به دنبال قرمز شدن آب زاینده رود، این روزها شاهد اثرات سوء سولفات آهن روی زمین و محصولات کشاورزی هستیم که البته سلامت این محصولات هنوز از سوی دانشگاه علوم پزشکی رد نشده است.

۹ خردادماه بود که قرمز شدن رنگ زاینده رود در محدوده لنجان سروصدای زیادی را به پا کرد و به رغم حرف های ضد و نقیض مسئولان، مدیر اداره منابع آب مبارکه و فرماندار لنجان پرده از حقیقت برداشتند و عامل این تغییر رنگ را شستشوی فیلترهای تصفیه خانه یزد در آب زاینده رود اعلام کردند که در همان زمان این سئوال پیش آمد که با توجه به اینکه زمین‌های کشاورزی زیادی در حاشیه زاینده رود وجود دارد و با آب زاینده رود آبیاری می‌شود اکنون وجود سولفات آهن زیاد در آب که سبب تغییر رنگ شده است، اثر سوء در سلامتی محصولات کشاورزی و یا حتی زمین‌های کشاورزی ندارد؟

با توجه به اینکه در همان زمان این سئوال از مسئولان مربوطه در این خصوص که چه تضمینی روی سلامتی محصولات کشاورزی خواهد بود که به زودی وارد بازار مصرف می‌شوند و سلامتی مصرف کنندگان را رقم می‌زنند وجود دارد، اما در آن زمان تنها سکوت پاسخ بود.

البته این سکوت دوام چندانی نیاورد و گزارش حاکی از این است که ویروس جدیدی شیوع پیدا کرده که با سردرد، دل درد و استفراغ همراه است و هنگام مراجعه به پزشک، این ویروس را ناشی از تغییر رنگ زاینده رود می دانند. این ویروس بین سه تا چهار روز فرد را درگیر می کند و در این فاصله زمانی آب بدن را به شدت کاهش داده و عموماً پزشکان بیماران را از خوردن میوه و سبزیجات تا چند روز منع می‌کنند.

■■■

مهدی رفیعی، مدیر گروه بهداشت محیط دانشگاه علوم پزشکی اصفهان با اشاره به اینکه تاکنون هیچ گونه گزارشی از بیمارستان‌ها مبنی بر ویروس جدیدی ناشی از ناسالمی آب به ما گزارش نشده است، گفت: می تواند قرمزی رنگ زاینده رود و وارد شدن مقدار زیادی از سولفات آهن که سبب تغییر رنگ زاینده رود شد روی محصولات اثر گذاشته باشد اما این تأثیر در درازمدت خود را نشان می دهد.

وی بیان داشت: اینکه در چه زمانی از رویش محصولات کشاورزی، سولفات آهن به آن رسیده یا اینکه چه نوع محصولی بوده است و البته پارامترهای مختلف نقش دارد که بتوانیم روی سلامتی بهداشتی محصولات کشاورزی سخن بر اثر این حادثه گفت.

مدیر گروه بهداشت محیط دانشگاه علوم پزشکی اصفهان اعلام کرد: در این خصوص تنها باید جهاد کشاورزی پاسخگو باشد.

وی گفت: باقیمانده مواد شیمیایی همچون نیترات در میوه و سبزیجات اثرات دراز مدتی دارد و نمی توان گفت که این ویروس جدید ناشی از قرمزی رنگ آب و اثر سولفات آهن باشد.

قرمزی رنگ زاینده رود سبب آفت زدگی محصولات کشاورزی شد

مدیر انجمن خبرگان کشاورزی اصفهان در پاسخ به این سئوال که قرمز شدن رنگ زاینده رود و مخلوط شدن آب زاینده رود با سولفات آهن و آبیاری محصولات کشاورزی با این آب در آن مقطع چه اثر سوئی گذاشته است؟ افزود: دوز بالای سولفات آهن در آب و وارد شدن آن به محصولات کشاورزی سبب آفت زدگی این محصولات و همچنین اثر سوء روی زمین کشاورزی شده است. اسفندیار امینی با بیان اینکه باید شرکت آب منطقه ای پاسخگوی این بی انضباطی در سطح زاینده رود باشد که نظارت ضعیف آنها باعث شده است که امروز سلامتی محصولات کشاورزی به خطر بیافتد، ادامه داد: با وجودی که نزدیک به دوهفته پیش شاهد وقوع این حادثه در بستر زاینده رود بودیم اگر در آن محدوده سبزیجات کشت شده باشد این سبزیجات در همان زمان وارد بازار شده است و اگر پیاز یا سیب زمینی کشت شده باشد در همین روزها این محصولات وارد سطح عرضه خواهد شد.

وی گفت: اگر هم گندم را کشت داده باشند در تیرماه شاهد گندم هایی خواهیم بود که دوز بالایی از سولفات آهن وارد آن شده است.

■■■

اگر چه مدیر گروه بهداشت محیط در پاسخ به این سئوال که آیا برای صحت و سلامتی محصولات کشاورزی و سلامتی مصرف کنندگان که به دانشگاه علوم پزشکی اصفهان بر می گردد جلسه فوریتی با مسئولان مربوط برگزار شده است یا خیر؟ گفت: فکر نکنم نیاز به برپایی جلسه باشد بلکه با تلفن هم می توان موضوع را پیگیری کرد که در همین راستا نیز با جهاد کشاورزی صحبت شده است.

اگر چه همواره دانشگاه علوم پزشکی اصفهان سخن از پیشگیری می‌زند اما آنچه جالب توجه است این است که هنوز مسئله پیشگیری در هیچ ارگان و نهاد دولتی اولویت نخست قرار نگرفته است و حتی تمهیداتی در مواقع بحران ندارند و پیش تر به دنبال راه حل های بعد از حادثه و جلوگیری بعد از وقوع هستند. به طوری که امروز هم تا این محصولات وارد بازار نشود و کسی با مصرف آن دچار بیماری نشود هیچ مقام مسئولی هم به دنبال چاره کار نیست.