سهیل سنایی: در حالی که برگزاری هفتمین دوره حراج ملی ایران در شامگاه جمعه گذشته با جنجال همراه شده است، قرار است تنها به فاصله هفت روز از آن حراج، شانزدهمین دوره حراج تهران نیز جمعه همین هفته برگزار شود.

در این حراج ها آثار متعددی از هنر ایران در دوران قدیم یا معاصر عرضه می شود که در کنار مستقبلین زیادی که به خود جذب می کند، منتقدین کمی هم ندارد. موافقین برگزاری حراج ها به گردش مالی بالای ناشی از عرضه این آثار هنری اشاره می کنند که می تواند تکان مهمی به بازار هنر کشور بدهد اما منتقدین، چوب حراجی که به این آثار می خورد را غیر قانونی و باعث تسهیل خروج آنها از کشور یا نگهداری آثار پر ارزش در شرایط نامناسب می دانند. این انتقادها جدای از شائبه اصالت آثار عرضه شده است که معمولاً در هر دوره باعث حرف و حدیث هایی می شود.

اما بعد از آنکه روز جمعه هفته گذشته هفتمین دوره حراج ملی ایران با فروش ۴۲ میلیارد و ۴۲۴ میلیون تومان آثار هنری که بعضاً منسوب به دوره‌های‌ صفوی و قاجار هم بودند به کار خود پایان داد، وزارت میراث فرهنگی رسماً به برگزاری این حراج اعتراض کرد. این وزارتخانه اعلام کرد هیچ مجوزی برای این حراجی از سوی این وزارتخانه صادر نشده و موضوع درحال بررسی است. همزمان، سرپرست اداره کل موزه‌ها و اموال منقول تاریخی و فرهنگی هم اعلام کرد که هفتمین دوره حراج ملی هیچ مجوزی ازسوی این اداره کل نیز دریافت نکرده است. این در حالی است که مسئولان حراجی می گویند از ارشاد مجوز گرفته اند و این مسئله نشان می دهد که این رویداد اجازه قانونی برای فعالیت داشته است.

البته به نظر می رسد هشدار مسئولان میراث فرهنگی درباره برگزاری چنین حراج هایی بسیار فراتر از چیزی به نام «مجوز» و نگرانی از بابت قاچاق آثار هنری فروخته شده به خارج از کشور باشد.

پیش از آغاز هفتمین دوره حراج ملی ایران ، ۱۰ اثر با قیمت پایه بالای یک میلیارد تومان برآورد شدند و بیشترین قیمت تخمین زده شده به مجموعه قلمدان و پاکت‌نامه (۲۱ قلمدان و ۲ پاکت نامه) با قیمت ۵ میلیارد و ۵۰۰ میلیون تومان اختصاص داشت که در نهایت ۹ میلیارد و ۶۰۰ میلیون تومان فروخته شد.

در این حراجی همچنین پرده قلاب‌دوزی اصفهان متعلق به دوره قاجار با کمینه ۱۰۰ و بیشینه ۱۲۰ میلیون تومان ارائه شد که ۱۳۰ میلیون تومان به فروش رفت. در چوبی متعلق به کارگاه میرزا آقا امامی نقاش شهیر اصفهان در اواخر دوره قاجار نیز با کمینه ۲ میلیارد و ۵۰۰ میلیون تومان و بیشینه ۳ میلیارد تومان ارائه شد که ۶ میلیارد تومان چکش خورد. وزارت ارشاد معتقد است اگر سرانجام این آثار مهم تاریخی در آن سوی مرزها رقم بخورد خسارت بزرگی نصیب ایران خواهد شد.

در این میان، شانزدهمین دوره حراج تهران نیز روز جمعه دهم تیرماه برگزار می شود و دو اثر نقاشی متعلق به اوایل دهه ۱۳۴۰ و سال ۱۳۹۵ هر دو اثر با کمینه و بیشنیه ۶ تا ۷ میلیارد تومان به عنوان گران ترین آثار این دوره چکش خواهند خورد. در این دوره از حراج۱۲۰ اثر حضور دارد  که ۱۸ اثر با کمینه و بیشینه بالای یک میلیارد تومان قیمت‌گذاری شده‌اند.

۲۴ دی ماه سال ۱۴۰۰ پانزدهمین دوره حراج تهران با عنوان «هنر معاصر ایران» با مجموع فروش ۱۵۸ میلیارد و ۸۹۰ میلیون تومان به کار خود پایان داد و مجسمه «شاعر نشسته» پرویز تناولی به قیمت ۱۴ میلیارد و ۶۰۰ میلیون تومان رکورد حراج را از آن خود کرد.