روزنامه های دوشنبه 11 بهمن 1395 به مسایل مهمی چون «نقد و تحلیل درباره بازنشستگی زود هنگام زنان»، «وداع با آتش نشانان؛ پیکارجویان آتش» و «آسیب های اجتماعی عامل تخریب هنجار و نظم اجتماعی» پرداختند و این موضوع ها را از زاویه های مختلف بررسی کردند.

مطبوعات کشور به طور روزانه مهمترین و برجسته ترین رخدادهای داخلی و خارجی را پوشش می دهند. این در حالی است که بخش زیادی از خبرها، یادداشت ها، گزارش ها، گفت و گوها و ... به انعکاس شرایط اجتماعی و فرهنگی جامعه اختصاص می یابد؛ موضوعی که توجه ویژه به آن اهمیتی فزاینده دارد.

گروه اطلاع رسانی ایرنا در گزارش پیش رو تلاش کرده است با رصد روزنامه های صبح دوشنبه ایران، مهمترین محورهای اجتماعی- فرهنگی روزنامه ها را بازتاب دهد.

نقد و تحلیل درباره بازنشستگی زود هنگام زنان

نمایندگان مجلس شورای اسلامی به تازگی در مصوبه ای به زنان شاغل بالای 20 سال سابقه کار بدون محدودیت سنی مجوز بازنشستگی پیش از موعد را داده اند، مصوبه ای که برای بررسی نهایی به شورای نگهبان ارسال شده است .طرحی که از نگاه برخی هدیه ای به زنان شاغل است و برخی، آن را تحمیل بار مالی برای بیمه ها و افزایش بیکاری زنان می دانند. اهمیت این موضوع سبب شد که روزنامه های امروز با انتشار گزارش ها و یادداشت هایی به بررسی آن بپردازند.

روزنامه «تفاهم» در یادداشتی با عنوان «بررسی تبعات منفی بازنشستگی زود هنگام زنان»، نوشت: چندی پیش در جریان تدوین و تصویب برنامه ششم توسعه، نمایندگان مجلس با بازنشستگی بانوان شاغل با 20 سال سابقه خدمت و بدون محدودیت سنی موافقت کردند، اما این در حالی است که معایب و عوارض این تصمیم در بلند مدت می تواند آثار منفی بسیاری را بر اقتصاد کشور بر جای بگذارد و همچنین با گذشت زمان شاهد مردانه شدن بازار کار خواهیم بود که این مهم خود نیز تبعات اجتماعی را بر جامعه متحمل خواهد ساخت.

در ادامه این یادداشت که به قلم الهام صمدزاده نوشته شد، می خوانیم: در حال حاضر طبق آمار رسمی موجود، مشارکت زنان در بازار کار کشور در مقایسه با سایر کشورهای دیگر جزو پایین‌ترین نرخ‌های مشارکت محسوب می شود. این در حالی است که در مقایسه با برخی کشورهای منطقه که به لحاظ اجتماعی حتی با ایران نیز قابل مقایسه نیستند، نرخ مشارکت زنان بسیار پایین‌تر و حدود 14 درصد برآورد شده است. حال با تصویب قانون مورد بحث این سوال مطرح می شود که پس از اجرای قانون قرار است چه میزان از آمار زنان شاغل تقلیل یابد؟

روزنامه «شرق» در سرمقاله ای با عنوان «زنان علیه زنان»، آورد: در جریان رسیدگی به مفاد برنامه ششم توسعه کشور، مصوبه‌ای به پیشنهاد فراکسیون زنان مجلس از تصویب گذشت که براساس آن زنان شاغل در دستگاه‌های دولتی و عمومی می‌توانند با ٢٠ سال سابقه کار و بدون محدودیت سنی تقاضای بازنشستگی پیش‌ازموعد کنند.

سیدابوتراب فاضل پژوهشگردر این سرمقاله می نویسد: این مصوبه که تا قانون‌شدن باید نظر مثبت شورای نگهبان را هم کسب کند در چند روز گذشته در هیاهوی خبر فاجعه پلاسکو گم شد و کمتر از منظر کارشناسی به آن توجه شد؛ چرا که در صورت تصویب نهایی این مصوبه، اثرات جبران‌ناپذیری اولا به زنان شاغل، ثانیا به صندوق‌های بازنشستگی و ثالثا به اشتغال در کشور وارد می‌شود. ناپختگی و غیرکارشناسانه‌بودن این طرح و همچنین احساسی‌بودن منطق حاکم بر این طرح، می‌تواند جفایی بزرگ به پیکر نحیف صندوق‌های بازنشستگی در کشور باشد.

