مریم محسنی: حفاظت محیط زیست و صیانت از زیستگاه‌های حیات وحش با مشارکت شهروندان و جوامع محلی همواره نتایج موثری تری نسبت به شیوه های دیگر برای حفظ محیط زیست به همراه داشته است. طرحی که به تازگی در حوزه شهرستان نایین به اجرا درآمده تا بیش از پیش محیط زیست اصفهان مورد توجه قرار گیرد. اتفاقی که با افتتاح سرمحیط بانی انارک کلید زده شده و به گفته مدیر کل محیط زیست استان اصفهان شامل چهار منطقه است که دو محدوده در بخش انارک و دو عرصه در بخش مرکزی است که این مناطق می‌توانند تکمیل‌کننده حلقه حفاظتی محیط زیست در منطقه عباس‌آباد باشند.

به گفته احمدرضا لاهیجان‌زاده، استان اصفهان به واسطه ویژگی‌های اقلیمی نهفته، از تنوع زیستی خیلی بالایی برخوردار است که حدود یک میلیون و 500 هزار هکتار حفاظت شده جزو مناطق چهار‌گانه بوده و 700 هزار هکتار منطقه، شکار ممنوع است.

بنابر اطلاعاتی که این مقام مسئول منتشر کرده: نمونه های موفق جلب مشارکت شهروندان در بهره گیری از ظرفیت های جوامع محلی در حفظ و محیط زیست ابتدا در ۲ استان یزد و کرمان شروع شده و اینک این طرح در استان اصفهان به اجرا درمی آید.

طرحی که با کمک بخش خصوصی و مردم محلی می تواند در مناطق پرت افتاده و دور از دسترس به عنوان بازویی توانمند برای محافظت از محیط زیست راهگشا باشد. چرا که وقتی یک منطقه‌ تحت حفاظت قرار بگیرد، مسائل حقوقی و قانونی زیادی بر آن مترتب می‌ شود و به واسطه این پشتوانه قانونی است که مناطق طبیعی پایدار خواهند ماند.

شاید تا چند دهه پیش مفهوم توسعه به معنای چیرگی بر طبیعت و استفاده بی‌حد و مرز از مواهب آن بود، اما امروزه حفظ محیط زیست با توجه به اینکه رخدادهای جهانی مانند گرم شدن کره زمین و تغییرات اقلیم آثار و پیامدهای گسترده‌ای برای مردم کره زمین به همراه داشته شکل عوض کرده است.

دست اندازی انسان بر طبیعت، امروز شرایط را به حدی بحرانی و نگران کننده کرده که ظرفیت نهادهایی که برای حفظ و صیانت از محیط زیست ایجاد شده است، به تنهایی پاسخگوی حفاظت از این منابع ارزشمند نیست. از همین رو است که طی دهه‌های اخیر این نهادها به عنوان متولیان رسمی حفاظت محیط زیست درصدد جلب مشارکت شهروندان در حفاظت از طبیعت و محیط زیست برآمده‌اند.

بر همین اساس آنطور که مدیرکل حفاظت محیط زیست استان اصفهان گفته: به دلیل استقبال بسیار خوب مردم انارک برای حفاظت از منابع طبیعی، سرمحیط‌بانی این بخش افتتاح شده است که اگر این اتفاق برای ۳ منطقه دیگر نیز رقم بخورد، می‌تواند یک الگو برای کل کشور باشد.

لاهیجان زاده همچنین با اشاره به اینکه در این استان مناطقی که پتانسیل و ظرفیت بالای حفاظتی دارند اما تحت مدیریت محیط زیست استان قرار نگرفته اند، بسیار زیاد است که به دلیل گستردگی زیاد این عرصه ها و همچنین کمبود نیروی انسانی و تجهیزات در محیط زیست و منابع طبیعی باید از توان و ظرفیت های مردمی استفاده شود.

وی خاطرنشان کرده: اگر منابع طبیعی کشور را ثروت ملی بدانیم که در دل این ثروت انواع فلزات گران‌بها قرار دارد، عرصه‌هایی در منابع طبیعی وجود دارند که حکم الماس و یاقوت را داشته و به عنوان مکان‌های ویژه حفاظت شده اعلام شده و در طبقه‌بندی چهارگانه محیط زیست قرار می‌گیرند.

هم اکنون در کشور، حدود ۱۷ میلیون و ۵۰۰ هزار هکتار عرصه حفاظت شده و شکار ممنوع وجود دارد که در مقابل این عرصه پهناور، فقط ۳ هزار محیط‌بان داریم، یعنی به طور متوسط هر ۶ هزار هکتار را یک نفر محیط‌بان می‌تواند محافظت کند؛ در جایی مثل شهرستان نایین این عدد به ۱۳ هکتار می‌رسد.

مدیرکل حفاظت محیط زیست استان اصفهان می گوید: سازمان محیط زیست چون از نظر کمی و کیفی جوابگوی حفاظت کافی از این مناطق نیست، در این چند سال رویکرد خود را تغییر داده است و بنا دارد که در یک چارچوب قانونی به کمک جوامع محلی این حفاظت را تقویت کند.

طبق پژوهش های انجام شده عددهای آماری نشان می دهد که مشارکت مردم در قبال عرصه طبیعی افزایش یافته و نتایج درخشانی هم در پی داشته است.

این موضوع باعث شده که سازمان محیط زیست یک شیوه نامه برای حفاظت مردمی تدوین کند. این شیوه نامه حدود یک ماه پیش در کمیسیون زیربنای دولت تدوین و حدود یک هفته پیش نیز در دولت تصویب شد.

اکنون بر اساس گفته های مدیرکل حفاظت محیط زیست استان اصفهان این امر از نظر ابراز قانونی مصوبه دولت را گرفته و قرار است در شورای عالی محیط زیست نیز تکمیل شود که قدم خیر بزرگی برای حفظ محیط زیست خواهد بود.