خورشید کیایی: با گذشت بیش از شش سال از آغاز به کار فرایند شناسایی و اخذ مالیات از خانه های خالی، در تازه ترین خبرها از زبان مقامات شنیده می شود که همچنان حدود سه میلیون خانه خالی در کشور وجود دارد.

جالب اینکه این میزان در دی ماه سال گذشته، 2500 خانه خالی بود که نشان از انجماد سرمایه های این کالای سرمایه ای می دهد. خانه هایی که گویا مالیات اخذ شده از آنها صفر است به این خاطر که دستگاه های متولی شناسایی خانه های خالی موفق عمل نکرده اند.

یکی از کسانی که چندی پیش نسبت به این موضوع انتقاد کرد، عضو کمیسیون اقتصادی مجلس بود. اصغر سلیمی با بیان اینکه در اجرای قانون اخذ مالیات از خانه های خالی چندان موفق نبوده ایم، انگشتش را به سمت وزارت راه و شهرسازی و سازمان امور مالیاتی گرفت و گفت: این دو سازمان نتوانسته اند به وظیفه خود عمل کنند.

سلیمی همین یک ماه پیش در زمینه آخرین وضعیت اجرای قانون اخذ مالیات از خانه‌های خالی، اعلام کرد که  اعضای کمیسیون اقتصادی چندین جلسه با وزیر راه و شهرسازی و رئیس سازمان امور مالیاتی جلسه برگزار کرده‌اند.

آنطور که از حرف های این نماینده مجلس راجع به این جلسه می شود فهمید این است که سامانه مربوط برای شناسایی خانه های خالی چندان کارآمد نبوده است.

مطابق با قانون مالیات بر خانه های خالی، هر فرد می تواند یک اقامتگاه اصلی و یک محل سکونت فرعی برای خود تعیین نماید و هر خانه ای که کمتر از 120روز، مورد سکونت باشد شامل طرح خانه های خالی می شود؛ بنابراین، «سامانه ثبت املاک خالی» راه اندازی شد تا اطلاعات آماری دقیقی از سکونتگاه های هر خانوار به دست بیاید اما با وجود اینکه چند سالی از راه اندازی این سامانه می گذرد، همچنان ثبت دقیق و درست خانه های خالی با مشکل مواجه است.

این در حالی است که بازار مسکن یکی از پر ارزش‌ترین بازار‌های موجود در کشور است و به‌ زعم کارشناسان اقتصادی با وضع انواع مالیات بر این بازار می‌توان پایه‌های درآمدی پایدار برای دولت ایجاد کرد، اما تا زمانی که سیستم شناسایی واحد‌های مسکونی بلا استفاده یا کم‌ استفاده باشد، نمی توان از این فرصت به درستی بهره برد.

در این زمینه یک کارشناس حوزه مسکن با بیان اینکه قانون مالیات بر خانه های خالی نیازمند اصلاح است تا به نوعی بازدارندگی ایجاد شود، معتقد است: خانه‌های خالی نسبتی مستقیم با سوداگری در بازار مسکن دارد و می‌توان گفت که این خانه‌ها دماسنج وضعیت داغ بازار هستند؛ چرا که با توجه به اینکه مستأجری در آنها ساکن نبوده، خرید و فروش آنها راحت‌تر می‌شود؛ از سوی دیگر هر چقدر نرخ بالاتر برود، شاهد افزایش سوداگری در این بخش خواهیم بود.

این در حالی است که خانه‌های خالی محرک اصلی معاملات کوتاه‌مدت هستند که به جهش تورمی مسکن و سوداگری در این بخش دامن می‌زنند. حالا با فرض صحت آمار وجود سه میلیون خانه خالی در کشور به این نقطه می رسیم که حدود 13 درصد از املاک کشور خالی از سکنه هستند.

همچنین باید املاک اداری، تجاری و زمین‌های خالی نیز مشمول این مالیات شوند، چرا که زمین خالی مثل این می‌ماند که چند واحد مسکونی بالقوه خالی نگه داشته شده است.

آنطور که این کارشناس حوزه مسکن ادعا کرده خانه های خالی به عنوان ظرفیتی بسیار خوب برای محقق کردن تلاش های دولت برای مسکن دار کردن مردم است چرا که می‌توان با وارد کردن این خانه‌ها به چرخه در بازه زمانی شش ماهه، نه ‌تنها شاهد کاهش سوداگری در این بخش باشیم، بلکه از بار هزینه‌ای که امروز بر دوش دولت در حوزه مسکن وجود دارد نیز کاسته خواهد شد.

این کارشناس در حالی این مباحث را مطرح می کند که اکنون نرخ مالیات بر خانه های خالی بسیار پایین بوده و همین موضوع برخی افراد را وسوسه می کند که با خرید خانه و احتکار آن و منجمد کردن سرمایه هایشان در این بازار بعد از مدتی با تورمی که هست این خانه ها را گران تر بفروشند. موضوعی که باعث شده بخشی از ظرفیت مسکن که می تواند در بازار عرضه، افراد فاقد خانه را صاحبخانه کند از بین برود.