لادن ایرانمنش: «عرضه خودرو در بورس ممنوع است»؛ دستورالعملی که توسط شورای رقابت رونمایی شد و آب پاکی را روی دست عرضه کنندگان خودرو ریخت تا همه چیز به حالت قبل بازگردد.

تا پیش از این عرضه خودرو در بورس به این خاطر بود که پای دلالان از بازار خودرو کوتاه شود و فرایند عرضه خودرو به شکل شفافی صورت گیرد و گرچه قیمت خودرو را بالا می برد اما دلالان را حذف می کرد. کارشناسان می گویند با این وضعیت باز دوباره پای دلالان به بازار خودرو بیش از گذشته باز می شود و با وجود اینکه عرضه خودرو در بورس سر و سامانی به بازار خودرو داده بود اما این دستور العمل جدید شورای رقابت آرامش موقت بازار خودرو را به هم می زند.

براساس این حکم، خودروها مشمول قیمت گذاری شورای رقابت می‌شوند و طبق فرمول شورای رقابت برچسب قیمت خواهند خورد و این به معنای پایان عرضه خودور در بورس خواهد بود. موضوعی که به اعتقاد رئیس سازمان بورس و اوراق بهادار تبعات عجیبی به دنبال خواهد داشت و بلای جان صنعت خواهد بود.

مجید عشقی چندی پیش با تأکید بر اینکه این سازمان از ادامه عرضه خودرو در بورس کاملاً دفاع می‌کند، گفته بود: برخی تمایل دارند تجربه‌های دیگران را بارها تجربه کنند، اگر در مورد فولاد و پتروشیمی هم کوتاه می آمدیم زیان انباشته‌ای که در خودروسازها وجود دارد در آنجا هم اتفاق می‌افتاد.

وی با اظهار تأسف از اینکه صنعت خودرو چندین سال است توسط شورای رقابت و سازمان حمایت گروگان گرفته شده است اظهار کرد: سازمان بورس هم در ابتدا با عرضه خودرو در بورس مخالف بود اما با توجه به ساختار این صنعت به نتیجه رسیدیم که این صنعت راه نجاتی جز این ندارد.

وی همچنین با اشاره به معاملات خودرو در بورس کالا عنوان کرده: ممکن است در ابتدا خودروها بالاتر از قیمت بازار معامله شود، اما بعد از مدتی به تعادل می‌رسد.

به گفته عشقی اگر عرضه ادامه پیدا نکند امیدی به زنده‌شدن این صنعت وجود ندارد و سهامدارانی که ابتدای سال خودرو خریدند تاکنون سود زیادی کردند اما سهامدارانی که سهام خودروسازها را خریدند باید متحمل ریسک شوند. توقف عرضه خودرو در بورس تبعات عجیبی خواهد داشت.

درهمین رابطه یک کارشناس بازار سرمایه نیز با انتقاد از نامه شورای رقابت مبنی توقف عرضه خودرو در بورس کالا گفت: قبلاً هم شاهد چنین اتفاقاتی درمورد سایر کالاها بودیم؛ چنین مباحثی به اعتماد عمومی ضربه وارد می کند.

همایون دارابی با تأکید بر اینکه نامه شورای رقابت مبنی بر توقف عرضه خودرو در بورس کالا منطقی نیست، اظهار کرد: در طول هفته‌های اخیر شاهد تأثیرات مثبت عرضه خودرو در بورس کالا بودیم؛ تأثیراتی که هم به نفع مردم بود و هم به نفع خودروساز و هم به نفع دولت؛ بنابراین، این کشمکش به نفع صنایع و بازار سرمایه نیست.

وی با بیان اینکه اقتصاد کشور نیازمند تصمیمات قاطع است، عنوان کرده: تصمیمات ضدونقیض به اقتصاد آسیب می زند. همانطور که وزیر اقتصاد و رئیس سازمان بورس تأکید دارند تصمیم‌گیری در مورد عرضه خودرو در بورس کالا بر عهده شورای عالی بورس بوده و شایسته نیست وقتی چنین نهادی تصمیم‌گیری کرده است، مورد تردید دستگاه دیگری قرار بگیرد.

عطا بهرامی، کارشناس اقتصاد دیگری است که نظراتی همسو با دارابی دارد و او نیز با انتقاد از عملکرد شورای رقابت گفته: اگر تجربه عرضه خودرو در بورس کالا تجربه ناموفقی بود، شاید این بازگشت قابل توجیه بود اما در این شرایط تنها کسانی از برگشت شورای رقابت خرسند هستند که یا از اختلاف قیمت کارخانه و بازار سود می‌بردند یا با سفارش دستشان به خودروهای قیمت کارخانه می‌رسیده است.

وی این سئوال را مطرح کرده که توجیه حضور شورای رقابت، انحصاری بودن خودرو است اما در شرایط تحریمی و با جلوگیری از واردات بیشتر کالاها برای مدیریت بازار ارز، تقریباً همه کالاها انحصاری محسوب می شوند ولی نکته اینجاست که با آزادسازی واردات خودرو، این محصول تقریباً در حال خروج از لیست کالاهای انحصاری است اما حالا شورای رقابتی که زورش به مخابرات نرسیده، قصد بازگشت به حوزه قیمت‌گذاری خودرو را با عنوان جلوگیری از انحصار دارد. این شورا اگر واقعاً به دنبال انحصار زدایی است بهتر نیست که راهکار باز کردن بیشتر فضای واردات خودرو با تعرفه‌های کمتر را فراهم کند؟ آیا همین تفاوت قیمتی که میان خودروهای داخل با خودرهای وارداتی بر اثر قیمت‌گذاری دستوری ایجاد خواهد شد، فضای جدیدی از رانت را رقم نخواهد زد؟