روزنامه «آسیا» در گزارشی با عنوان «نقدی بر پیشنهاد بازنشستگی پیش از موعد زنان در برنامه ششم توسعه»، نوشت: طبق پیشنهاد نمایندگان، کلیه دستگاه‌ها، سازمان‌ها، شرکت‌های دولتی و نهادهای عمومی غیردولتی تابع صندوق‌های بازنشستگی اعم از کشوری و تامین اجتماعی موظفند با درخواست بازنشستگی بانوان شاغل که دارای حداقل 20 سال سابقه خدمت، بدون محدودیت سنی موافقت کنند.

در ادامه این گزارش آمده است: ابعاد اجتماعی این حکم و تاثیر آن در تربیت فرزندان و کودکان این سرزمین که با توجه به تصویب این حکم از نعمت بیشتر با مادر بودن برخوردار می‌شوند نیز باید توسط کارشناسان این حوزه مورد نقد و بررسی و از سوی دیگر تاثیر آن بر استحکام و بنیان خانواده و موارد و موضوعات مرتبط با آن نیز مورد توجه قرار گیرد. لذا به منظور تحقق عدالت و برخورداری تمام آحاد جامعه از منابع عمومی کشور، باید از حقوق آن دسته از مادران که شغل اصلی خود را تربیت فرزندان صالح برای این سرزمین قرار داده‌اند، نیز پاسداری کنند و سازوکارهای لازم برای آن نیز را پیش‌بینی نمایند.

** وداع با آتش نشانان؛ پیکارجویان آتش

فرا رسیدن روز وداع با پیکر آتش نشانان شهید حادثه پلاسکو موضوعی بود که روزنامه های امروز در گزارش ها و یادداشت هایی به آن پرداختند.

روزنامه «جام جم» با درج گزارشی با عنوان«خداحافظ ای داغ بر دل نشسته»، نوشت: قهرمانان وطن امروز صبح بر روی دوش مردم و همکاران خود تشییع و رهسپار آرامگاه ابدی خود در قطعه 50 بهشت‌زهرا می‌شوند. پایتخت نشینان که طی 11 روز گذشته با حضور در ایستگاه‌های آتش‌نشانی و محل ساختمان پلاسکو به مقام شهدای آتش‌نشان ادای احترام کرده بودند، امروز هم در مصلای تهران حاضر می‌شوند تا قهرمانان وطن را تا آرامگاه ابدی‌شان همراهی کنند.

در ادامه این گزارش می خوانیم: اما در آستانه تشییع پیکر شهدای آتش‌نشان، سخنگوی سازمان آتش نشانی تهران با حضور در برنامه تلویزیونی «تیتر شب» به تشریح جزئیات حادثه پلاسکو پرداخت و خواستار توجه بیشتر به آتش‌نشانان و پیشگیری از حوادث شد. سیدجلال ملکی با بیان این‌که اولین درس آتش‌نشانی، نجات جان خویش است، درباره علت تاخیر در خروج آتش‌نشانان از ساختمان تصریح کرد: آتش‌نشانان متوجه حضور افرادی در طبقه‌های مختلف ساختمان شده بودند که حضور آنها، منجر به انجام تخلیه دوباره شد، اما زمانی که مردم خارج شدند، آتش‌نشانان در آتش گرفتار شدند.

روزنامه «آرمان» در گزارشی با عنوان«روز وداع یاران»، می نویسد: پلاسکو همچنان خبرسازی می‌کند؛ درحالی که روز قبل، جلسه بررسی حادثه پلاسکو به ریاست محمد نهاوندیان ر‌ئیس دفتر رئیس‌جمهور در ساختمان ریاست جمهوری برگزار شد، امروز مراسم تشییع پیکر 16 شهید آتش‌نشان در محل مصلای تهران برگزار می‌شود و خدمات مترو تهران در خطوط یک و سه تا پایان مراسم خاکسپاری، رایگان اعلام شده است.

