نصف جهان: مصطفي ده پهلوان، مدير مؤسسه باستان شناسي و عضو هيئت علمي گروه باستان‌شناسي دانشگاه تهران است. او در گفتگو با خبرگزاري ايلنا موضوعات جالبي را دررابطه با گنج و گنجيابي مطرح کرده که در ادامه بخشي از اظهارات او را مي خوانيد:

* سونامي بزرگي در ايران وجود دارد که 95 درصد ميراث فرهنگي را از بين مي‌برد و آن هم سونامي اهالي گنج و دفينه و طلسم و خوانش علائم کذب و دروغ و خرافه است چراکه آنها بسيار فعال هستند. مردم روستاها با حفاري‌هاي غيرمجاز به هواي پيدا کردن گنج؛ بسياري از مناطق را از بين برده‌اند.

* شاهد هستيم که بسياري از سکه‌هاي جعلي به نام اصل به موزه‌ها راه پيدا کرده‌اند و اين زنگ خطري براي بروز سونامي وحشتناک در اين حوزه است. به صراحت مي‌توانم بگويم 90 درصد از ميراث فرهنگي ما توسط مردم تخريب مي‌شود.

* بازار مکاره قاچاق اشياي تاريخي در زير پوست شهرهاي ما در عيان و نهان رواج دارد. از برخي پاساژهاي تهران و دستفروشان منوچهري گرفته تا مجموعه‌داران و ضرب سکه‌هاي جعلي در اصفهان، اين بلبشو به مثابه موريانه‌هايي هستند که عمارت ميراث و فرهنگ و تمدن اسلامي ـ ايراني را فرو مي‌خورند.

* در 98 درصد از محوطه‌هاي تاريخي هيچ گنجي وجود ندارد چراکه اغلب محوطه‌هاي روستايي هستند که گاه بر اثر بيماري‌هاي فراگير مانند طاعون و حتي خشکسالي و عواملي از اين دست متروک شده‌اند.

* برخي از مردم بارها به ما گفته‌اند که دفينه‌ها داراي طلسم هستند. چگونه است که ما باستان‌شناسان طي اين سال‌ها حتي به يک مورد از اين طلسم‌ها برنخورده‌ايم؛ نه تله فيزيکي وجود دارد و نه طلسمي. آنچه که مشخص است جذابيت اين داستان‌ها براي مردم عادي است.

* اگر در اينستاگرام؛ دفينه و باستان‌شناسي را سرچ بزنيم، خواهيم ديد که بيش از باستان‌شناسي مردم به دنبال دفينه هستند. مافياي عجيبي در اين حوزه شکل گرفته است؛ مافيايي که هم سازمان يافته و هم از جنس سازمان نيافته است. چنانکه بسياري از اشياي جعلي توسط اين مافيا به مردم فروخته مي‌شود.

* اين يک کلک قديمي است که شخصي مي‌آيد و به شما مي‌گويد چوپاني به طور اتفاقي در يکي از مناطق ايران گنج پيدا کرده و مي‌توان تمام اين اشيا را مفت از او خريد. آنها يکسري شي ء جعلي را به آن چوپان مي‌دهند و مي‌گويند هرکسي که آمد اين اشيا را با فلان قيمت به آنها بفروشد و مبلغي هم به چوپان مي‌دهند. اينگونه است که مي‌توانند به راحتي مردم را گول بزنند و اشياي تقلبي را به عنوان شي ء تاريخي به مردم بفروشند. تجربه من نشان مي‌دهد اين امر ده‌‌ها سال است در ايران رواج دارد و هر سال بيشتر مي‌شود.