در تبصره ۱۴ لایحه بودجه سال ۱۴۰۱ در خصوص هدفمندی یارانه‌ها پیشنهاد پرداخت ۱۰۰ هزار میلیارد تومان یارانه جدید در سال آینده به مردم در ازاء اصلاح ارز ۴۲۰۰ تومانی و جبران اصلاح نرخ کالا‌های اساسی، دارو، یارانه نان و خرید تضمینی گندم آمده است.

 دولت برای سال بعد تصمیم دارد ارز ۴۲۰۰ تومانی را به جزء برای دارو و گندم حذف کند، از سویی منابع حاصل از حذف ارز ۴۲۰۰ تومانی به صورت یارانه نقدی در اختیار مردم قرار می‌گیرد که در این رابطه دولت می‌تواند بین ۱۵۰ هزار تومان تا ۲۵۰ هزار تومان به یارانه نقدی مردم اضافه کند.

یارانه ۱۵۰ هزار تومانی، تنها در کوتاه مدت جواب می‌دهد

مرتضی افقه کارشناس مسائل اقتصادی با اشاره به اینکه افزایش مبلغ یارانه نقدی تجربه شکست خورده‌ای در اقتصاد ایران محسوب می‌شود، گفت: در سال ۸۸ یک بار این اقدام صورت گرفت که به بهانه هدفمند کردن یارانه‌ها آزادسازی قیمت‌ها انجام شد و مبلغ ۴۵ هزار تومان به مردم پرداخت شد در حالی که هنوز بعد از بیش از ۱۲ سال این مبلغ ثابت مانده، اما تورم چندین درصد رشد کرده است، در حال حاضر نیز دولت قصد دارد با حذف ارز ۴۲۰۰ تومانی، کالا‌های اساسی را با دلار ۲۳ هزار تومانی در بازار عرضه کنند و در مقابل آن یارانه نقدی ۱۵۰ هزار تومانی به مردم بدهد.

وی افزود: درحالی که به نظر بنده این کار شاید در کوتاه‌مدت بتواند قدرت خرید مردم را افزایش دهد، اما با به توجه تورم افسار گسیخته‌ای که در اقتصاد ایران وجود دارد، به مانند همان اتفاقی که بر سر یارانه ۴۵ هزار تومانی آمد این بار نیز این اتفاق تکرار خواهد شد و یارانه ۱۵۰ هزار تومانی بعد از یکی، دوسال ارزش خود را از دست خواهد داد.

افقه با اشاره به اینکه افزایش نرخ ارز در بودجه به ۲۳ هزار تومان خود تورم‌زا خواهد بود، اظهار داشت: با حذف ارز ۴۲۰۰ تومانی با یک موج تورمی روبرو خواهیم بود، بنابراین پرداخت یارانه ۱۵۰ هزار تومانی به هیچ عنوان نمی‌تواند قدرت خرید مردم را افزایش دهد، این درحالیست که نقدینگی و تورم در چند سال اخیر با افزایش بسیار زیادی روبرو بوده، در مقابل، اما با ثابت ماندن حقوق و دستمزد سفره مردم هر روز کوچک‌تر از گذشته شده است.

افقه اضافه کرد: درحال حاضر دولت به دلیل اینکه با کسری بودجه شدیدی روبرو بوده، در تامین ارز با مشکل مواجه شده، بنابراین دولت برای کاهش فشار تنگنای ارزی، تحصیص دلار ۴۲۰۰ تومانی را قطع کرد، اما باید توجه داشت این موضوع تبعات تورمی دارد و دولت باید به این موضوع توجه زیادی کند، زیرا یارانه ۱۵۰ هزار تومانی نمی‌تواند کفاف هزینه‌های کمرشکن مردم را نخواهد داد.

دولت راه را اشتباه رفته است

مسعود دانشمند کارشناس مسائل اقتصادی با اشاره به اینکه اضافه کردن یارانه نقدی تورم‌زا است، گفت: دولت با توجه به احکامی که در بودجه سال آینده تدوین کرده، عملا در حال ارسال سیگنال تورمی است، تنها افزایش نرخ تسعیر ارز در بودجه ۱۴۰۱، به ۲۳ هزار تومان، خود می‌تواند موج تورمی ایجاد کند، زیرا تمامی حقوق و عوارض گمرکی و همینطور تخصیص نرخ ارز برای واردات مواد اولیه و کالا‌های اساسی با نرخ ۲۳ هزار تومان محاسبه خواهد شد و تمام این‌ها هزینه تمام شده تولید کالا در کشور را افزایش خواهد داد.

دانشمند اظهار داشت: با توجه به اینکه دولت دخل و خرج خود را کاهش داده و به نوعی بودجه انقباضی بسته شده، عملاً تمامی منابع سرمایه‌گذاری در پروژه‌های عمرانی به صفر رسیده و هیچگونه بودجه برای رونق تولید و افزایش اشتغال در نظر گرفته نشده، در چنین شرایطی رشد اقتصادی به هیچ عنوان امکان پذیر نیست، بنابراین رکود تورمی نیز در سال آینده همچنان ادامه خواهد داشت.

وی با اشاره به اینکه دولت برای افزایش قدرت خرید مردم را اشتباه رفته است، افزود: این رویکرد، غلط همچنان تکرار می‌شود، در حالیکه اگر ما بخواهیم به مردم یارانه بدهیم چه به صورت نقدی و چه به صورت غیرنقدی در قالب کارت اعتباری خرید، عملاً این کار تولید را کنار می‌زند و این سیگنال را به جامعه می‌دهیم که به سمت کار تولیدی نروند.

این کارشناس اضافه کرد: این درحالی است، برای اینکه بتوانیم وضعیت معیشتی مردم را به صورت پایدار و اساسی درست کنیم باید تورم را کنترل کرد، نه اینکه به مردم یارانه بدهیم، در این زمینه، تنها راه کنترل تورم، نیز تقویت تولید است، چراکه توزیع یارانه نقدی شاید در کوتاه مدت موثر باشد، اما اگر تولید محور سیاست‌گذاری‌های دولت قرار بگیرد، قدر مسلم، قدرت خرید مردم از راه درست و اصولی بهبود خواهد یافت.