بقایای معماری مسکونی در سومین مرحله از طرح بازنگری و کاوش تپه‌های سیلک کاشان در قسمت جنوبی این میراث باستانی کشف شد.

نزدیک به ۹۰ سال پیش بود که در پی جاری شدن سیل در زمین‌های کشاورزی کاشان، بقایای تمدنی کشف شد که کاوش‌های باستان شناسی و بررسی ابزارآلات و سفالینه‌هایی متفاوت از ابزار‌های کنونی تایید کرد حدود هشت هزار سال قدمت دارد و از دوران روستانشینی تا دوران ماد میزبان مردمان باستان بوده است.

در سال‌های ۱۳۸۰ تا ۱۳۸۵ هیئت باستان‌شناسی ایرانی به سرپرستی صادق ملک شهمیرزادی باردیگر سیلک را کاوش و یافته‌های قبلی را بازنگری کرد که نتایج این پژوهش‌ها در چندین جلد کتاب به چاپ رسید. مرحله سوم طرح بازنگری سیلک توسط گروه باستان‌شناسی دانشگاه کاشان به سرپرستی جبرائیل نوکنده و جواد حسین زاده برای کشف یافته‌های جدید معماری و داده نگاری در تپه‌های سیلک از شهریور امسال آغاز شد.

جبرئیل نوکنده، رئیس موزه ملی ایران هدف از اجرای فصل جدید کاوش و طرح بازنگری را روشن سازی و آگاهی از بقایای معماری مسکونی هزاره چهارم پیش از میلاد عنوان کرد و گفت: در این فصل کاوش به یافته‌های جدیدی از جمله شواهدی از فن مدیریت و نظام اداری تپه سیلک و داده‌های جدید دیگری دست یافتیم. به گفته او، این فصل کاوش به مدت پنج سال با همکاری دانشگاه کاشان ادامه می‌یابد.

جواد حسین زاده ساداتی استاد گروه باستان‌شناسی دانشگاه کاشان و مدیر پایگاه میراث فرهنگی سیلک هم از کشف یافته‌های جدید معماری در محدوده تاریخی تپه سیلک به همت گروه باستان شناسی دانشگاه کاشان خبر داد.

او با اشاره به اجرای مرحله سوم طرح بازنگری سیلک افزود: دوره سوم طرح با همکاری دانشگاه کاشان و موزه ملی ایران در محوطه باستانی سیلک از اول شهریور تا هفتم مهر اجرا شد. مدیر پایگاه میراث فرهنگی سیلک، با بیان اینکه این منطقه به عنوان محدوده مسکونی سیلک، حدود ۲۰ سال پیش هم کاوش شده بود، اظهار کرد: در فصل جدید، کاوشگران توانستند به دو جنبه از حیات مردمان در این منطقه مربوط به پنج هزار و ۷۰۰ سال پیش از میلاد دست پیدا کنند.

به گفته حسین زاده ساداتی، یکی از جنبه‌های کاوش بحث معماری مردم این منطقه است که پژوهش‌ها و یافته‌های جدید، نشان داد مردم این منطقه به شدت در حوزه مواجهه و سازگار شدن با محیط زلزله خیز منطقه ایران فعال و در مورد مخاطرات طبیعی پویا و آگاه بودند.

او توضیح داد: در موضوع ویژگی‌های شاخص معماری و بحث استحکام بخشی حین و پس از زلزله، با معماری شاخص خشتی و فضایی روبرو هستیم.

مدیر پایگاه میراث فرهنگی سیلک، کشف حدود ۵۰ اثر مهر را از دیگر یافته‌های این کاوش‌های پژوهشی عنوان و اضافه کرد: این یکی از کشفیات بزرگ باستان شناسی است که ما را از روابط اجتماعی جوامع هزاره چهارم پیش از میلاد آگاه می‌کند.

کشف خانه و مجموعه اتاقی متعلق به یک خانواده یا گروه خانوادگی برجسته در دوره خود از دیگر مواردی بود که حسین زاده ساداتی، در مورد آن سخن گفت و ادامه داد: با توجه به نتایج کاوش‌های طرح اولیه بازنگری سیلک توسط شادروان دکتر ملک شهمیرزادی که طی آن دخُمره‌های ذخیره بزرگ با تزیینات بسیار شاخص و برجسته در همین قسمت انباری مانند پیدا شد به نظر می‌رسد با یک مجموعه معماری متعلق به خانواده‌ای سرشناس در دوره خود مواجه هستیم.

او توجه به زیبایی شناسی را از ویژگی‌های دیگر مردم سیلک خواند و افزود: دیواری که با اندود اخرا کشف شده، توجه مردم شش تا هفت هزار سال قبل به زیبایی و اهمیت آن به خصوص در زندگی روزمره آن‌ها را نشان می‌دهد.

مدیر پایگاه میراث فرهنگی سیلک، همچنین به پیدا شدن ابزار سنگی و تعدادی آثار فلزکاری و حفره فلزکاری در کاوش‌های فصل جدید اشاره کرد و گفت: در فصل آینده کاوش‌ها می‌توان به ابعاد بیشتری از نظام اجتماعی مردم این منطقه دست یافت.

حسین زاده ساداتی یادآور شد: در مجموع به نظر می‌رسد پس از دو فصل کاوش یکی در دوره اول طرح بازنگری سیلک که ۲۰ سال پیش یعنی در سال ۸۲ و بار دیگر امسال سراغ این محدوده رفتیم با یک واحد مسکونی متعلق به خانواده‌ای سرشناس از چند هزار سال قبل از میلاد، مواجه هستیم.