لادن ایرانمنش: هر چقدر هم که بارش های اخیر د اصفهان خوب بوده باشد اما خشکسالی این قدر جان تالاب را مکیده که این همه بارش بالاتر از نرمال هم تنها لب گاوخونی را تر کرده و عطش این تالاب ارزشمند را نخوابانده است.

تالاب بین‌المللی و 47 هزار هکتاری گاوخونی از حدود 20 سال پیش و از سال 78 کم آب شد و روند خشک شدن آن به صورت تدریجی اما مستمر ادامه یافت.

از همان زمان بود که غبار از تن گاوخونی برخواست و تا کیلومترها آنطرفتر هم رفت. روزهای بدون بارش و کم باران امسال هم ادامه داشت تا بهمن ماه امسال که آسمان دلش کمی به رحم آمد و بارید اما این بارش ها هم نتوانسته دل تفتیده گاوخونی را آرام کند.

آنچه که از آمار بارندگی های اخیر برمی آید این است که میزان آبی که به تالاب رسیده آن قدرها نبوده که بتواند تالاب را نجات دهد. به گفته مسئولان، احیای تالاب گاوخونی به جریان مناسب و مستمر آب نیاز دارد بنابراین سیلاب اخیر نیز مطابق نیاز آبی این تالاب نبوده است.

حسین اکبری، معاون محیط زیست طبیعی و تنوع زیستی حفاظت محیط زیست استان اصفهان کسی که هر بار در رابطه با گاوخونی سخن گفته و این بار هم گفته هایش در قالب واژه های تکراری از خشک شدن تالاب و کمبود آب خبر می دهد تنها کسی نیست که در این رابطه هشدار داده است. کارشناسان و دوستداران محیط زیست هم همسو با او بارها و بارها نسبت به خشکی تالاب گاوخونی و طغیان گرد و غبار این تالاب انتقاد کرده اند اما تا کنون گوش شنوایی برای احیای گاوخونی که در حال تبدیل شدن به باتلاقی خطرناک از مشکلات زیست محیطی است نبوده است. 

اول بهمن ماه امسال که بارش ها شدت گرفت، بخشی از آب حاصل از آن هم به تالاب رسید اما آنطور که معاون محیط زیست طبیعی و تنوع زیستی حفاظت محیط زیست استان اصفهان گفته است، میزان آبی که وارد گاوخونی شده تنها مصب این تالاب را مرطوب کرده است و اینطور که از حرف های این کارشناس معلوم می شود این میزان آب نتوانسته تالاب را نجات دهد و هنوز چنته گاوخونی خالی از آب است.

به گفته معاون محیط زیست طبیعی و تنوع زیستی حفاظت محیط زیست استان اصفهان، مقدار دبی جریان آب، حدود 8 تا 9 متر مکعب بر ثانیه برآورد می‌شد اما آنطور که بررسی ها نشان می دهد مقدار دبی جریان آب، با بسته شدن سد رودشتین، به شدت کاهش پیدا کرد. آنطور که از گفته های این مقام مسئول برمی آید میزان آب وارد شده به تالاب مطابق با نیاز آبی تالاب نبوده است با توجه به اینکه نیاز آبی تالاب بین‌المللی گاوخونی 176 میلیون مترمکعب در سال معادل 5/5 متر مکعب در ثانیه به صورت مستمر است.

حالا تنها راه نجات تالاب تأمین حق آبه ای است که مدت ها است از یادها رفته است. حق آبه ای که به گفته کارشناسان محیط زیست می تواند کلاف محکم نابودی را از گردن گاوخونی بگشاید و این تالاب بین المللی را نجات دهد.

قرار بود «برنامه جامع مدیریت زیست‌بومی تالاب بین‌المللی گاوخونی» خیلی وقت پیش این تالاب بین المللی را از طریق برنامه های کارشناسی شده نجات دهد؛ برنامه ای که حاصل کار جمعی و کارشناسی تمام ذی‌نفعان شامل نمایندگان دستگاه‌های اجرایی و نظارتی مربوط، جوامع محلی، حق آبه‌داران، اعضای سازمان‌های مردم نهاد محیط زیستی و دانشگاهیان و دربرگیرنده ابعاد مختلف اقتصادی، اجتماعی، زیست‌محیطی و تصمیم سازی‌های مرتبط بود اما تا کنون به سرانجام نرسیده است.

منصور شیشه فروش، مدیرکل مدیریت بحران استانداری اصفهان نیز چندی پیش در رابطه با اجرای نشدن این طرح انتقاد کرد و گفت: برنامه مدیریت جامع تالاب بین‌المللی گاوخونی از سوی تمام دست اندارکاران دولتی و غیر دولتی و جوامع محلی تالاب تنظیم و تدوین شد و محیط‌زیست باید پاسخگوی اجرایی نشدن آن تا زمان کنونی باشد. او گفته تا زمانی که این تالاب از دست نرفته است باید این برنامه به اجرا برسد.