ایرج ناظمی: شاید خوش بین ترین اصلاح طلب اصفهان هم نمی توانست در ذهن خود تصور کند که حاصل برگزاری پنجمین دوره انتخابات شوراها در اصفهان، پارلمانی یکدست اصلاح طلب باشد. حتی بدبین ترین اصولگرا نیز نمی توانست تصور کند که در شورای شهر اصفهان، برای این جناح سیاسی هیچ سهمی از سوی مردم در نظر گرفته نشود.

این اتفاق تا مدتها هر دو طرف را در شوک فرو برد. یک طرف در شعف وافر این اقتدار قرار گرفت و طرف دیگر، در لاک شکست تمام عیار فرو رفت. همین موضوع باعث شد تا پیش زمینه ها و بستر شکل گیری چنین رویدادی در اصفهان، چندان واکاوی و بررسی نشود. گروهی آن را در تاسی از برگزاری همزمان انتخابات ریاست جمهوری تعریف کردند و تاثیر حضور روحانی در بازار تبلیغات و برخی نیز آن را متاثر از عملکرد شهرداری و شورای دوره چهارم پنداشتند.

این شیوه رویکرد انتخاباتی مردم به قدری مهم می نماید که تا چهار سال آینده نیز فرصت بررسی داشته باشد ولی آنچه دلیل این نوشتار است، موضع گیری هایی است که طی چند روز گذشته و با اوج گیری بحث انتخاب شهردار جدید اصفهان بر صفحه رسانه ها و شبکه های مجازی جاری شده.

در این میان برخی که به طور کامل به جناح اصولگرا و بخصوص بخش پایداری نشین آن تعلق خاطر ویژه دارند، با کنایه یا با اعلام دلایل مختلف، درصدد هستند که با طرح نظرات خود به تصمیم سازی در این مسیر پرداخته و سعی قطعی آنها این است که شورای شهر پنجم را از انتخاب شهردار مبتنی بر گرایشات سیاسی اصلاح طلبانه بر حذر دارند.

آنان دلایل متعددی مطرح می کنند که با عباراتی مبنی بر لزوم عملگرایی شهردار آینده، اجرایی بودن وی و یا پرهیز از ترویج سیاست ورزی در شهر آمیخته است. این اتفاق در حالی است که همین افراد دقیقا و صرفا بر اساس گرایشات سیاسی خود با بدنه و مدیریت شهری پیوند خورده اند و اگر ملاک انتخاب افراد برای فعالیت در شهرداری و یا همنشینی با ارکان شورا و نهاد تحت نظارت آن بر اساس توانمندی، تجربه، تحصیلات، تخصص و اندیشه خدمت رسانی به مردم در بین بود، جزء یکصد گزینه اول هم قرار نمی گرفتند.

حال تعجب در این است که چرا همین سیاسی کاران، ندای پرهیز از سیاست گرایی شهردار آینده سر داده اند؟ اتفاقا همین افراد باید به خاطر داشته باشند که زمینه بروز و حضورشان در بدنه شهرداری و شورای چهارم تنها به خاستگاه سیاسی آنها بر می گردد. وگرنه، خانه تکانی ارکان مختلف همین شورا در چهار سال گذشته و عزل و نصب های متعدد و انتخاب افراد برای مصدر نشینی کمیسیون های مختلف، مگر می توانست بدون چانه زنی های سیاسی باشد؟ آیا حذف «حاج رسولیها» از مدیریت شورا حاصل یک جمع بندی سیاسی نبود؟ بهانه هایی مانند استفاده از یک عنوان برای مدیر دفتر شهردار، معضل شهر رویاها و مترو به کنار، آیا استیضاح «سقاییان نژاد» را نباید اقدامی سیاسی با تمامیت خواهی انحصاری پنداشت؟ آیا کاندیداهای حاضر در لیست های مختلف اصولگرایی بدون در نظر گرفتن تمایلات سیاسی آنان به عرصه انتخابات وارد شدند؟ اتفاقا اگر بنا بر این باشد که سکاندار شهر سیاسی نباشد، این اصل باید قبل از آن برای اعضای شورا حاکم شود. چرا که این افراد باید بر عملکرد اجرایی شهردار نظارت کنند و ملاک تجربه، دانش و تخصص شان بر ارزش نوع گرایش سیاسی آنان ارجحیت بیشتری دارد.

زمانی می توان نظریه سیاسی نبودن شهردار آینده اصفهان را پذیرفت که از گذشته تا کنون این رویه جاری بوده باشد. نه اینکه طی دو سال گذشته شاهد بوده باشیم که جزئی ترین مناصب شهرداری، معاونت ها و سازمان های زیر مجموعه آن تنها بر اساس میزان خلوص گرایش به یک طیف سیاسی منشعب از اصولگرایان تقسیم شده باشند.

شاید چند برگ کاغذی که مشتمل بر فهرست نفراتی بود که باید از بدنه ارکان مختلف شهرداری حذف می شدند، هنوز هم در کشوی میز «جمالی نژاد» موجود باشد؛ لیستی که افرادی را شامل می شد که تنها سلام و علیکی با اصلاح طلبان داشتند و یا در جلسه ای همنشین شهردار سابق شده بودند.

افرادی که محصول چنین رویکردی هستند، امروز نمی توانند برای شورای پنجم با هر گرایش و اندیشه ای که باشد، تعیین تکلیف کنند.