در ادامه این گزارش آمده است: مدیرعامل شرکت بهره‌برداری مترو تهران گفت: با توجه به برگزاری مراسم تشییع پیکر 16 شهید آتش‌نشان در محل مصلای تهران؛ خدمات مترو تهران روز دوشنبه در خطوط یک و سه از ساعت هفت و 30 دقیقه صبح تا پایان مراسم خاکسپاری رایگان است. احمدی بافنده با بیان اینکه ناوگان مترو تهران در این روز آمادگی ارائه خدمات حداکثری را دارد، تصریح کرد: برای انتقال شهروندان به سمت بهشت زهرا(س) هم برنامه‌ریزی‌های لازم صورت گرفته است.

روزنامه «اعتماد» در گزارشی با عنوان«ده روز پیش پیش ما بودند ...»، نوشت: امروز پیکر آتش‌نشان‌هایی که در حادثه پلاسکو جانفشانی کردند و جان خود را از دست دادند در مصلی تهران و سپس بهشت زهرا تشییع می‌شود. به سراغ تعدادی از دوستان و اعضای خانواده آنها رفته‌ایم تا از خاطرات‌شان بگویند: خواهرم خواب دید ناصر زنده است

در ادامه این گزارش که به قلم هدیه کیمیایی نگاشته شد، می خوانیم: رضا، حسن و فیروز مهرورز سه برادری هستند که برادر کوچک‌شان ناصر را در حادثه پلاسکو از دست دادند. حسن مهرورز برادر بزرگ‌تر می‌گوید: روز حادثه ناصر داخل پاساژ بود و به من گفت که برای بررسی موقعیت بیرونی ساختمان پلاسکو بیرون بروم. همین که بیرون رفتم ساختمان فروریخت و برادرم همانجا دفن شد. خانواده مان باور نمی‌کردند تا اینکه مادرمان را آوردیم روبه‌روی پلاسکو تا خودش شاهد همه‌چیز باشد. آنقدر بی‌تابی کرد تا هماهنگ کردیم و آمد و محل حادثه را دید. خیال می‌کرد اینجا یک زیرزمین است که خیلی زود می‌شود ناصر را از آن بیرون آورد.

روزنامه «قانون» در گزارشی با عنوان «همه برای بدرقه جـان نثاران ملت»، نوشت: مردم قدرشناس تهران، امروز با 16 فرزند دلاور خود وداع می کنند. شهدای حادثه تلخ پلاسکو از ساعت 8:30 امروز بر روی دستان شهروندان تهرانی تا عرش الهی بدرقه می شوند و بار دیگر درسی بزرگ از عشق، ایثار و فداکاری را به ثبت می رسانند. در حادثه غم‌انگیز فروریختن ساختمان پلاسکو در سی‌ام دی‌ماه 95، 16 آتش نشان غیور تهران، جان خود را نثار امنیت شهر و شهروندان کردند و امروز ، ملت قدرشناس با حضور حماسی خود در مراسم تشییع پیکرهای آتش نشان، پاسخ رشادت و فداکاری دلاورمردان را دادند.

در ادامه این گزارش آمده است: آتش‌نشانان فداکار در حادثه پلاسکو، در حالی که ناایمنی مطلق ساختمان، حجم کالاهای انبار شده و حضور پر تعداد مردم در پلاسکو، می توانست فاجعه ای بزرگ از مرگ شهروندان را رقم بزند، دل به آتش زدند و با خروج به موقع شهروندان از ساختمان درحال ریزش، خود به دیدار حق رفته و ده‌ها شهروند را از دل آوار و آتش نجات دادند. «فریدون علی تبار»، «محمد آقایی»، «محسن قدیانی»، «حسین حسین زاده»، «علیرضا صفی زاده»، «حسین سلطانی»، «رضا شفیعی»، «امیرحسین داداشی»، «مجتبی کوهی»، «علی مستوفی»، «ناصر مهرورز»، «بهنام میرزاخانی»، «حامد هوایی»، «علی امینی»، «محسن روحانی» و «رضا نظری» 16آتش نشانی بودند که در حادثه پلاسکو شهید شدند تا از برکت خون‌شان، امنیت و آرامش شهر را رقم بزنند.

