سهیل سنایی: اگرچه کشورهای اروپایی از حالا به فکر زمستان سختی هستند که روس ها با تحریم صادرات گازشان برای آنها رقم خواهند زد اما چیزی که فعلاً در قاره سبز طوفان به پا کرده، تبعات ناشی از شراره های داغ خورشید است.

موج گرمای شدید در اروپا از هفته گذشته آغاز شده و کشورهای زیادی را تحت تأثیر قرار داده است. در این مدت، انگلستان، فرانسه، اسپانیا و پرتغال بی سابقه ترین گرما در تاریخشان را تجربه کرده اند. گفته شده در اسپانیا دمای 45 درجه سانتیگراد ده ها کشته برجای گذاشته است و شهر سویل در این کشور به دومین شهر گرم جهان بعد از اهواز در ایران تبدیل شده است. در فرانسه هم به گفته سازمان هواشناسی این کشور، گرمای بیش از ۴۰ درجه‌ای در غرب فرانسه کلیه رکوردهای ثبت شده در این زمینه را فرو ریخته است.

در انگلستان پیش بینی ها حاکی از آن است که دمای هوا در هفته جاری ۱۰ تا ۱۵ درجه گرم تر از حالت معمول شود و حتی برای اولین بار به ۴۰ درجه سانتیگراد نیز برسد. بالاترین دمایی که تاکنون در این کشور به ثبت رسیده دمای 7/38 درجه سانتیگراد در سال ۲۰۱۹ در باغ گیاهشناسی کمبریج بوده است.

در پرتغال نیز دمای هوا در آخر هفته گذشته به ۴۴ درجه سانتیگراد رسید و به آتش سوزی‌های جنگلی در این کشور دامن زد. آتش سوزی هایی که البته دامن دیگر کشورهای اروپایی  را نیز گرفته است.

آتش به جان قاره سبز

هزاران نفر از ساکنان و مسافران مناطق مختلف فرانسه، اسپانیا و پرتغال به دلیل وقوع آتش‌سوزی‌های مختلف جنگلی که تحت تأثیر وزش باد شدید و خشکی هوا بر شدت آن افزوده شده است، مجبور به فرار از محل زندگی‌ خود شده‌اند.

طی روزهای گذشته تنها در مناطقی از جنوب غرب فرانسه بیش از ۱۱ هزار نفر مجبور به ترک خانه های خود شده‌اند.  با گسترش شعله‌های آتش و عبور آن از مرز اسپانیا، به ساکنان مناطق روستایی کشور پرتغال نیز گفته شده که خانه‌های خود را تخلیه کنند.

در اسپانیا موج گرما سبب بروز آتش‌سوزی‌هایی در برخی پارک‌های طبیعی و مناطق جنگلی شد و بیش از ۳ هزار نفر از یک پارک تفریحی در مرکز این کشور به دلیل آتش‌سوزی شدید در نزدیکی این محل تخلیه شده‌اند. کارشناسان اسپانیایی می گویند احتمال رسیدن دمای هوا در این کشور به 50 درجه سانتیگراد هم دور از ذهن نیست.

از ماست که بر ماست

سازمان فضایی ایالات متحده (ناسا) اعلام کرده تابستان سال ۲۰۲۲ موج گرما در جهان و از جمله در اروپا رکورد زده است. این گرمای بی سابقه ناشی از پیامد مستقیم گرمایش جهانی است. سازمان ملل متحد روز جمعه خواستار «اقدام فوری» از سوی همه کشورهای جهان برای مقابله با خشکسالی و بیابان‌زایی جهت جلوگیری از وقوع «فاجعه انسانی» شد. این در حالی است که تعدد، افزایش و طولانی شدن امواج گرما، که انتشار گازهای گلخانه‌ای به تشدید آن دامن می‌زند نشان دهنده تبعات آشکار تغییرات آب و هوایی و گرم شدن کره زمین است.

دانشمندان همچنین از آتش سوزی‌های گسترده تا سیبری، آب شدن یخ ها در قطب شمال، خشکسالی، رکوردهای متعدد دمای ثبت شده در تمام قاره‌ها، طوفان‌ها و سایر رویدادهای شدید آب و هوایی به عنوان دیگر تبعات این پدیده خطرناک نام می‌برند.

امسال و با شروع فصل تابستان، در آمریکا هم گرمای بی سابقه ای گزارش شده است. دما در شهرهای شمال غربی اقیانوس آرام به اندازه ای رسیده که از سال ۱۹۴۰ که برای نخستین بار دمای هوا ثبت شده، بی سابقه بوده است. ‌گرمای شدید هوا در کانادا نیز در هفته‌های اخیر جان بیش از یکصد نفر را گرفته است.

اما در شرایطی که دما در نیمکره شمالی به شدت و به شکلی بی سابقه افزایش یافته است، کارشناسان هواشناسی آژانس هواشناسی ملی انگلستان اعلام کرده اند الگوهای آب و هوایی که آنها برای سال 2050 در این کشور پیش بینی کرده بودند به شکل غیرقابل باوری در هفته جاری اتفاق خواهد افتاد تا نشان داده شود گرمای شدید هوا با این جزیره که آب و هوای خنکی دارد چه کرده است.

دردسرهای اروپایی

بعد از حمله روسیه به اوکراین و جبهه گیری اروپا علیه حکومت پوتین، روس ها تهدید کرده اند اگر اروپا تحریم های اعمال شده علیه این کشور را لغو نکند، صادرات گاز به آن قاره را به حالت تعلیق در خواهد آورد. اروپا که معمولاً با زمستان های سردی دست و پنجه نرم می کند نیازمند گاز روسیه است و در صورت ادامه دار بودن شرایط فعلی معلوم نیست ساکنان کشورهای اروپایی قرار است در زمستان امسال چگونه محل های سکونتشان را گرم کنند.

همه این وقایع نشان می دهد ظاهراً تابستان و زمستان قاره سبز در سال جاری میلادی، هم از طرف آسمان و هم از طرف همسایه قدرتمند این قاره به شکل تصورناپذیری در حال رقم خوردن است.