لادن ایرانمنش: سه دهه دیگر سالمندان حدود 20 درصد از جمعیت جهان را تشکیل خواهند داد. این رشد فزاینده نشان می دهد تا سال 2050 میلادی به ازای هر 5 نفر از جمعیت جهان یک نفر سالمند خواهد بود. این موضوع در کشور ما هم عددهای بزرگی را به خود اختصاص داده است. بر اساس روایت های آماری، در سال 95 تعداد سالمندان در کشور 7 میلیون و 460 هزار نفر بود در حالی که این عدد اکنون نزدیک به 9 میلیون نفر را در بر می گیرد. با یک حساب سرانگشتی می توانیم بفهمیم که در یک بازه زمانی پنج شش ساله حدود 17 درصد به تعداد سالمندان کشور افزوده شده است.

با بررسی منحنی افزایش جمعیت سالمند در کشور نیز متوجه خواهیم شد که در سال 1420، 19/4درصد جمعیت کشور سالمند خواهند بود و در سال 1430 این عدد از مرز 26/1 درصد خواهد گذشت.

این هشدار مانند زنگ خطری است که در بسیاری از کشورها شنیده شده است و آنها برای این موضوع آماده شده اند تا زیرساخت های لازم برای میزبانی از سالمندان را داشته باشند و نسبت به افزایش امید به زندگی آنها فعالیت های مؤثری انجام دهند. زیرساخت هایی که شامل بهداشت و درمان و نوع نگهداری از این قشر جامعه است. مسئله ای که اکنون در کشور ما یک چالش محسوب می شود به این خاطر که هزینه های نگهداری سالمندان در خانه های سالمند هزینه های بالایی داشته و کمبود و محدودیت منابع باعث شده که این خانه ها به شکل درستی ساماندهی نشوند و یا آنطور که باید و شاید از سالمندان مراقبت نکنند.

سال 95 بود که معاون وقت سازمان بهزیستی کشور از اجرای استراتژی این سازمان برای «مراقبت در منزل» از سالمندان نام برد.

طبق این طرح تلاش شد تا سالانه بیشتر از 5 درصد به ظرفیت پذیرش سالمندان در خانه های سالمندان اضافه نشود، چراکه سیاست بهزیستی کشور، اجرای استراتژی «مراقبت در منزل» برای سالمندان بود. در آن زمان 10 هزار نفر از سالمندان کشور تحت پوشش این طرح و 15 هزار نفر دیگر از سالمندان نیز تحت پوشش طرح «ویزیت در منزل» قرار گرفتند.

این طرح در مراحل ابتدایی کارنامه خیلی خوبی داشت و به همین خاطر بود که ادامه دار شد و بهزیستی آن را به عنوان یکی از سیاست های ویژه خود در رابطه با نگهداری درست از سالمندان برشمرد.

مسئولان بهزیستی در آن زمان اعتقاد داشتند خانه‌های نگهداری از سالمندان یا مراکز ارائه خدمات توانبخشی روزانه سازمان بهزیستی به‌عنوان نمونه‌ای از اقدامات توانبخشی به این قشر از جامعه به شمار می‌آید که در سال‌های اخیر تلاش شده شکل و کارکردی جدید همچون «خانه» به خود بگیرد تا نسبت به گذشته مثمرثمرتر باشد اما یکی از فواید مهم نگهداری از سالمندان در منزل اطمینان از احساس امنیت و راحتی بیمار است. چون هنگامی که آنها می توانند در خانه خود بمانند، از نظر روحی و جسمی احساس بهتری دارند. مراقبت در خانه به این معنی است که سالمندان با افراد آشنا احاطه شده اند که به ایجاد احساس امنیت و آزادی کمک می کند.

ترخیص سالمندان از مراکز شبانه‌روزی به عنوان یک طرح موفق در سازمان بهزیستی محسوب می شود که در این طرح خانواده‌ها متقاعد می‌شوند، سالمند را از مرکز شبانه‌روزی خارج و در خانه نگهداری کنند و ماهانه سازمان بهزیستی هزینه‌ای را برای نگهداری سالمند به خانواده‌ها پرداخت کند.

هم اکنون در برنامه های بهزیستی، افراد بالای 60سال، سالمند محسوب می شوند و طی این سال ها به غیر از طرح نگهداری سالمندان در منزل که یک طرح موفق محسوب می شد، طرح های حمایتی دیگری نیز برنامه ریزی شد که با عناوین مختلفی از جمله «حمایت»، «فرهنگ» و... نامگذاری شده است و هر کدام برنامه های خاصی را برای نگهداری از سالمندان در نظر دارند. مراکزی که در کنار پرستاری از سالمندان در منزل سعی کرده اند زندگی نرمال و معمولی برای این قشر از جامعه ایجاد کنند و با فعالیت های فرهنگی، هنری، آموزشی و یا مشاغلی مثل باغبانی و گلکاری و آموزش های فرهنگی سالمندان را از رخوت و سکون بیرون آورده و بازتوانی کنند.

به گفته آسیب شناسان اجتماعی، سالمندان یکی از قشرهای آسیب پذیر جامعه هستند که در دوران پیری نیازمند توانبخشی می شوند و بنابراین زندگی بخشیدن به آنها می تواند بار بزرگی را از روی دوش سلامت روانی کشور بردارد.