معمولا در هر رقابتی، افرادی که قادر به دست یافتن به مقام برتر می‌شوند وبه پیروزی می رسند، خود را پیروز دانسته و کار را بر خود تمام شده می‌پندارند، اما آیا موفقیت در هر مقامی به منزله پیروزی است؟ به طور واضح برخی از موفقیت‌ها باعث می‌شود تا انسان مسئولیت سنگین تری پیدا کرده و طبیعتا باید در عرصه عمل به مردم کشورش پاسخگو باشد، موضوعی که درباره نمایندگی مجلس نیز به طور کامل صدق می‌کند.

چه بسیار مجلس‌ها و دولت‌هایی که با رای نسبتا قاطع مردم روی کار آمده و در حالی که خود را پیروز میدان می‌دانستند و در نهایت مسئولیت نهایی خود را فراموش کرده و حاصل این فراموشی چیزی نبود جز بی اعتمادی و نارضایتی همان مردمی که به آنها اعتماد کرده بودند؛ موضوعی که شاید بد نباشد موارد اخیر آن را بازگو کنیم.

در مجلس دهم همه چیز برای اصلاحات آماده بود؛ اما ...

۸ خرداد ۱۳۹۵ دوره دهم مجلس شورای اسلامی در حالی آغاز به کار کرد که دست کم در تهران هر سی نفر لیست امید (وابسته به جریان اصلاحات) به طور کامل وارد مجلس شده و اکثریت این مجلس را جریان موسوم به اصلاح طلب تشکیل می‌دادند. حال این مجلس مانده بود و اعتماد مردم؛ زیرا لیست امید با شعارهای معیشتی و اقتصادی و همچنین طرح مباحثی در حوزه زنان و رفع حصر توانستند با ایجاد یک موج فراگیر، سبد رای بخش قابل توجهی از مردم در کل کشور و اکثریت قاطع پایتخت را به خود اختصاص دهند؛ پس شاید بد نباشد که به مصاحبه‌های ابتدایی نمایندگان این مجلس در سال ۱۳۹۵ نگاهی بیاندازیم.

محمود صادقی نماینده مردم تهران درباره اولویت های مجلس دهم گفته بود: با توجه به فضای جدیدی که پس از رفع تحریم ها به وجود می آید باید از این فرصت استفاده کنیم؛ آرامش و ثبات از ظرفیت هایی است که توافق ایجاد می‌کند و امیدواریم با تعامل قوا، کشور از این رکود اقتصادی خارج شود، موانع کسب و کار برطرف شده و اشتغال پایدار ایجاد شود.

او در ادامه نیز گفته بود: شعار ما امید، آرامش و رونق اقتصادی است. این امید را با آرامشی که در کشور ایجاد می شود شکل خواهیم داد؛ که البته طلیعه آن را در رای مردم دیدیم که به طور بی سابقه ای در مرحله اول انتخابات تعیین تکلیف شد و نشان می دهد پشتوانه اجتماعی نیرومندی وارد شده و امید زیادی به تحول دارد. تغییر و تحولی به سمت خِردگرایی به جای ماجراجویی.

فاطمه اولاد قباد دیگر نماینده تهران نیز گفته بود که با توجه به همکاری‌ها و جلساتی که با آقای عارف داشته ایم، قرار است اولویت اصلی را در مجلس دهم رفع مشکلات معیشتی مردم و حفظ استقلال قوه مقننه قرار دهیم و تلاش کنیم تا مجلسی کارآمدتر داشته باشیم؛ متاسفانه در جامعه جوانان بسیاری با مدارک تحصیلی کارشناسی تا دکترا داریم که درگیر معضل اشتغال هستند و با توجه به ظرفیت بالای دانشگاه ها در پذیرش دانشجویان، در آینده این میزان رو به افزایش نیز خواهد گذاشت که برگزیدن راهکارهایی برای رفع این معضل از دیگر اولویت‌های ما در مجلس است. این شعارهای نمایندگانی بود که بر کرسی‌های مجلس دهم تکیه زده بودند؛ حال شاید بد نباشد که ببینیم در عمل تا چه میزان این شعارها عملی شد؟

علی مطهری دیگر عضو لیست امید بود که در همایش انتخاباتی اصلاح‌طلبان پیش از انتخابات تصریح کرده بود: «وظیفه نمایندگان راه یافته به مجلس دهم علاوه بر پیگیری مسائل اقتصادی، توجه به فصل سوم قانون اساسی که در آن حقوق مردم تسریع شده است؛ ما نیز باید به مسائل سیاست داخلی توجه داشته باشیم. متاسفانه در چند سال اخیر وحدت سیاسی کشور خدشه‌دار شده است که باید سریعا این مشکل رفع شود.

