دریا قدرتی پور: خط های سرخ و منظم روی بازوی دخترک برای او معنی خاصی دارد؛ اختلالی که او را تا آنجا پیش برده که به خودش آسیب بزند؛ ردهای منظم خون خشک شده روی دست او نشانه هایی از تیغ اندازی است. ناهنجاری که خیلی وقت است در بین نوجوانان بورس شده و آنها با این کار ورق بلوغ خود را رو می کنند.
به طور میانگین اگر بخواهی قدمت سنی شان را حساب کنی بین 12 تا 15 ساله هستند، قشری که بدون هیچ ابایی می گویند این کار اسمش «خون بازی» است. اصطلاحی که آنها خودشان اختراعش کرده اند و به این شکل به قول خودشان با آن به آرامش می رسند.
به گفته روان شناسان، خون بازی یک سرگرمی، تفریح یا بازی مرگبار است که در میان نسل های جوان رواج پیدا کرده است. خون بازی یک نوع بازی فکری-تخیلی است که عوامل زیادی دارد. این بازی در نوجوانان با خراشیدن دست و پای خود با ابزاری مثل تیغ، کاتر یا هر شیء تیزی صورت می گیرد و نوع دیگر آن نیز کشیدن خون خود به وسیله سرنگ است که مجدداً آن خون کشیده شده به بدن تزریق می شود.
دختران نوجوان ایرانی بیشتر در خطر این نوع بازی ها هستند. این ورطه هولناک از اواسط دهه 80 شروع شد و در مراحل ابتدایی به شکلی نامحسوس قشر نوجوان را هدف قرار داد ولی هر چه پیش رفت شدیدتر شد و امروز شاهد اثرات مخرب خون بازی دختران جوان در بیمارستان های اعصاب و روان هستیم که با این بازی، قصد خودکشی داشته اند و همین عاملی می شود که برخی از آنها دیگر روی زندگی را نبینند و زندگیشان ختم شود به کاور خاکستری رنگ پزشکی قانونی.
مبینا بنیاسدی، جامعه شناسی است که معتقد است خونبازی یا به تعبیری خودزنی شاید برای پدیدههای دیگری هم به کار برود اما آنچه مدنظر این گروه از نوجوانان است خط انداختن با تیغ بر روی پوست دست و پاست.
به گفته این آسیب شناس، اگر دستهای نوجوانانی را که خونبازی میکنند ببینید پر است از خطوط عمیق و سطحی تیغ که تازه یا کهنهاند. بسته به ماجرایی که وادارشان کرده تا این کُنش را انجام بدهند تعداد خط انداختنها متفاوت است و حتی شاید تنها به دست و پا اکتفا نکنند و جاهای دیگر بدنشان را هم بخراشند و خطرناکتر اینکه ممکن است برای عمیقتر زدن وسوسه شوند.
بنی اسدی، در این رابطه می گوید: مسئله این است که وقتی کودک یا نوجوان این کار را می کند اصلاً قصد خودکشی و آسیب رساندن به خود را ندارد و فقط برای رسیدن به اهدافش این کار را انجام می دهد و به قسمتی از بدن خود آسیب جزئی وارد می کند بدون اینکه رگ های او دچار آسیب شوند در واقع این یک روش غیرمنطقی برای رسیدن به خواسته و اهداف است.کودک یا نوجوانی که در شرایط بدی زندگی می کند و از نظر خانوادگی اوضاع مناسبی ندارد، فردی است که بیشتر از سایر همسن و سالان خود دست به خودزنی و خون بازی می زند. کودکی که در خانواده ای سرشار از بی مهری زندگی می کند و مدام شاهد دعوای پدر و مادر است از کمبود محبت رنج می برد و تمام خشم خود را با کشیدن تیغ بر روی دست و بدن خود جبران می کند.
بررسیها نشان میدهد تأثیر عمیق ارزشهای فرهنگی حاکم بر جامعه، باعث می شود که نوجوان از وضعیت ظاهر جسمانی خود چندان راضی نباشد. مسئله ای که به خصوص در دوران بلوغ رخ می دهد. یعنی نوجوانان به شدت نسبت به تصویری که از بدن خود میبینند حساس میشوند. تحقیقات متعددی در زمینه رابطه میان بلوغ، تصویر از بدن و عزتنفس نوجوانان نشان میدهد دخترانی که نسبت به شکل ظاهری بدن خود یا وزن خود ابراز نارضایتی کردهاند، نسبت به آنان که تصویر مثبتی از بدن خود در سر داشتند، از عزتنفس پایینتری برخوردار بودند. افراد جوان که مرحله بلوغ خود را پشتسر میگذارند، معمولاً تلاش میکنند تا خود را هر چه بیشتر به شرایط ایدهآل الگوهای فرهنگی که از سوی رسانههای جمعی تبلیغ میشوند نزدیک کنند.
اما ناهنجاری، مشکلات و ناراحتیها زمانی آغاز میشود که دوران بلوغ به خوبی سپری نشده و نوجوان با تغییرات مورد نظر در بدن خود نمیتواند به درستی کنار بیاید. خونبازی و ایجاد خراشهای ناهنجار بر بدن نیز میتواند نوعی بیگانگی با بدن باشد، بدنی که نه شرایط اجتماعی و نه آموزشها و فضای خانواده نتوانسته این بیگانگی را از بین ببرد.
زندگی روزمره نوجوانان را که بررسی کنید خواهید دید که نسبت به نسلهای گذشته خود مشارکت کمتری در جامعه و حتی خانواده دارند. این مشارکت اگرچه به واسطه تغییرات نسلی و شرایط اجتماعی رخ داده منجر به بروز رفتارهایی مانند خونبازی یا خودزنی نیز شده است. فعالیت امروز نوجوانان بیشتر محدود شده به مدرسه و فعالیت در شبکههای اجتماعی. بسیاری از زمان روزانه نوجوانان امروزی صرف بازیهای کامپیوتری و پیگیری سریالهای تلویزیونی میشود و همین امر تعامل آنها را با جامعه به شدت کاهش داده است. این در حالی است که حضور در اجتماع و اعتماد به نفس و هویتی که به واسطه این حضور نصیب نوجوانان میشود آنها را از بسیاری رفتارهای هنجارشکنانه دور نگه میدارد.
شاید وقت آن رسیده که پدیده تغییر نوجوان در هنگام بلوغ را به رسمیت شناخت و با نگاه پژوهشگرانه، علمی و میانرشتهای دلایل ریز و متعددی را که در اعماق این پدیده پنهان است کنکاش کرد و با روشن شدن زوایای مختلف راهحلهایی برای آن پیدا کرد.
بازگشت به ابتدای صفحه
ارسال به دوستان
پیشنهاد سردبیر
ارسال نظر
ایمیل مستقیم: info@nesfejahan.net شماره پیامک:۳۰۰۰۷۶۴۲ شماره تلگرام:۰۹۱۳۲۰۰۸۶۴۰