خورشید کیایی: درست دو هفته مانده به كنكوری تازه، حالا همه نگران تكرار اتفاق بی‌سابقه سال پیش هستند، نگرانی هایی که چندان هم بی دلیل نیست؛ به این خاطر که هنوز کنکور برگزار نشده اما در سایت ها و کانال ها سئوالات امتحانات نهایی لو رفته است.

داستان تقلب ها و لو رفتن سئوالات از آنجا شروع می‌شود که شورای عالی انقلاب فرهنگی در مرداد ماه 1400 با یک مصوبه کنکوری اعلام کرد که سهم نمره کل سابقه تحصیلی داوطلبان کنکور برای پذیرش در دانشگاه‌ها از سال تحصیلی 1402 و بعد از آن، با توجه به سابقه تحصیلی موجود و مرتبط در نمره کل نهایی، 60درصد با تأثیر قطعی و مابقی 40 درصد سهم آزمون اختصاصی خواهد بود.

این مصوبه که در جلسه 843 شورای عالی انقلاب فرهنگی به تصویب رسید به این معنا بود که پس از چند سال تأثیر مثبت نمرات نهایی در کنکور، حالا وقتش رسیده است که از سال 1402 نمرات امتحانات نهایی 60 درصد در نتیجه قبولی در دانشگاه‌ها تأثیر قطعی داشته باشند.

با این مصوبه اهمیت نمرات امتحانات نهایی چند برابر شد؛ تا آنجا که وزارت آموزش و پرورش ناچار شد تا دانش آموزانی که سال‌های قبل در امتحانات نهایی شرکت کرده بودند بتوانند مجدداً در امتحاناتی تحت عنوان آزمون‌های ترمیم معدل شرکت کنند. از آنجا که امتحانات نهایی و نمره حاصل از این امتحانات در سرنوشت داوطلبان کنکور اثرگذار شده است؛ وزارت آموزش و پرورش از ابتدا قول داد این آزمون‌ها به خوبی برگزار شود.

اما این اتفاق نیفتاد و در اولین روز برگزاری آزمون‌های ترمیم نمرات نهایی برای داوطلبان کنکور و دانش آموزان پایه دوازدهم که قصد داشتند با برگزاری یک آزمون دیگر نمرات دروس نهایی خود را بهبود بخشند، در آزمون درس ریاضی رشته تجربی در حالی که هنوز دقایقی از شروع آزمون نگذشته بود سئوالات در فضای مجازی منتشر شد و چند دقیقه بعد پاسخ و کلید این آزمون در کانال‌های تلگرامی در دسترس قرار گرفت، این در حالی بود که هنوز داوطلبان سر جلسه آزمون بودند.

حالا با لو رفتن سئولات امتحانات نهایی این شائبه برای داوطلبان کنکور ایجاد شده که کنکور سال 1402 نیز باز دوباره مانند سال قبل دچار ناعدالتی آموزشی شود و با ورود سوداگران و مافیا به این عرصه، آنها داوطلبان واقعی را به دام بیاندازد و رقابتی ناسالم برگزار شود.

با توجه به اهمیت این موضوع و جلوگیری از تکرار دوباره تلخی‌هایی که در کنکور سال‌های گذشته شاهد بودیم، قائم‌مقام سازمان سنجش آموزش کشور چندی پیش در نشست شورای حفاظت آزمون سراسری با یادآوری مفاد قانون رسیدگی به تخلفات و جرایم آزمون‌های سراسری بیان کرد: قانون در تشدید مجازات افراد متخلف در شبکه‌ها و گروه‌ها صراحت دارد و ارتکاب هر یک از اعمال تخلف‌آمیز مرتبط با آزمون سراسری در قالب عضویت در یک گروه یا شبکه به تناسب نوع جرم می‌تواند به حبس از یک تا پنج سال نیز منجر شود.

در همین رابطه رئیس سازمان سنجش کشور نیز با اعتماد به نفس زیاد اعلام کرد که قسم‌می‌خورم کسی قبل از کنکور سئوال‌ها را ندیده و در این رابطه 480 نفر هم بازداشت شدند.

عبدالرسول پورعباس این موضوع را در یک برنامه تلویزیونی خطاب به میلیون ها شرکت کننده در کنکور اعلام کرد و در رابطه با فرایند کنکور سال 1402 گفت: داوطلبان فقط یک روز کنکور را می‌بینند، اما کنکور فرایند یکساله است و تقلب به معنای افشای سئوالات یعنی اینکه داوطلبان قبل از آزمون به سئوالات دسترسی داشته باشند، امکان ندارد و تا اینجا می‌توان قسم خورد که تا حالا اتفاق نیفتاده است و تا جلسه آزمون هیچکس سئوالات را ندیده است.

طبق گفته های رئیس سازمان سنجش آموزش کشور، در کنکور سه مرحله قبل، روز برگزاری و بعد از پایان آزمون را داریم که مرحله اول مرحله تولید سئوال است که از بانک سئوال استخراج می شود و دفترچه های متعدد را تشکیل می دهد.

وی همچنین به فرایند طراحی سئوالات کنکور اشاره کرده و با تأکید بر اینکه این مرحله یک فرایند سنگینی است به طوری که افراد در قرنطینه‌های طولانی و سخت هستند و سئوالات باید از دقت لازم برخوردار باشند، گفت: افراد حاضر در قرنطینه سئوالات را تهیه می‌کنند و سپس این سئوالات ممیزی می‌شوند و افرادی که از بانک سئوال بر می‌دارند در قرنطینه قرار گرفته و متخصصان آزمونی هستند. همچنین ما یک دوره چاپ داریم که در آن افرادی به مدت شش ماه در قرنطینه هستند، هم طراحی یعنی دفترچه سازی را بر عهده دارند و هم سئوالات را استخراج و بسته بندی می‌کنند.

به گفته پورعباس، امسال سه پاسخنامه و دفترچه داشتیم و 4/5 میلیون دفترچه تولید کردیم و این دفترچه‌ها با استفاده از نظام هوشمند باید به 2900 مرکز برسد که مجموعاً 124هزار نفر در روند برگزاری آزمون حضور دارند.

به گفته رئیس سازمان سنجش آموزش کشور، بسته بندی اولیه سئوالات برای شهر‌ها ارسال می‌شود و بسته بندی ثانویه تحت نظارت نیرو‌های حفاظتی صبح آزمون باز می‌شود، بسته بندی سوم نیز در حوزه‌ها باز می‌شود که محتوای آن مشخص نیست و لایه نهایی بسته پیش روی داوطلب باز می‌شود؛ بنابراین، تا لحظه‌ای که داوطلب بسته را باز می‌کند هیچکس نمی‌تواند دفترچه را ببیند.

آنطور که از سخنان این مقام مسئول برمی آید قرار است کنکور امسال با امنیت کامل برگزار شود اما او  این جمله را هم چاشنی سخنانش کرده که به هر حال تقلب در هر آزمونی ممکن است رخ دهد، اما تقلب به معنای افشای سئوالات یعنی اینکه داوطلبان قبل از آزمون به سئوالات دسترسی داشته باشند، در کشور امکان ندارد.