خورشید کیایی: روند شتابان پیری و حرکت آهسته و پیوسته جمعیت به سمت کاهش موالید، موضوعی است که حالا واکنش دبیر مرکز مطالعات راهبردی جمعیت کشور را به دنبال داشته است. صالح قاسمی همین یکی دو روز پیش با ابراز نگرانی از کاهش نرخ رشد جمعیت در کشور گفته: این عدد به شش‌دهم درصد رسیده است.

به اعتقاد او اگر با روند فعلی این نرخ ادامه پیدا کند حوالی سال 1415 به نرخ رشد جمعیت صفر و در سال 1420 به نرخ رشد منفی خواهیم رسید.

در حال حاضر استان‌های گیلان، مازندران، البرز، مرکزی و سمنان پایین‌ترین نرخ باروری کشور را ثبت کرده‌اند، آمارهایی که در طول تاریخ ایران بی‌سابقه است.

آنطور که دبیر مرکز مطالعات راهبردی جمعیت کشور در رابطه با وضعیت سطح جانشینی در کشور اشاره‌کرده: نرخ باروری به 1/6 فرزند رسیده و به سریع‌ترین حالت به این نرخ رسیده‌ایم که جای تأمل دارد و نظام مدیریت و برنامه‌ریزی از وضعیت جامانده است.

او در حالی از این آمارها رونمایی کرده که هم‌اکنون 12 درصد از جمعیت کشور را سالمندان تشکیل می‌دهند و این رقم برای 25 سال آینده به بیش از 30 درصد می‌رسد که مهمترین پیامد آن در حوزه اقتصاد خود را نشان خواهد داد و قطعاً رکورد اقتصادی را شاهد بوده و از نظر نیروی کار نیز با مشکل مواجه خواهیم شد.

گرچه این موضوع تنها در عرصه نیروی مؤثر کار اثرگذار نبوده و اگر وضعیت به همین ترتیب ادامه پیدا کند شبکه بهداشت و درمان را نیز منهدم خواهد کرد و مشکلات جدی را به همراه خواهد داشت.

دو سال قبل بود که قانون حمایت از خانواده و جوانی جمعیت به تصویب رسید؛ این قانون 73 ماده‌ای که 81 تبصره دارد از همان زمان تلاش کرده که دست جمعیت را بگیرد و با راهکارهای مختلف آن را از حرکت قهقرایی نجات دهد؛ حالا چه با مشوق‌های مختلف که پیش روی خانواده‌ها و به‌خصوص بانوان قرار داده تا تشویق به فرزندآوری کند؛ اما به نظر می‌رسد که این قانون هم نتوانسته عقب‌ماندگی فرزندآوری را در خانواده‌ها ترمیم کند و به یک بلاتکلیفی رسیده است.

چراکه اجرای نیم‌بند قانون جوانی جمعیت، بسیاری از خانواده‌های مشتاق فرزندآوری را مجبور به پا پس کشیدن و همچنان صبور بودن کرده است.

در 154 ماده و تبصره قانون حمایت از خانواده و جوانی جمعیت، مشوق‌های فراوانی برای فرزندآوری ذکرشده که محقق کردن هر‌کدام از آنها وظیفه یک دستگاه است که رصدهای رسانه‌ای و کارشناسی نشان می‌دهد فقط بخش کوچکی از آنها تاکنون محقق شده است.

تعلل‌ها در اجرای کامل قانون و بر زمین ماندن تکالیف دستگاه‌ها تنها به یک موضوع ختم شده؛ اینکه ما به‌زودی در ابربحران جمعیتی قرار می‌گیریم که ما را خواهد بلعید.