نصف جهان: باستان شناسي و کشفياتش امري است که هر روز پنجره اي جديد از آن گشوده مي شود و هر روز جهانيان را متحير مي کند و امروز کشفي ديگر در ايران در نقش رستمِ فارس رخ داده که هنوز در تاريخ کشف آن بحث و جدل مي شود.

به گزارش «ميزان»، به تازگي يکي از محققان اعلام کرده که کوچک ترين کتبيه چند هزار ساله را در استان فارس کشف کرده که از نظر برخي کارشناسان بزرگ ترين رويداد اکتشافي در نيم قرن اخير است. اما يک محقق ديگر گفته است آن را دو سه سال پيش کشف کرده، ولي ميراث فرهنگي اعلام کرده اين کتيبه را 18سال پيش يافته اما کسي به ترجمه اين کتيبه مهم اقدام نکرده است.

در حالي که تصورات بر آن بود که تمامي کتيبه‌هاي موجود در مجموعه جهاني نقش رستم کشف، خوانده و ترجمه شده است اما اين روز‌ها خبر‌ها از کشف کتيبه‌اي جديد حکايت دارد که تاکنون از ديد پژوهشگران جا مانده است.

مجتبي درودي، پژوهشگر فرهنگ و زبان‌هاي باستاني ايران در اين رابطه گفت: دو ماه پيش که براي گرفتن عکس به نقش رستم رفتيم و مي‌خواستم عکسي از کتيبه‌هاي سمت چپ آرامگاه بگيريم به اين کتيبه برخورد کرديم.

اما به محض اعلام رسمي خبر اين کشف معلوم شد که اين کتيبه باستاني را خيلي پيش‌تر از اينکه درودي آن را کشف کند بسياري ديده اند. خديجه توتونچي يکي از پژوهشگران تحقيق در تاريخ ايران باستان نخستين کسي بود که پس از سخنراني درودي مدعي شد که پيش از اين حدود دو سه سال پيش اين کتيبه را کشف کرده و به دنبال معني نوشته‌هاي روي کتيبه بوده است.

اما تحقيقات نشان داد که کهن بودن کشف اين کتيبه بسيار بيشتر از آن چيزي است که توتونچي اعلام کرده است. متوليان وزارت ميراث فرهنگي مي‌گويند اين کتيبه 18 سال پيش کشف شده و در جريان آن بوده اند، ولي موفق به پيدا کردن کسي که بتواند آن را ترجمه کند، نشده اند. رخشنده خو، کارشناس مسئول ميراث باستاني نقش رستم نيز گفت: يک نوشته ميخي چهار خطي بالاي سر سربازي که در سمت چپ آرامگاه داريوش ايستاده مشخص است.

اما آنچه حالا اهميت دارد محتواي حک شده بر اين کتيبه سنگي است. سهيل دلشاد، دانشجوي دکتراي دانشگاه برلين در رشته فرهنگ و زبان‌هاي باستاني هم گفته است طي سه ماهي که مشغول هجي کردن و ترجمه متون اين کتيبه بوده توانسته به نتايج جالبي دست يابد. کتيبه به سه زبان پارسي باستان، ايلامي هخامنشي و بابلي هخامنشي نوشته شده و در عين کوتاه بودن بسيار دشوار است.

درودي هم گفته است: يک کلمه در اين کتيبه کشف شده به نام «پتيشو وري» يعني فردي که اهل پتيشووري بوده و داريوش را سنا مي‌گويد.

اين کشف در زبان باستان در 50 سال گذشته بي نظير است و موجب افزوده شدن چند واژه ديگر به واژه‌هاي زبان باستاني شده است و تحول بزرگي در سراسر جهان است. اين کشف همچنين شکوه نقش رستم را يک بار ديگر گسترش مي‌دهد. اما چطور مي‌شود 18 سال از کشف يک برگ از مهمترين تاريخ ايران گذشته باشد ولي کسي به آن توجه عميق نکرده باشد؟