دریا قدرتی پور: درآمدهای میلیاردی اینقدر جذاب هست که نگذارد کودکان کار از چرخه خیابان حذف شوند. کیسه های پلاستیکی یا گونی های پر حجم زباله خیلی وقت است برای این کودکان و دست های پشت پرده این تجارت کثیف، حکم اسکناس را پیدا کرده است.

آمارها هم دقیقاً روایتی از این قصه هستند؛ به این معنا که تولید زباله در ایران، سالانه 20 میلیون تن و گردش مالی این میزان زباله معادل 10 میلیارد دلار است. بماند که مافیای کارنابلدی که در حوزه پسماند وجود دارد نمی تواند بازیافت را به خوبی انجام دهد و هنوز هم 8 میلیارد دلار آن دفع می‌شود.

دو دو تا چهار تا نشان می دهد که اگر شخص زباله گردی در طول روز 90 تا 100 کیلو زباله جمع آوری کند حدود 10 میلیون درآمد خالص خواهد داشت. البته این نکته برای کودکان اتباع خارجه فرق می کند به این خاطر که این کودکان به جای دریافت پول جای خواب می گیرند.

به نظر می رسد که این درآمد میلیونی حاصل از جمع آوری زباله، باعث شده که زباله گردها به نوعی به این کار اعتیاد پیدا کرده و حاضر نباشند زباله گردی را کنار گذاشته و سرکار دیگری بروند.

حالا با این حساب اگر زباله بیشتری جمع شود درآمد بیشتری هم عاید این کودکان خواهد شد؛ بنابراین به جای آنکه مدیریت پسماند باعث ارتقای زندگی شهروندان شود، سیستم معیوب آن باعث می شود که مافیای زباله کودکان را به خدمت بگیرند تا سهم بزرگی از این درآمد را به جیب بزنند.

برآوردها نشان می دهد افراد زباله گرد در حال حاضر دو دسته‌اند: کسانی که از روی فقر به سمت زباله گردی می‌روند که خیلی زود غنی می‌شوند و افرادی که به مافیای قوی در بحث زباله متصل هستند یا برای آنها کار می‌کنند و این چرخه سالیان سال است که می چرخد.

به گفته یک فعال محیط زیست با توجه به این موضوع ضروری است نگاه به کودکان کار را از نگاه به کودکان زباله گرد تفکیک کنیم، کودکان کار، گل و فال می‌فروشند ولی زباله گردی راهی مجزا برای کسب درآمد است و سر هر کوچه یک کیسه زباله است که پر از پول است و نمی‌توان به افراد غنی یا فقیر که زباله گردی می‌کنند بگوییم زباله‌هایی را که حکم پول را دارد، جمع نکنند بلکه باید به شکلی این چرخه قطع شود.

برای قطع این دور باطل، در سال 84 آیین نامه ای با عنوان ساماندهی کودکان کار و خیابان تدوین شد و 11 سازمان متولی برای ساماندهی کودکان کار مشخص شدند که در رأس این سازمان‌ها، سازمان بهزیستی کشور و شهرداری‌ها قرار داشتند؛ سازمان‌هایی که تاکنون به شکلی مقطعی این مسئولیت را انجام داده‌اند و ماحصل این کم‌کاری را می‌توان در تجمع کودکان کار در خیابان‌ها و مکان‌های عمومی به عینه دید. کم سن و سال هایی که به گفته مسئولان بهزیستی 82 درصدشان اتباع خارجی اند و با شکل گیری بحران اقتصادی در کشورهای همسایه تعداد آنها هر روز زیادتر می شود.