تسهیلات به ابر پروژه‌ها منتقل می‌شود یا به معادن خصوصی پرداخت می‌شود؟ معادن کوچک و متوسط برای رشد و افزایش تولید از این تسهیلات بهره‌مند ‌می شوند یا معادن بزرگ و دولتی.

سید بهادر احرامیان، مدیرعامل فولاد یزد در یادداشتی نوشت: تسهیلات دهی به بخش‌های مختلف اقتصاد، اعم از صادرات، کشاورزی و خدمات همیشه با اماواگرهایی همراه است. به‌طورمعمول مبالغ از پیش تعیین‌شده تأمین نمی‌شود و تسهیلات با تأخیر و دیرتر ازآنچه انتظار می‌رود به فعالان اقتصادی پرداخت می‌شود. زمانی که نوبت به بخش معدن برسد، این اماواگرها پررنگ‌تر هم می‌شود. اصولاً بخش معدن در ایران در دریافت تسهیلات همواره مظلوم واقع‌شده است. این مسئله به دلیل مشکلات ساختاری در ارتباط بانک و معادن رخ می‌دهد.

ازجمله این مشکلات قبول پروانه معادن به‌عنوان وثیقه یا ارائه وثیقه کافی از سوی معادن به بانک‌ها برای دریافت تسهیلات است. رقم 10 هزار میلیارد تومان تسهیلاتی که در سال جاری برای بخش معدن در نظر گرفته‌شده است، رقم مناسبی است اما این شائبه که این مبلغ در پروژه‌های بزرگ دولتی به کار گرفته شود وجود دارد. این سؤال وجود دارد که این تسهیلات به ابر پروژه‌ها منتقل می‌شود یا به معادن خصوصی پرداخت می‌شود؟ معادن کوچک و متوسط برای رشد و افزایش تولید از این تسهیلات بهره مند می‌شوند یا معادن بزرگ و دولتی؟

درسال گذشته پیشرفتی در زمینه دریافت تسهیلات به معادن کوچک نداشتیم. در زمینه بیمه معادن و تسهیلات دهی به این بخش در حداقل‌ها هم کاری انجام‌نشده است. شاید معادن به‌طور جسته‌وگریخته توانستند تسهیلاتی دریافت کنند اما بیشتر تسهیلات سهم ابر پروژه‌های نیمه‌دولتی و دولتی شده است یا معادن که سرمایه‌گذاری با ارائه وثیقه از سیستم بانکی مبالغی را دریافت کرده و آن را در کار معدن سرمایه‌گذاری کرده است.

در سال گذشته مسائل زیست‌محیطی به‌عنوان یکی از دلایل عدم پرداخت تسهیلات به بعضی معادن مطرح‌شده است. تأثیر ملاحظات زیست‌محیطی در بخش معدن به این مسئله بازمی‌گردد که نحوه برخورد سازمان محیط‌زیست با معادن مشخص نیست. ضوابط در این زمینه قابل تفسیر است و رفتار بانک در این زمینه قابل پیش‌بینی نیست. مسائل زیست‌محیطی یا رعایت موازین محیط‌زیست و تطبیق آن با فعالیت‌های معادن در ایران توسط بانک‌ها به‌عنوان یک ریسک بزرگ در نظر گرفته می‌شود به این معنا که ممکن است دو معدن در دو استان متفاوت طبق یک‌رویه زیست‌محیطی فعالیت کنند اما سازمان محیط‌زیست در یک استان عملکرد یک معدن را تائید کند و در استان دیگری به آن معدن ایراد بگیرند.

بخش معدن از بخش‌هایی است که در ایران در آن مزیت مطلق داریم. در هیچ صنعت دیگری غیر از معدن چنین منابع خدادادی در دست نداریم. از قوی‌ترین کشورهای جهان در زمینه معدن هستیم. در صنایعی مثل خودروسازی ورود ما به عرصه رقابت با ریسک سرمایه‌گذاری و پیچیدگی‌هایی همراه است اما در بخش معدن، همه‌چیز شبیه به یک میوه آماده است که باید آن ر ا بچینیم. معدن موهبتی الهی در ایران است که اگر در اولویت قرار بگیرد، زمینه مناسبی برای ثروت‌اندوزی در کشور ماست.