه داد: در کنار اقدام هایی که در دنیا برای کاهش مصرف غذاهای مضر انجام می شود، رسانه ها و دستگاه های آموزشی نیز تلاش وسیعی را برای بالابردن سطح سواد سلامت مردم انجام می دهند و با این کار رفتارهای مردم را تغییر می دهند تا کمتر به سمت مصرف مواد غذایی مضر بروند.

وی گفت: این تبلیغات و آموزش هایی که برای بالابردن سطح سواد مردم انجام می شود، باعث شده که مردم به این نقطه برسند که اگر مقدار کمتری نوشابه یا فست فود مصرف کنند، نه تنها هیچ ضرری نمی کنند بلکه این به نفع سلامت آنهاست.

معاون اجتماعی وزیر بهداشت اضافه کرد: در کشور ما در طول سالیان گذشته برای ارتقای سطح سواد سلامت مردم کار چندانی نشده است و در عوض تولیدکنندگان مواد غذایی آماده و فست فودها تبلیغات عظیمی، هم در رسانه ها، هم در سطح شهرها و هم با عرضه متنوع و جذاب مواد غذایی، به راه انداخته اند و ذائقه مردم را به سمت مصرف فست فودها و غذاهای چرب، شور و پر کالری سوق داده اند.

وی گفت: حاصل این تبلیغات گسترده، شلوغ شدن فست فودها و افزایش این مراکز در همه نقاط شهرهاست و البته نتیجه این تغییر ذائقه و رفتار ایرانیان، شلوغ شدن بیمارستان ها، صف های طولانی نوبت گرفتن در مراکز درمانی و افزایش بیماری های غیر واگیر مانند بیماری های قلبی-عروقی، دیابت و سرطان هاست.

ایازی افزود: در بسیاری از کشورهای توسعه یافته به این سمت حرکت می کنند تا با بالابردن سواد سلامت مردم، کاهش مصرف غذاهای مضر و افزایش تحرک در بین مردم، کاری کنند که بیمارستان هایشان تا جای ممکن خلوت شود و حتی در مواردی به سمت کاهش تخت های بیمارستانی و تعطیل کردن بیمارستان ها حرکت کنند اما هنوز در این زمینه کار چندانی در کشور ما انجام نشده است.