اکثريت قريب به اتفاق انسان ها در پاره اي از اوقات نسبت به انجام برخي از امور بي حوصله و بي انگيزه مي شوند که با توجه به شرايط روحي، رواني و جسمي که از آن برخوردار است طبيعي به نظر مي رسد.

اما زماني که اين رفتار از حالت مقطعي و دفعي به روال و قاعده اي مستمر مبدل مي شود،يک چالش و معضلي جدي پديد مي آيد که زندگي و آينده فرد را تحت الشعاع قرار مي دهد.

مهشيد رهنما جامعه شناس و آسيب شناس اجتماعي در گفتگو با باشگاه خبرنگاران جوان، در خصوص تنبلي و عوارض و نشانه هاي آن اظهار داشت: طبق ارزيابي هاي انجام شده، روحيه و خصيصه تنبلي در ايرانيان از متوسط جهاني بالاتر است.

وي افزود: در برخي اشعار و ضرب المثل هاي ايراني نيز رگه هايي از اين خصوصيت رفتاري ديده و مشاهده مي شود که عباراتي همچون «هرچه پيش آيد خوش آيد» ، «چو فردا شود فکر فردا کنيم» و... از عقبه رفتاري چنين روحيه اي حکايت دارد.

رهنما عنوان کرد: تنبلي منحصر به قشر و طبقه خاصي نيست و در گروه هاي مختلف اجتماعي مي توان تا حدودي اين رفتار ناخوشايند را حس و مشاهده کرد.

اين جامعه شناس و آسيب شناس اجتماعي گفت: عدم رغبت و تمايل دانشجويان در دانشگاه ها به مطالعه و تحصيل، پايين بودن ميزان کار مفيد در ادارات، ميزان و سرانه مطالعه پايين در جامعه، ميل و رغبت بسيار به اشتغال در ادارات و تمايل حداقلي براي پرداختن به مشاغل يدي و مهارتي، وجود تعطيلات بسيار در طول سال و... از نشانه هايي به شمار مي رود که تا حدودي اثبات کننده شيوع تنبلي در جامعه است.

عوارض و تبعات تن آسايي

کيومرث شرافتي جامعه شناس و آسيب شناس اجتماعي در تشريح عوارض و تبعات تنبلي گفت: رکود، رخوت و ايستايي از اصلي ترين عوارض تنبلي و تن آسايي است زيرا پويايي و بالندگي در فرد را به حاشيه مي برد و کور مي کند و به طور طبيعي در چنين شرايطي ميل و رغبت چنداني براي فعاليت مستمر تلاش و کوشش جدي وجود ندارد.

شرافتي عنوان کرد: فرد تنبل همواره مي کوشد تا براي کم کاري و رخوت خود دليل تراشي کند و با ساختن توجيهات و بهانه هايي مختلف همواره از مسئوليت ها و وظايف محوله شانه خالي کند که يکي از نمودهاي برجسته آن را مي توان در بي ميلي برخي جوانان به اشتغال در حِرَفي خاص مشاهده کرد که بعضاً باعث مي شود فرد بيکاري را بر اشتغال خويش به شغل يا حرفه اي خاص ترجيح دهد.

راهکارهاي مؤثر در مهار تنبلي

فاطمه خدري زاده جامعه شناس و آسيب شناس اجتماعي در تشريح راهکارهاي مؤثر در پيشگيري و مهار تنبلي و تن آسايي گفت: تربيت و آموزش اصلي ترين مؤلفه در جلوگيري از بروز چنين ناهنجاري رفتاري محسوب مي شود.وي افزود: اگر کشوري مثل ژاپن در بالاترين سطح تلاشگري قرار دارد اين موهبت را آموزش و پرورش و نهادهاي تربيتي اين کشور ايجاد کرده اند و در اين جامعه از دوران کودکي، افراد مسئوليت پذير تربيت مي شوند.

خدري زاده اظهار داشت: تقسيم وظايف و واگذاري مسئوليت به مقتضيات سن کودکان و نوجوانان، اصلي ترين راهکار و شيوه براي ارتقاي روحيه تلاشگري در فرد محسوب مي شود و هر آنچه در اين عرصه بيشتر فعاليت و برنامه ريزي شود، روند توسعه رشد و شکوفايي جامعه و کشور نيز با سرعت و شتاب هر چه بيشتري طي خواهد شد.