اتفاقا اصفهان به یک شهردار سیاسی از نوع افراطی آن نیاز دارد تا کسانی را که به لحاظ دغدغه شهر و نحوه اداره امور آن چیزی نمی دانند و صرفا بر اساس گرایشات جناحی، به این نهاد شهری وارد شده اند و به جز سیاسی کاری چیزی نمی دانند را شناسایی نموده و به بیرون از شهرداری پرتاب نماید و دقیقا همین شهردار باید در سیاست تفریط گرا باشد تا کسانی که کارشناس واقعی و متخصص علم مدیریت شهری هستند را بشناسد و فارغ از تمایلات سیاسی آنان، از تجربه و تخصص شان در مسیر خدمت رسانی به مردم استفاده نماید. ولی به هر حال و در هر دو صورت، باید گفت که شهردار اصفهان باید فردی سیاست پیشه باشد.

مگر «مهندس جوادی» شهردار سابق اصفهان سیاسی نبود؟ مگر «دکتر سقاییان نژاد» فردی سیاست گرا نبود؟ هر دو سیاسی بودند ولی در عملکرد خود، حداقل به امور اجرایی، عمرانی، فرهنگی و خدماتی شهر نیز، نظری بلند داشتند. بوی نامطبوع سیاست ورزی، زمانی از شهرداری اصفهان بلند شد که یک شهردار اجرایی به نام «دکتر جمالی نژاد» انتخاب شد ولی سیاسی کاران، چنان پیرامون وی را احاطه کردند و برایش نسخه نوشتند که نتوانست آن گونه باشد که می خواست!

نظریه انتخاب شهردار غیر سیاسی را زمانی می توان متین فرض نمود که این فرد اجازه داشته باشد تا فارغ از تمام ارزیابی های جناحی، به رشد و توسعه اصفهان بیاندیشد. نه آن که گروهی بنشینند و برای این فرد غیر سیاسی، لیست بلند بالایی از افراد سیاسی را تهیه کنند تا مجبور به همکاری با کسانی باشد که هیچ تعلق خاطری نسبت به او نداشته و اتاق فرمان شان توسط فرد یا گروه دیگری خارج از ساختمان شهرداری کنترل می شود!

اصلا مگر می شود برای شهر سیاست زده ای همچون اصفهان، یک شهردار غیر سیاسی انتخاب نمود؟ اگر بنا بر این باشد پس چرا مردم اصفهان تنها به اعضای یک جناح سیاسی رای دادند؟ قدر مسلم در بین چند صد نفر کاندیدای دیگر نیز افراد خبره، عالم، فاضل و مجرب فراوان بوده اند ولی وقتی مردم اصفهان تنها به یک گرایش رای می دهند، باید این اقدام به این شیوه تعریف شود که بخشی از پیام انتخاب آنان، حاکمیت اندیشه سیاسی منتخبین شورا بر راس ارکان مدیریت شهری بوده است.

اصلا مگر می توان در شهر و کشور ما فردی را پیدا نمود که تجربه مدیریتی قابل تامل برای اداره یک کلان شهر داشته باشد ولی متمایل به یک تفکر سیاسی نباشد؟ به طور قطع افراد مجرب در بازه های زمانی مختلف و اغلب بواسطه گرایشات سیاسی خود، فرصت حضور در مناصب اجرایی مختلف را داشته اند و قطعا فردی که علم و تخصص داشته باشد اما سیاسی نباشد، از حداقل تجربه مصدر نشینی مدیریتی برخوردار است که چنین فردی مطلقا به درد عظمت اداره اصفهان نمی خورد.

اما به همان میزان که با سیاسی بودن شهردار آینده موافقیم، با سیاسی کاری او هم مخالفیم. اگر معتقدیم که اصفهان به یک فرد سیاسی برای مدیریت خود نیاز دارد به آن معنی است که این فرد سیاسی باید یک «سیاستمدار» کامل به معنای واقعی کلمه باشد. کسی که تعابیر سیاسی را به خوبی می شناسد و قدرت تعامل با افراد و گروههای سیاسی غیر همسو با اندیشه خود را دارد و حتی می تواند همراهان خود را از بین مخالفین فکری خود انتخاب نموده و با سلب اجازه سیاسی کاری و عملکرد مبتنی بر اندیشه های جناحی، از تجربه و توان مدیریتی افراد مختلف در مسیر «عملگرایی» خود بهره برداری کند.

شهردار اصفهان هر که باشد، در بدو انتخاب و به فراخور گذشته و حال این شهر به چهره ای ملی تبدیل شده و باید در رفت و آمدهای مدیران و شخصیت های سیاسی پایتخت نشین، با شناخت رموز سیاست پیشگی و فنون سیاستمداری، رفاه و آسایش مردم را به تعامل بنشاند. قطعا چنین تعاملی نمی تواند توسط یک شهردار غیر سیاسی بوجود آید. چرا که هر چه وی از سیاست به دور باشد، باز هم این دیگران هستند که او را بر وزن و حجم سیاسی اش می سنجند.

حال اگر چه فرضیه انتخاب یک مدیر اجرایی غیر سیاسی برای اصفهان با تحمیل معاونین و مدیرانی که جملگی سیاسی تابلو دار یک طیف هستند، طی دو سال گذشته با سرشکستی سنگینی برای اصفهان همراه بود ولی شاید اقدام بر خلاف رویه گذشته بتواند آشفتگی کنش و تصمیم گیری را به انسجام سوق دهد. به گونه ای که در اصفهان یک شهردار سیاسی سیاستمدار اهل تعامل با زیر مجموعه ای غیر سیاسی و عملگرا بر رئوس شهر حاکم باشند.