نصف جهان: استاد دانشگاه در رشته چينه و فُسيل گفت: کاوش‌هاي انجام شده نشان مي‌دهد که انسان‌هاي اوليه شکارگر و جمع کننده از حدود 42 هزار سال پيش در مسير رودخانه زاينده‌رود از چِلگرد تا ورزنه زندگي مي‌کردند.

مهدي يزدي افزود: تحقيقاتي از 30 سال گذشته در مسير رودخانه زاينده رود از چلگرد در کوهرنگ استان چهارمحال و بختياري تا قلعه بُزي حسن آباد در مبارکه و کوه سياه ورزنه در اصفهان انجام شد که نتايج آن نشان مي دهد انسان شگارگر و جمع کننده دست‌کم از تاريخ ياد شده در اين مناطق حضور داشته است.

اين استاد بازنشسته گروه زمين شناسي دانشگاه اصفهان با بيان اينکه اين نتايج بر اساس ويژگي ابزارهاي کشف شده در منطقه دشت زرين و جاده چلگرد به سمت دو راهي داران و چادگان بدست آمد، اظهارداشت: طبق کاوش هاي صورت گرفته در روستاي حسن آباد شهرستان مبارکه مشخص شد که انسان هاي اوليه در  مدت ياد شده در اين منطقه شکارگر بودند و بقاياي استخوان هاي اسب، گوسفند، بز، گاو وحشي، لاک پشت، ماهي و کرگدن در اين ناحيه کشف شد.

به گفته وي بر اساس نشانه هاي ديگري که بدست آمده است کرگدن در مناطقي مانند لارگون و زفره در شرق اصفهان زيست داشته است.

يزدي با اشاره به اينکه سه محور اصلي زندگي انسان هاي اوليه شکارگر و جمع کننده شامل آتش، ابزار و شکار بود، تصريح کرد: آنها گوشتخوار بوده و ابزارهايي براي شکار ساخته بودند که نمونه هاي خوبي از آنها در دشت زرين در چِلگرد پيدا شد و اکتشاف هاي صورت گرفته در غارهاي قلعه بزي حسن آباد در مبارکه اصفهان و يکسان بودن ابزارها در اين غارها با نمونه هاي دشت زرين ثابت کرد که اين روش از چلگرد به اين منطقه رسيده است.

اين استاد دانشگاه با بيان اينکه تعداد زيادي سنگ هاي تراشيده شده در تپه آشنا و سد عباسي در منطقه چادگان در شمال غربي اصفهان کشف شد، اضافه کرد: بررسي استخوان ها و ابزارهاي کشف شده در اين منطقه گوياي حضور انسان جمع کننده و کشاورز در حدود 40 هزار سال گذشته است.

به گفته وي از جمله ابزارهاي کشف شده در تپه آشنا مي توان به سنگ هاي ساينده کوچک که براي آسياب کردن گندم استفاده مي شد، اشاره کرد که تا 10 هزار سال پيش اين ابزار مورد استفاده زنان بود.

يزدي با بيان اينکه کشف ابزارهاي ساينده در سياه کوه ورزنه و تالاب گاوخوني، گوياي ارتباط 10 هزار ساله و داد و ستد بين اين منطقه و تپه آشنا و چلگرد در شاخه اصلي زاينده رود است، خاطرنشان کرد: ابزار هاي بدست آمده از منطقه گورتان ( از روستاهاي باستاني منطقه شرق اصفهان) و حاشيه زاينده رود نشان مي دهد که انسان شکارگر و کشاورز از پنج هزار سال پيش در اين منطقه زندگي مي کردند.

اين استاد دانشگاه اضافه کرد: وجود سفال هاي با قدمت هزار سوم قبل از ميلاد در بين لايه هاي ماسه بادي ورزنه تا حسن آباد همراه با ابزارهاي منتقل شده از سياه کوه، حضور انسان کشاورز و کوچ کننده را در حاشيه تالاب گاوخوني نشان مي‌دهد.

وي با بيان اينکه انسان هاي اوليه در حدود 50 هزار سال گذشته از افريقا به سمت خاورميانه، عراق و خوزستان آمدند، گفت: گروهي از آنها از خوزستان به سمت چلگرد، تپه آشناي چادگان، داران و گلپايگان آمدند و سپس دسته اي از آنها به سد عباسي در کنار زاينده رود حرکت کرده و سپس به سمت قلعه بزي مبارکه ،  اطراف کلاه قاضي اصفهان و ورزنه آمدند.

به گفته وي گروه هاي انسان هاي اوليه که به ورزنه رفته بودند 2 دسته شدند و دسته اي از آنها به سمت يزد و کرمان و دسته ديگر به سمت خور و بيابانک (شرق استان اصفهان) و سپس پاکستان رفتند.

يزدي با تاکيد بر اينکه رودخانه زاينده رود در هزاران سال گذشته بسيار وسيع بوده و چندين درياچه بزرگ در اطراف آن وجود داشته است،  خاطرنشان کرد: بر اساس شواهد موجود، درياچه بزرگي در اطراف حسن آباد مبارکه و درياچه ديگري از دولت آباد ( در شمال اصفهان) تا منطقه گورت ( در شرق اصفهان) وجود داشته است.

اين استاد دانشگاه تاکيد کرد: هنوز جاي کار بسياري براي تحقيقات باستان شناسي در محدوده حوضه آبريز زاينده رود که رودخانه تمدن ساز بوده است، وجود دارد که لازمه آن تعريف طرح مشترکي بين باستان شناسان، زمين شناسان و جغرافي دانان است.