** آسیب های اجتماعی عامل تخریب هنجار و نظم اجتماعی

مطالعه انحراف ها و کجروی های اجتماعی یا به اصطلاح، آسیب شناسی اجتماعی یکی از مهم ترین ضرورت های هر جامعه محسوب می شود چرا که این معضل ها نظم عمومی جامعه را به هم می زنند و هنجارهای آن را هدف قرار می دهند. اهمیت توجه به این موضوع باعث شد که روزنامه های امروز در گزارش ها و یادداشت هایی به آن بپردازند.

روزنامه «جوان» در یادداشتی با عنوان «طلاق می‌گیریم چون زندگی مشترک را بلد نیستیم» نوشت: پژوهشگران لجبازی و یکدندگی را از عوامل دوری عاطفی زوج‌ها از هم می‌دانند. همچنین از عوامل دیگر طلاق عاطفی در زندگی مشترک می‌توانیم به بی‌اعتنایی به پیمان زندگی، خودخواهی‌ها، تنگ‌نظری‌ها، بی‌حوصلگی و بی‌توجهی به سرنوشت یکدیگر، اختلاف در سلیقه‌ها، فزون‌طلبی‌ها، تنوع‌جویی‌ها، عدم رعایت وظایف فرد، تفاوت شخصیتی، ناتوانی در مهارت‌های زندگی، نداشتن مهارت‌های ارتباطی و نبود مهارت گفت‌و‌گو، شناخت نادرست از جنس مقابل، بود یا نبود بچه، فشارهای خانوادگی، اختلاف در میزان هوش، خواسته‌ها، سلیقه‌ها، علایق، دیدگاه‌ها، ابعاد معنوی، محدودیت‌های اجتماعی و فرهنگی، مشکلات اقتصادی، ترس و فرار از تنها ماندن، چشم و همچشمی با دوستان و فامیل، خشونت و عصبانیت، مادیات، تجمل‌گرایی و تشریفات بیش از حد، خود‌بزرگ‌بینی، دو‌رویی، پنهانکاری، لجاجت و مسائلی از این دست، اشاره کنیم.

سجاد علمردانی در این یادداشت می نویسد: زوجین باید برای پیشگیری از بروز چالش‌ها در زندگی مشترک، از هم شناخت نسبی به دست بیاورند و بدین طریق ضعف‌ها و قوت‌های خود و یکدیگر را شناسایی کنند و آگاهی خود را بالا برند تا با استفاده از این آگاهی‌ها بتوانند بسیاری از اختلافاتشان را از میان بردارند. این تفکر باید در هر یک از زوجین نهادینه شود که زندگی همیشه در آرامش مطلق یا در تلاطم مطلق نخواهد بود بلکه هر دو اینها در کنار هم به زندگی معنا و مفهوم می‌بخشد.

روزنامه «آرمان» در گفت وگویی با عنوان «محرومیت کودکان بی‌هویت از حقوق اولیه»، به نقل از مونیکا نادی حقوقدان و فعال حوزه کودکان می نویسد: در یکی دو دهه اخیر سیل عظیم ورود اتباع بیگانه به ‌شکل غیرقانونی به ‌کشور آثار منفی فراوان به ‌همراه داشته است. ازدواج‌های غیرقانونی اتباع بیگانه با زنان ایرانی و تولد فرزندان بی‌تابعیت حاصل از این ازدواج‌ها از بارزترین آثار منفی این نوع مهاجرت‌هاست.

از قول وی می خوانیم: «ماده976 قانون مدنی در بند چهار مقرر داشته کسانی که در ایران از پدر و مادر خارجی یا یکی از آنها در ایران متولد شده‌اند تبعه ایران محسوب می‌شوند.» بی‌شک تفسیر منطقی و موسع از این ماده، حکم بر ایرانی بودن فرزندان متولد در ایران از مادران ایرانی و پدران خارجی دارد. این در حالی است که فرزند متولد شده از مادر ایرانی و پدر خارجی در کشور ما ایرانی محسوب نمی‌شود، ضعف قوانین و فقدان مقررات جامع و مانع در این حوزه منجر به‌افزایش مشکلات برای این گروه از کودکان شده است.

