دریا قدرتی پور: در کنار عواقب اکوسیستمی و اجتماعی خشکی زاینده رود، باید سرمایه گریزی را هم به لیست تهدیدات خشک شدن این رودخانه و به طور کلی کم آبی در استان اضافه کنیم.

حالا دیگر رصد سرمایه گریزی از اصفهان کار سختی نیست. اگر تا قبل از این با شیب ملایم سرمایه گریزی از اصفهان به دلایلی همچون بروکراسی های اداری و قوانین عجیب و غریب روبرو بودیم حالا شاخ و شانه کشیدن خشکسالی هم به این موضوع دامن زده است.

این درحالی است که تا قبل از اینکه کرونا بیاید و بسیار پیش تر از آن، زمزمه های فرونشست در اصفهان دهان به دهان بچرخد، وضعیت سرمایه گذاری در اصفهان در حال هموار شدن بود و مسئولان اصفهانی نوید بهار سرمایه گذاری در اصفهان را می دادند. شعارهایی که کم کم داشت رنگ واقعیت به خود می گرفت اما پس لرزه های فرونشست و خشک شدن 98 درصدی تالاب گاوخونی باعث شد که سرمایه گذاری در اصفهان به چالش کشیده شود. جذب سرمایه هایی که با نبود آب زیر سوال رفت و گردشگری سیبل خشکسالی شد.

صنعت،گردشگری و محیط زیست در اصفهان همواره سه ضلعی بوده که اصفهان را به عنوان قطب گردشگری و صنعت کشور به شهرت رسانده ولی حالا یک ضلع این مثلث که نقشی استراتژیک در قوت بخشیدن به دو ضلغ دیگر دارد می تواند اصفهان را با چالش های جدی روبرو کند و با نبود این رودخانه انتظار افت ورود گردشگران به اصفهان هم دور از ذهن نیست؛ چالشی که حالا نمایندگان مجلس و برخی از مسئولان شهری را واداشته تا به این موضوع واکنش نشان بدهند. از جمله افرادی که بیشترین دغدغه را راجع به این موضوع داشت، موسوی لارگانی، نماینده مردم فلاورجان است  که تا کنون چند دوره نماینده مجلس بوده است.

او که تا پیش از این علل سرمایه گریزی از اصفهان را بروکراسی های پیچیده برشمرده بود حالا با توجه به گفته های قبلی اش به موضوع دیگری هم اشاره می کند. اینکه سوء مدیریت ها در اصفهان باعث شده تصویری که از اصفهان نشان داده می شود واقعی نباشد:« اصفهان ظرفیت های زیادی برای سرمایه گذاری دارد اما به این علت که همواره جزو استان های برخودار شناخته شده توجهی به آن نشده است و از سوی دیگر سرمایه گذاران تمایلی به سرمایه گذاری در این استان ندارند و سر از استان های دیگر درمی آورند.»

او به صراحت در سخنانش اعلام کرده که حال اصفهان خوب نیست و غم محقق نشدن وعده‌هایی که در سال‌های گذشته داده شده سنگین است:«نرخ متوسط بیکاری در اصفهان نسبت به آمار کشوری بالاتر است و بخش کشاورزی استان هم، نیمه تعطیل شده و کمبود آب و خشکی زاینده رود تالاب گاوخوبی را خشکانده است.»

همسو با این کرسی نشین مجلس، محمدرضا فلاح نماینده اصفهان در شورای عالی استان‌ها نیز در واکنش به خشک شدن زاینده رود، چندی پیش با انتقاد از اینکه برخی فکر می کنند که این رودخانه تنها مختص به اصفهان است گفت: « زاینده رود یکی از مهم‌ترین آثار تاریخی و رگ حیاتی ایران است که اگر آسیب ببیند در اصل ایران دچار مشکل و آسیب شده است؛  این رود می‌تواند از هر جهت برای کشور آورد داشته باشد که یکی از آنها اشتغال زایی  و رونق و  گردشگری  کشور است.»   

این اولین بار نیست که درباره سرمایه گریزی اصفهان صحبت می شود و پای خشکسالی هم به میان آمده است.

6 سال پیش در چنین روزهایی که زاینده رود دچار خزان و خشکی شده بود، استاندار وقت برخی دلایل نبود سرمایه گذاری در اصفهان را خشکسالی اعلام کرد  و به صراحت گفت که باید  از دیدگاه های سنتی بیرون بیاییم و با نگرشی جدید به سرمایه های اصفهان نگاه کنیم.

 به نظر زرگرپور، دلیل اصلی که اصفهان را سرمایه گریز کرده این است که این استان دچار یک اقتصاد تک بعدی شده است و همه چیزش به صنعتی گره خورده که با نداشتن آب رو به ورشکستگی رفته است.

تغییر سیاست های سرمایه گذاری، تسهیل فضای کسب و کار، ايجاد فضایی امن برای سرمايه‌گذاری و فراهم آوردن زمينه‌های لازم برای رشد و شكوفايی در اقتصاد و عبور از اقتصاد تک بعدی راه حل هایی است که کارشناسان پیش پای اصفهان می گذارند تا این استان در نبود آب، بازنده جذب سرمایه گذار نشود.

بعد از کمتر از یک دهه حالا دوباره بحث خشکسالی و نبود آب و در نتیجه فرار سرمایه ها از اصفهان پررنگ شده است.  به اعتقاد کارآفرینان اصفهانی، این استان با وجود خشکسالی و مشکلات عدیده ای که دارد باز هم می تواند در جذب فرصت ها و شناسایی پتانسیل ها موفق عمل کرده و در نبود آب هم سرمایه هایش را بالفعل کند.

جعفر ذره بینی، یکی از کارآفرینان اصفهان است که سال ها قبل در اتاق بازرگانی نقش آفرینی می کرده است و همواره اصفهان را دارای نقاط قوت زیادی در جذب سرمایه گذار دانسته است:« اصفهان از لحاظ مالیات، سهم تعیین کننده ای دارد و صنعت در این شهر 20 تا 30 درصد اضافه تر مالیات پرداخت می کند، ولی در مقابل احترامی برای صاحب صنعت وجود ندارد و اصفهانی ها به سرمایه گذار به عنوان فردی زالو صفت می نگرند، فرار سرمایه ها ناشی از کم لطفی مسئولان اصفهانی به بخش خصوصی است، امری که در شهرهای دیگر کمتر دیده می شود.وقتی ما سرمایه گذار را تشویق کنیم، او هم تشویق می شود که با تولید بیشتر، اشتغال ایجاد کند و این دیگر ربطی به خشکسالی ندارد.»

او با اعتراض به اینکه شاهرگ حیاتی اقتصاد اصفهان را برای ورود سرمایه گذاران بسته اند تاکید می کند: «بخش خصوصی وظیفه خود را به خوبی می داند و در این راه اگر از حمایت های لازم برخوردار باشد، گام های وسیعی برمی دارد ولی متاسفانه اکنون اخلاق از جامعه رخت بربسته و هم اکنون کسانی به عنوان سرمایه گذار قد علم کرده اند که فقط پول ها را از بانک ها خارج می کنند، ولی سرمایه گذار واقعی نیستند و به تاریخ باید پاسخ بدهند.»