از 27 مرداد 94 که موضوع بخشنامه‌ توزیع داروهای مخدر در داروخانه‌ها رسانه‌ای شد تا روز دوشنبه که مدیرکل نظارت بر دارو و موادمخدر سازمان غذا و دارو، از توزیع داروی مخدر در برخی داروخانه‌های منتخب با هدف سهولت دسترسی بیماران به این دارو خبر داد، یکسال و هشت ماه می‌گذرد و نگرانی‌ها پیرامون چگونگی اجرای این بخشنامه نه تنها کمتر نشده که بیشتر از قبل ادامه دارد.

با اینکه اکبر عبداللهی‌اصل برای انتخاب این داروخانه‌ها معیارهایی عنوان‌کرده و گفته تنها داروخانه‌هایی مجوز توزیع این داروها را دارند که از نظر عملکرد، کسب امتیاز، سیستم نسخه الکترونیکی و امکانات لازم از جمله نصب دوربین مدار بسته استاندارد و مطمئن باشند. با این‌حال هنوز هم هستند کارشناسانی که اجرای این بخشنامه را مساوی با خطر نشت داروهای مخدر به بازار می‌دانند؛ داروهایی که طبق قوانین و کنوانسیون‌های بین‌المللی دارو، جزو داروهای تحت کنترل هستند و دسترسی به آنها نباید راحت باشد.

اما و اگرهای اجرای یک بخشنامه

در فهرست این داروها فعلاً اکسی‌کدون، بوپرنورفین و نالوکسان در صف اول ایستاده‌اند؛ داروهایی که دکتر هومان نارنجی‌ها مدیرکل سابق امور فرهنگی و پیشگیری ستاد مبارزه با موادمخدر و کارشناس اعتیاد درباره امکان توزیع آنها در داروخانه‌ها هشدار می‌دهد و می‌گوید: مشکل بزرگ اینجاست که در اجرای این بخشنامه،‌ هم در بخش تجویز با نسخه پزشک و هم اعمال نظارت علامت سئوال وجود دارد! نارنجی‌ها ادامه می‌دهد: الان هم داروهای مخدر در جامعه توزیع می‌شوند اما در دانشگاه‌های علوم‌پزشکی و برای توزیع آنها ساز و کار وجود دارد اما اینکه این شکل توزیع به هم بخورد و این داروها در داروخانه ها توزیع شوند، نگرانی‌هایی را به وجود آورده است.

این کارشناس و پژوهشگر حوزه اعتیاد با اشاره به مشکلات موجود در زمینه توزیع متادون در کلینیک‌ها می‌گوید: همانطور که الان کلی بخشنامه و برنامه برای توزیع متادون وجود دارد و ما باز می‌بینیم که علناً متادون به بازار نشت می‌شود چه تضمینی وجود دارد که این اتفاق درمورد این داروها هم نیافتد؟!

ماجرای کشدار تخلفات داروخانه‌ای

این نگرانی وقتی بیشتر می‌شود که در سابقه داروخانه‌ها تخلفات ریز و درشت زیادی را می‌توان دید؛ تخلفاتی که به پاشنه آشیل داروخانه ها تبدیل شده‌اند و حالا به امکان نشت داروهای مخدر به بازار دامن می‌زنند.

نارنجی‌ها در ادامه می‌گوید: نسخه جعلی، یکی از راه‌های دررو، برای گرفتن این داروهاست که تنها با سیستم نسخه الکترونیکی می‌توان جلوی آن را گرفت.

نگرانی از تخلفات داروخانه‌ها، در صحبت‌های دکتر مرتضی خوشگفتار نیز دیده می‌شود. مخصوصاً وقتی که این درمانگر و پژوهشگر اعتیاد به جام‌جم‌آنلاین می‌گوید: اگر نظارت دقیق و کامل باشد،‌ اگر سازوکار درستی برای اجرای این بخشنامه درنظر گرفته شده باشد، توزیع این داروها مشکل ساز نیست و امکان نشت آنها وجود ندارد اما وقتی ما این موضوع را با بحث ترامادول مقایسه می کنیم،‌ می‌بینیم که ممکن است همان بحث تکرار شود، نظارت به کنار برود و راه برای سودجویی باز شود. چرا که تجربه نشان داده داروخانه‌ها هر چقدر هم که تحت کنترل باشند باز هم نمی‌توانند توزیع عادلانه و قانونمندی را داشته‌باشند.