روزنامه «آرمان» در گزارشی با عنوان «یک‌پنجم ایرانیان ناامنی روانی دارند»، می نویسد: حدود یک پنجم ایرانیان ناامنی روانی دارند؛ این مساله روز گذشته توسط وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی در مراسم افتتاح مرکز مشاوره تلفنی 1480 که با حضور استاندار تهران و رئیس سازمان بهزیستی انجام شد، مورد تاکید قرار گرفته است. بررسی‌ها نشان می‌دهد ایرانیان از نظر ابتلا به اختلالات روانی نسبت به دیگر مردم جهان وضعیت بد‌تری ندارند، اما مساله‌ای که اختلالات روانی در کشور ما را هشدار دهنده می‌کند، نرخ پایین مراجعه به روانشناس و روانپزشک برای درمان اختلالات روانی است.

در ادامه این گزارش که به قلم نگین باقری نوشته شد، آمده است: این روزها با پیشرفت فناوری، استرس، افسردگی، اختلال خواب و.... دامنگیر جامعه شده و ضربه شدیدی به سلامت روان افراد وارد کرده است، تا جایی که اگر تعادل بین بهداشت روح و جسم فراهم نشود، دیری نمی‌پاید که جامعه بیمار می‌شود، اما باید به این مساله هم پرداخت که بهداشت روانی مورد غفلت قرار گرفته و در واقع بسیاری از جرایم و آسیب‌های اجتماعی ریشه در همین مساله دارد. از سوی دیگر، گرانی خدمات مشاوره نیز سببب مغفول ماندن سلامت روان شده است، چرا که به حدی ارائه این خدمات گران است که همگان از پس آن بر نمی‌آیند.

روزنامه «خراسان» در گزارشی با عنوان «یک روز با زباله گردها»، نوشت: شب از نیمه گذشته ، دو بچه قد و نیم قد کنار سطل زباله ایستاده اند ،چند ظرف پلاستیکی بزرگ و مقداری نان خشک چند قدم آن طرف تر کنار پیاده رو روی زمین افتاده است. زن نیم نگاهی به بچه هایش دارد و باقی حواسش به زباله های داخل سطل است. چیزهایی را داخل سطل جابه جا می کند،بعددستش را از وسط زباله ها بیرون می کشد،جمع و جور می کندو روسری اش را روی سرش جابه جا می کند و به سمت بچه هایش برمی گردد. سر دختر بچه که پنج شش سال بیشتر ندارد، داد می کشد و بعد بلافاصله پسر بچه را که کمی بزرگ تر است، هل می دهد. نور تیر چراغ برق این قسمت از زندگی او را مثل روز روشن کرده است.

در ادامه این گزارش می خوانیم: سرما تا مغز استخوان آدم نفوذ می کند. جلو می روم وسلام می کنم ،سرش را بالا می آورد و دستش را از سطل زباله بیرون می کشد،بعد از کمی مکث ،می گویم که خبرنگار هستم واینکه قرار است درباره گوشه ای از درد و رنج زباله گردها گزارش تهیه کنم؛ زیاد روی خوش نشان نمی دهد.

روزنامه «اعتماد» در گزارشی با عنوان «٢٣ درصد در طیفی از ناامنی روانی قرار دارند»، نوشت: علی ربیعی، وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی با اشاره به اینکه ٧٣ درصد از عوامل کاهش عمر، مربوط به سبک زندگی و محیط است، گفت: «نتایج ‌مطالعات نشان می‌دهد ٥٣ درصد از علل مرگ، به شیوه زندگی، ٢١ درصد به عوامل محیطی، ١٦ درصد به وراثت و ١٠درصد به بهداشت برمی‌گردد و در حال حاضر 23.4 درصد جمعیت ١٥ تا ٦٤ ساله کشور در طیفی از ناامنی روانی قرار دارند که در این میان زنان بیشترین آسیب‌ را دیده‌اند و اگر این برآورد صحت داشته باشد، یعنی از هر پنج نفر یک نفر در این طیف قرار دارد.»

در ادامه می خوانیم: هشدار ربیعی در حالی است که بنا بر نتایج مطالعه‌ای که سازمان بهزیستی کشور بر ١٥٠ کودک کمتر از ١٧ سال دچار اعتیاد و دارای والدین معتاد ساکن استان سیستان و بلوچستان انجام داده، 9.3 درصد کودکان، مادران معتاد و 3.7 درصد، پدران معتاد داشته‌اند.