چشمان منتظرمردم به مجلسی که با برجام روی کار آمد

مجلس دهم؛ همان مجلسی که تقریبا هم زمان با برجام روی کار آمد، انتظارات مردم برای رونق اقتصادی به سبب امضای این توافق را بالا برده بود، چرا که اقتصاد ایران پس از یک دوره رکود تورمی، افزایش رشد اقتصادی را تجربه می‌کرد و فعالان اقتصادی، برجام، پیروزی حجت‌الاسلام روحانی در انتخابات و تشکیل مجلس جدید را یک فرصت تاریخی برای تغییر بسیاری از شرایط می‌دیدند، اما در عمل اتفاق دیگری درحال وقوع بود.

 اگرچه مجلس دهم در تلاش بود تا با تصویب قوانین نظیر کاهش چک های برگشتی با تصویب طرح اصلاح قانون صدور چک، فراهم سازی زیرساخت قانونی کاهش خام فروشی نفت و توسعه پالایشگاه ها و جلوگیری از تشکیل وزارت بازرگانی تا بخش عظیمی از مشکلات معیشتی و اقتصادی را حل و فصل کند، اما شواهد گویای این بود که این حجم از قوانین نتوانست باری از دوش مردم بردارد. برای مثال شهباز حسن‌پور، نماینده سیرجان گفته بود: مجلس دهم با همه کار‌های مثبتی که انجام داد متاسفانه نتوانست در بحث‌های اقتصادی ورود خوبی داشته باشد.

همچنین سیدمحمدجواد ابطحی، نماینده خمینی‌شهر در گفت‌وگویی اظهار کرده بود که بدنه اقتصادی مجلس دهم فَشَل است؛ او می‌گفت اگر نگاهی به کمیسیون اقتصادی مجلس بیااندازیم می‌بینیم که از ۲۳ نفر عضو آن تنها ۲ تا ۳ نفر دارای تحصیلات مرتبط با این حوزه هستند؛ زمانی که نمایندگان از سواد لازم اقتصادی برخوردار نباشند، نمی‌توانند در برابر تصمیمات اقتصادی دولت عرض اندام کنند و آنگاه هر چه دولت بگوید مجبورند که شنونده و تاییدکننده باشند. ضمناً همه نمایندگان باید الفبای اقتصاد را بدانند، زیرا اگر غیر از این باشد دولت از آب گل‌آلود ماهی خود را خواهد گرفت.

کارشناسان معتقدند تصویب  قوانینی مانند مالیات بر ارزش افزوده، بانک‌داری اسلامی، مبارزه با قاچاق کالا و ارز و استفاده از صندوق‌های مکانیزه فروش از فعالیت‌های خوب مجلس دهم بود که می توانست کارنامه اقتصادی مجلس را تقویت کند، اما به دلیل زنجیره‌ای بودن قوانین، تصویب نشدن یکی از آنها مانع اجرای دیگری نیز شد و این تلاش مجلس دهم نیز در موارد اقتصادی ناکام ماند.

چشم امیدی که به بهارستان یازدهم است

این داستان نه چندان شیرین مجلس دهمی بود که زمانی که روی کارآمد خود را پیروز میدان می‌دید، اما در نهایت نتوانست رضایت رای دهندگان خود را جذب کند و از همین رو شاید در مجلس یازدهم اکثریت جناح مقابل روی کار آمدند؛ حال این میدان دست اصولگرایان است و باید دید که در این میدانی که شاید سخت تر از سال ۹۵ هم باشد چه رویدادی را برای مردم و به خصوص رای دهندگان خود رقم می‌زنند.