دریا قدرتی پور: نان در سفره کارگران نانوا به اندازه کافی نیست. حقوقشان کمتر از پایه است و معیشتشان با مشکل روبه رو شده است. به گفته کسانی که در این شغل هستند، از سال ها پیش حقوق کارگران نانوا افزایش نیافته و این موضوع باعث شده که این قشر به سختی نان را بر سر سفره هایشان ببرند.

هم اکنون حقوق یک کارگر نانوا روزی حدود 150 هزار تومان است که با احتساب چهار تعطیلی در ماه به چهار میلیون تومان هم نمی رسد، این در حالی است که با حذف ارز 4200 تومانی، درد و رنج کارگران خباز بیشتر شده است و تنور زندگیشان دیگر گرم نیست.

حالا آنها نسبت به وضعیت دستمزد خود اعتراض دارند و دریافتی خود را ناعادلانه می‌دانند، کارگرانی که در برخی از مناطق کشور حتی از دستمزد ثابت روزانه هم محروم بوده و دستمزدشان بر اساس تعداد فروش نان است.

قصه ناتمام آتش و تنور، داستان زندگی کارگرانی است که قوت غالب سفره ها را تأمین می‌کنند اما تنور و سفره آنها هُرم چندانی ندارد و برای آنها نان را از هر طرف بخوانی درد است. مسائل و مشکلات کارگران خباز یکی‌دوتا نیست؛ کارگرانی که باید رنج گرانی را تحمل کنند اما بهره‌ای از افزایش دستمزد ناچیز سالانه کارگران نمی‌برند و همین می شود که به همان لقمه نانی که کارفرمایان در سفره هایشان می گذارند بسنده کنند.

ثابت ماندن نرخ نان و افزایش هزینه های جاری نانواها موضوعی است که کارفرمایان را نیز حق به جانب کرده است. آنها می گویند قیمت فعلی نان پاسخگوی مخارج آنها نیست و بنابراین نمی توانند دستمزدهای کارگرانشان را افزایش دهند.

در مقابل آنها کارگرانی هستند که معتقدند یکه تازی قیمت ها و افزایش بی رویه قیمت کالاهای اساسی باعث شده که آنها در معیشتشان با مشکل مواجه شوند.

به گفته یکی از این کارگران، قیمت ها چند برابر شده اما مزد کارگران هنوز جزئی است و این شرایط باعث شده که بسیاری از کارگران شغل خود را تغییر دهند.

به عنوان مثال، براساس نرخ‌نامه رسمی، قیمت نان بربری ماشینی آزاد به شکل میانگین 5 هزار تومان است و این قیمت برای نان های یارانه ای برابر با 2500 تا 3 هزار تومان است. اما این نرخ ها برای نانوایان آنطور که باید و شاید به صرفه نیست و همین باعث می شود که از دستمزد کارگر کم گذاشته شود. بماند که در برخی از این نانوایی ها تخلفاتی انجام می شود که منفعت صاحبانشان را در پی دارد اما برای کارگران سودی ندارد.

دستمزدها مناسب نیست

ابوالفضل صاحبقرانی، رئیس انجمن صنفی کارگران خباز مشهد از جمله کسانی است که از نزدیک دستی بر آتش این موضوع دارد و معتقد است که با توجه به تورم موجود، دستمزد کارگران نانوا چندان دندانگیر نیست. دستمزدی که طبق مصوبات در نظر گرفته می شود و هر کدام از کارگران خباز، برای هر پنج شغل «خمیرگیر»، «چونه‌گیر»، «شاطر»، «ناخن‌زن»، «نان‌گیر» که در یک کارگاه خبازی وجود دارد، دستمزدی درنظر گرفته شده است که متناسب نبوده و هر چقدر هم که یک کارگر خباز کار کند نمی تواند گلیمش را از آب دربیاورد.

به گفته وی، باوجود مصوبه افزایش 57/4 درصدی حداقل دستمزد شورای عالی کار برای کارگران، از سال جاری حقوق روزمزدی کارگران خباز افزایش نیافته است.

صاحبقرانی با اشاره به طرح جدید یارانه نان و به کار گرفته شدن کارتخوان‌های دولتی گفت: دولت قرار است به صاحبان نانوایی‌ها در جهت ساماندهی یارانه نان و با قراردادن این کارتخوان‌ها 15 درصد از منابع صرفه‌جویی یارانه‌ای را اختصاص دهد اما در عین حال هیچ رقمی برای کارگران خباز در نظر نگرفتند.

مشخص نبودن معیار مشخص و تعریف نشده برای کارگران خباز اکنون باعث شده که این کارگران از لحاظ میزان دستمزد در مضیقه باشند.

این در حالی است که بر اساس ماده 41 قانون کار، شورایعالی کار، دستمزد کارگران را بر اساس نرخ تورم و سبد معاش خانوار تعیین می کند اما این موضوع تا کنون شامل حال کارگران نانوا نشده است و دستمزدهایشان نه تنها سالانه افزایش نیافته بلکه تنها بر اساس میزان فروش نان تعیین می شود.

در حالی که هر روز مخارج زندگی بیشتر می شود ولی کارگران خبازی‌های کشور نسبت به نحوه افزایش حقوق خود شاکی هستند و این روند را غیرقانونی می‌دانند. آنها معتقدند افزایش حقوق کارگران براساس افزایش قیمت نان معنا و مفهومی ندارد و در صورت گران شدن قیمت نان، بازهم این کارگران  هستند که آسیب می‌بینند.