لادن ایرانمنش: وجود 1500 نوع سوزن دوزی در ایران می تواند کشورمان را از اقتصاد تک محصولی نفت بیرون بیاورد و به مثابه روغنی باشد که چرخ اقتصاد زنگ زده مان را بچرخاند.

سوزن دوزی یکی از نادرترین صنایع دستی جهان است که نظیرش را در دیگر کشورهای جهان نمی بینیم و ریشه آن در ایران است؛ هنری که اگر به آن توجه شود ارزآوری اش بیشتر از نفت خواهد بود.

به گفته کارشناسان، دلیل مغفول ماندن صنایع دستی ایران عدم وجود بازارسازی مناسب است. اینکه ما هنوز نتوانسته ایم هنر اقتصاد را به عنوان یکی از فرصت های مهم در کشورمان جا بیاندازیم و به نفت وابسته هستیم باعث شده که صنایع دستیمان مهجور و ناشناخته باقی بمانند.

رضا جعفری، کارشناس حوزه میراث فرهنگی بر این موضوع صحه گذاشته و می گوید: در حوزه بازاریابی صنایع دستی خوب عمل نکردیم که این باعث مغفول ماندن این هنر می شود.

وی درباره اثر تحریم‌ها در صادرات صنایع دستی ایران معتقد است: تولید در ایران وجود دارد، زیرا ظرفیت‌های داخلی کشور وابسته به خارج از کشور نیست و مشکل تولید نداریم، اما برای صادرات تحریم‌ها اثر داشته است و البته راهکاری هم برای آن در نظر گرفتیم که این تحریم‌ها را دور بزنیم و تأثیر تحریم‌ها به حدی نیست که کار را فلج کند و می‌توان صنایع دستی را از طریق همان واسطه‌ها صادر کرد که آن هم هزینه ‌بر است.

به گفته این کارشناس، ما نتوانسته ایم صنایع دستیمان را به خوبی به کشورهای همسایه بشناسانیم با توجه به اینکه متأسفانه در زمینه بسته بندی هم کار نکرده ایم و بسیاری از بسته‌بندی‌‌ها از قبل است، به ‌روز نبوده و ‌آن کیفیت و زیبایی را ندارد.

این ها همه در حالی است که سوزن‌دوزی‌های سنتی ایران یکی از روش‌های دیرینه تزیین لباس و بسیاری از منسوجات بوده است. دست‌دوز‌هایی که مشتریان بسیاری دارد و اگر بتوانیم به خوبی از بازاری که دارد استفاده کنیم به راحتی می تواند جای نفت را بگیرد.

در همین رابطه مریم سماک‌جلالی، مدرس سوزن دوزی‌های ایرانی با بیش از 35 سال سابقه تدریس در مقاطع غیردانشگاهی و آموزش عالی با بیان اینکه تنوع سوزن‌دوزی در ایران بی نظیر و کم‌نظیر در جهان است، در این باره که چرا در اقتصاد صنایع دستی موفق نیستیم، معتقد است: در ایران، هنرمند صنایع دستی از صفر تا صد کار از تهیه وسایل گرفته تا تولید و فروش را خودش باید انجام دهد. با توجه به اینکه بازاریابی علم است و هنرمند باید پشتوانه دولتی برای صادرات کارها داشته باشد اگر صادراتی هم در زمان حاضر داشته باشند به صورت چمدانی است و حمایت آنچنانی تاکنون از هنر سوزن‌دوزی نشده است.

آنطور که از گفته های این فعال صنایع دستی برمی آید، عمده ترین دلیل که باعث شده صنایع دستی ما نتواند جایگاه اصلی خود را پیدا کند و سهمی در بازارهای جهانی داشته باشد، توجه نکردن به سلیقه مخاطبان و بازارسازی در این زمینه است.

به گفته جلالی، مثلاً کشورهای عربی به آثار هنری زرق و برقدار علاقه مندند و اروپایی‌ها کارهای ظریف مانند ابریشم‌دوزی و شبکه دوزی را می‌پسندند؛ بنابراین، باید نیاز منطقه و کشور ارزیابی و بر این اساس آثار به نمایش گذاشته شود.

در کنار این موضوع حمایت از هنرمندان نیز اهرمی مؤثر است برای اینکه صنایع دستی کهن به راه درستی هدایت شود و همچنان زنده بماند چرا که به گفته کارشناسان تا زمانی که اهمیتی به هنرمندان صنایع دستی داده نشود نسل بعدی با وجود خلاقیت و به روز بودن تمایلی به دنباله روی از خانواده اش ندارد.