مانی مهدوی:امروز ۲۹ دی ماه روز ملی هوای پاک نامگذاری شده است اما همین امروز در کلانشهر اصفهان تنها چیزی که از آن خبری نیست، هوای پاک است. مرور شاخص کیفیت هوا در ایستگاه های پایش دائم اداره کل حفاظت محیط زیست استان اصفهان گواه این موضوع است.

فقط بررسی وضعیت آلاینده ها در هوای دی ماه سال جاری در کلانشهر اصفهان نشان می دهد ساکنان این شهر در اولین ماه زمستان 1401 تنها 11 روز در هوای سالم زندگی کرده اند در حالی که تا روز سه شنبه هفته جاری، 12 روز از این ماه هوا برای عموم مردم در وضعیت قرمز قرار داشته است.

اوضاع هوا در برخی روزهای این ماه به قدری وخیم شد که شاخص کیفی هوای کلانشهر اصفهان از نهم تا شانزدهم دی ماه امسال در وضعیت قرمز و ناسالم برای عموم قرار گرفت و مدارس شهر نیز به واسطه آلودگی هوا چند روزی تعطیل شدند.

البته در پاییزی که گذشت هم وضعیت بهتر از دی ماه نبود و به طور کلی در همه روزهای سال اگر هوا سالم (و نه پاک) باشد باید خبر آن را در بوق و کرنا کرد چه، ساکنان کلانشهر اصفهان با زیستن در هوای آلوده کاملاً خو کرده اند!

دیروز محسن سلیمانی عضو هیات علمی دانشگاه صنعتی اصفهان هشدار داد که میانگین غلظت ذرات معلق 2/5 میکرون در هوای کلانشهر اصفهان بیش از پنج برابر استانداردهای بهداشت جهانی رسیده است. برای درک این که این کارشناس آشنا به آب و هوا دقیقاً از چه سخن می گوید کافی است بدانید اگر ذرات معلق، یک میکروگرم بر متر مکعب کاهش یابد، خسارت بهداشتی در شهر اصفهان به میزان 3/6 میلیون دلار کمتر و موجب جلوگیری از مرگ زودرس ۳۱ نفر می شود.

کلانشهر اصفهان یکی از چند کلانشهر آلوده کشور و به روایتی دارای آلوده ترین هوا در میان آنهاست. دلیل این موضوع هم به مجموعه ای از منابع آلاینده انسان ساز و طبیعی بر می گردد که به گفته سلیمانی چنین شرایطی را در کمتر منطقه ای از دنیا شاهد هستیم.

از عوامل متعددی که باعث آلودگی هوای کلانشهر اصفهان شده است، مازوت سوزاندن برخی صنایع در زمستان یکی از مهمترین آنهاست. تا امروز تلاش مسئولان استان به جهت ممانعت از این اقدام به نتیجه ای نرسیده است و حجحم عظیمی از گوگرد حاصل از این سوخت مضر در آسمان شهرهای مختلف به پرواز در آمده است و به ریه کسانی می رود که در محدوده این صنایع زندگی می کنند.

مطالعه ای که در سال ۹۹ انجام شد نشان داد سالانه حدود ۲ هزار و ۵۴۰ مرگ و میر منتسب به آلودگی هوا در اصفهان گزارش می شود. عوارض کوتاه مدت آلودگی هوا به‌ویژه برای بیماران قلبی و ریوی شامل افزایش خطر حمله های قلبی و تنگی نفس و به دنبال آن نیاز به بستری شدن در بیمارستان است. در بلند مدت هم ورود سموم معلق در هوای استنشاقی به دلیل تنوع آلاینده‌های موجود در هوا و ورود برخی از سموم با قُطر بسیار کم به داخل جریان خون، می‌تواند عوارض متعدد و تهدید کننده حیات از جمله ابتلا به انواع سرطان‌ها ایجاد کند.

همین دیروز سیدمرتضی حیدری معاون درمان دانشگاه علوم پزشکی اصفهان اعلام کرد تماس مردم با اورژانس پیش بیمارستانی اصفهان به دلیل بروز علائمی از قبیل تنگی نفس در روزهای آلوده حدود ۱۵ درصد افزایش یافته است که نشان می دهد خطر جدی بیخ گوش اصفهانی ها قرار دارد.

اما در ابعاد مالی هم میانگین خسارت بهداشتی آلودگی هوا در اصفهان بسیار چشمگیر است. محسن سلیمانی عضو هیات علمی دانشگاه صنعتی اصفهان این میزان را ۴۴۰ میلیون دلار در سال دانسته است. رقمی سنگین که با آن می توان پروژه های عمرانی زیادی را به عمل آورد.

به طور کلی آلودگی هوا در کلانشهر اصفهان در همه ابعاد خسارت قابل توجهی به بار آورده یا در حال به بار آوردن است. برای پی بردن به عمق این فاجعه کافی است به لب کلام محسن سلیمانی توجه کنید تا بهتر متوجه شوید که آلودگی هوا چه بر سر ما آورده است: «سال های عمر از دست رفته منتسب به آلودگی هوا در شعاع ۵۰ کیلومتری اصفهان بیش از چهار هزار و ۳۰۰ سال برآورد می شود.»